عالم حجت موجه خداوند است

دینانی با بیان اینکه آن چیزی که افول ندارد شایسته دلبستگی است افزود: آن چیزی که برای همیشه ناپدید و نابود نمی شود جز ذات حق تبارک و تعالی نیست. هر چیزی که افول داشته باشد شایسته دلبستگی نیست.

وی با طرح این سوال که به جز این عالم عالم دیگری وجود دارد یا نه گفت: عالم یکی است، عالم تنها کره زمین نیست. از نظر متکلمین عالم یعنی ما سوای حق. آن چیزی که غیر خداست عالم است. برخی از دانشمندان امروزی احتمال می دهند که عوالم زیادی داشته باشیم می گویند عوالم ممکنه. حتی اگر بپذیریم که عوالم ممکنه می تواند وجود داشته باشد بهترین عوالم ممکنه آن عالمی است که ما در آن هستیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: حالا چرا می گویند این عالم بهتر است این یک قاعده عقلی دارد. حکمای بزرگ می گویند ترجیح بلامرجح، ترجیح بلامرجح محال است اگر هزاران عالم ممکن باشد و بخواهد به وجود بیاید آن ترجیح دارد. آنچه که واقع می شود یک ترجیح در آن است. این را می گویند ترجیح بلامرجح محال است پس این عالم یک ترجیحی بر عوالم دیگر داشته که ممکن بود وجود داشته باشد.

چهره ماندگار فلسفه با اشاره به اینکه این عالم بهترین عالم است، خاطرنشان کرد: این عالم در عین اینکه بهترین عالم است افول دارد، پس چون افول دارد نمی توان به آن دل بست. آنچه شایسته دلبستگی است که با اطمینان بتوان به آن دل بست و آن خالق بهترین عالم است و افول ندارد و جاودان است.

عضو انجمن حکمت و فلسفه ایران با بیان اینکه انسان بر اساس فطرت جاودانه طلب است تاکید کرد: انسان چیزهای باقی را می خواهد و برای همیشه هم می خواهد.

وی ادامه داد: انسان جز به نامحدود رضایت نمی دهد، حالا می توان به نامتنهای و نامحدود رسید؟ امید است به رسیدن. در شریعت مقدس اسلام و ادیان الهی به همه اعمالی که یک مومن انجام می دهد یا در همه اعمالی که یک مومن انجام می دهد باید قصد قربت داشته باشد. تقرب یعنی نزدیکی این نزدیکی، نزدیک تر می شود و دائم نزدیک و نزدیک تر می شود. برای اینکه این تقرب حقیقی باشد آخرین مرحله تقرب که حصولی است تحقق پیدا کند دو راه وجود دارد یک راه این است که از خود فانی شویم، اگر از خود فانی شویم و خود را نبینیم انسان درمی یابد که چیزی نیست. من نیستم و آن چیزی که من به آن دل بستم نیست ولی جاودانگی هست.

ابراهیمی دینانی گفت: راه دوم این است که خود را ببینیم، فانی نشو، باش اما به تحول دائم باور داشته باش. تحول دائم یعنی بنشینم یا بروم، بمانم یا بروم. این حرکت جوهری صدرالمتالهین است. بروم اگر این رفتن دائم و ابدی باشد راه وصول امکان پذیر است.

وی بیان داشت: البته ما عالم را بی ارزش نمی دانیم هر چیزی در این عالم بی ارزش نیست. از ذره تا کهکشان در جایگاه خودش ارزش خودش را دارد اما همه ارزش ها از یک ارزش مطلقند. یعنی جلوه های حق تعالی هستند. عالم هم در جایگاه خودش معتبر و قابل اطمینان است اما در حد جلوه بودن.

ابراهیمی دینانی با بیان اینکه کلمات حجت و موجه کلمات بسیار مهمی هستند، گفت: موجه از وجه می آید، وجه از صورت می آید انسان وجه دارد یعنی صورت دارد چیزی در این عالم نیست که وجه نداشته باشد. چیز غیرموجه در این عالم نیست. وجه هم یک وقت وجه ظاهری است و یک وقت وجه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی. حتی قضایای منطقی وجه دارند. نه تنها حجت وجه است زندگی هم موجه است و عالم هم موجه است.

وی با طرح این سوال که وجه این عالم چیست، تصریح کرد: اگر هر عمل توجیه دارد هر فعلی توجیه دارد هر عالمی وجه دارد پس وجه عالم وجه الله است. عالم وجه خداست. اگر مردم بدانند که عالم حجت موجه خداوند است آن وقت می دانند که در وجه حق زندگی می کنند. زندگی شان وجه است و باید از وجه به ساحل وجه رفت. این درس توحید است.

وی در خاتمه ابراز داشت: یکی از اساتید الهیات استانبول گفت قرآن کریم در مکه نازل شده در مصر قرائت شده و در استانبول نوشته شده کتابت قرآن در استانبول ترکیه را یک افتخار برای خودشان می دانست. خدمت آن استاد عرض کردم یک جمله دیگر به این مثلث اضافه کنید تا آن مربع شود. گفتم بگویید در ایران فهمیده شده است و واقعا ایرانیان قرآن را خوب فهمیده اند، حکما، عرفا و فقهای ایرانی قرآن را خوب فهمیده اند، فهمیدن قرآن بهتر از کتابت آن است.