۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۵ : ۲۳
درباره حرم مطهر حضرت زينب سلام الله علیها
حرم حضرت زينب (س) در جنوب دمشق پايتخت سوريه واقع شده است ، به منطقهاي كه حرم حضرت زينب (س) در آن قرار دارد شهرك السيدة زينب گفته مي‌شود كه در نزد ايرانيان به "زينبيه" مشهور است.
/a.falah/zynab%2030%2010%2096/000.jpg)
عقیق:يكى از زيارتگاه‌هاى بسيار مهم و مورد توجه همه مذاهب اسلامى در دمشق، مرقد
و آرامگاه زينب كبرى، دختر اميرالمومنين (ع) است كه همواره خيل مشتاقان و
ارادتمندان اين بانوى فداكار و بزرگ وار از سرزمين هاى اسلامى به ويژه
ايران، براى زيارت قبر عقيله بني هاشم عازم اين سرزمين هستند.حضرت زينب كبرى (س) در سال ششم هجرى -پس از صلح حديبيه - و دو سال بعد از تولد حسين بن على (ع) پا به عرصه وجود گذاشت، محيطى كه آن بانوي دلسوز در آن رشد كرد مهبط جبرئيل امين و جايگاه وحى سرمدى بود و روزى كه خداوند به رسولش فرمان داد تا تمامى درهايى را كه به مسجدالنبى (ص) باز مى شدند مسدود كند، زادگاه او را مستثنى ساخت. مادرش پاره تن رسول الله ، پدرش بهترين صحابه و نخستين مرد مسلمان در اسلام و خاندان او افضل خاندان عالم بود كه خداوند متعال رجس و پليدى را از آنان دور كرده و تحت (كسا) رسولش، در ظل حمايت خويش وارد ساخته بود.
حضرت زينب كبرى (عليهاالسلام) در فاجعه كربلا ده‌ها تن از بهترين و عزيزترين كسانش را از دست داد. آن معصومه فداكار پس از چند روز توقف در دمشق، همراه ساير زنان اهل بيت و كاروان اسراى كربلا به مدينه بازگشت و در واقعه حره به سال ۶۲ هجرى و يا سال قحطى مدينه، همراه عبدالله جعفر كه در دمشق زمين هايى داشت به اين شهر مهاجرت و در همان جا وفات يافت.
حرم حضرت زينب(س) در جنوب دمشق و در منطقهاي به نام السيده زينب واقع شده است. اين منطقه جزء استان ريف دمشق محسوب مي‌شود. بناي حرم شامل صحن وسيعي با پلان مربع است كه حرم در ميان آن قرار گرفته است و داراي گنبد و دو گلدسته مرتفع مي‌باشد. گلدسته‌ها و ديوارهاي صحن و رواق‌هاي آن توسط هنرمندان ايراني كاشي‌كاري شده و سقف و ديوارهاي حرم نيز از داخل آينه‌كاري و گنبد نيز از بيرون طلاكاري شده است. در ضلع شرقي صحن، ساختمان مصلاي زينبيه با صحن كوچكي،ساخته شده است و در آن نمازهاي جماعت يوميه و نماز جمعه و مراسم ويژه مناسبت‌هاي مذهبي برگزار مي‌شود. صحن جديدي نيز اخيراً در ضلع شمالي آستانه مقدسه ساخته شده است.
در محدوده حرم حضرت زينب (س) و قبرستان‌هاي اطراف آن، چند تن از علما و مشاهير شيعه مدفونند. از جمله در راهروي ورودي غربي صحن آستانه، قبر سيد محسن امين عاملي و نيز قبر سيد حسين يوسف مكي عاملي، از علماي شيعه در شام قرار دارد. در قبرستان واقع در شمال حرم نيز قبر دكتر علي شريعتي و در قبرستان ديگري در جنوب حرم، مقبره سيد مصطفي جمال‌الدين، شاعر معاصر عراقي قرار دارد.
با شروع بحران در سوريه و افزايش اقدامات گروه‌هاي تروريستي تكفيري در اين كشور پس از سال ۲۰۱۲ ميلادي، حرم حضرت زينب (س) بارها توسط اين گروه‌ها مورد حمله انتحاري و خمپاره‌اي قرار گرفته است. حملات تروريستي از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴ منجر به آسيب ديدگي بخش‌هايي از حرم از جمله گنبد، صحن و درهاي اصلي حرم شده است. بخشي از اين حملات نيز در مناطق اطراف حرم اتفاق افتاده است كه منجر به شهادت برخي از زائران و ساكنان اطراف حرم شده است.
پس از انتشار گسترده تروريست‌هاي تكفيري در سوريه و تصرف مناطق مختلف اين كشور توسط آنان، اماكن زيارتي بسياري در مناطق تحت سيطره گروه‌هاي تكفيري به دست عوامل آنان تخريب شد. در اين ميان حرم حضرت زينب (س) به صورت متعدد مورد حمله خمپاره‌اي و عمليات انتحاري تروريست‌هاي تكفيري قرار گرفت. تروريست‌هاي تكفيري بارها تا نزديكي حرم حضرت زينب پيشروي كرده بودند اما با مقاومت شيعيان و ساكنين منطقه مواجه شدند.به دنبال تهديد تروريست هاي تكفيري به تخريب حرمهاي اهل‌بيت(ع) به ويژه حرم حضرت زينب، گروه‌هاي زيادي از شيعيان سوريه و كشورهاي ديگر به ويژه ايران، عراق، لبنان و افغانستان براي دفاع از حرمهاي اهل بيت(ع) و اماكن زيارتي در برابر گروه‌هاي تكفيري عازم سوريه شدند. گردان ابوالفضل العباس كه بعدها به تيپ ارتقا يافت شامل رزمندگان عراقي و لبناني بود. تيپ فاطميون كه بعدها به لشكر ارتقا يافت متشكل از شيعيان افغانستان است كه با هدف دفاع از اماكن مقدس به سوريه اعزام شدند. گروه‌هاي مختلفي نيز از ايران براي دفاع از حرم به سوريه اعزام شدند كه در ميان آنان فرماندهان نظامي نيز حضور داشتند.
بر اساس گزارش‌ها حرم حضرت زينب(س) نخستين بار در سال ۷۶۸ق توسعه و بازسازي شده است. اين اقدام توسط سيد حسين بن موسي موسوي حسيني، از سادات و اشراف دمشق و جدّ سادات آل مرتضي در شام، انجام گرفته است. در وقفنامه‌اي متعلق به همان سال ضمن تصريح به نام صاحب مزار يعني زينب كبري دختر امام علي(ع)،آمده است. بر اساس اين وقفنامه جد سادات آل مرتضي در شام بناي زيارتگاه را بازسازي و بسياري از باغ‌ها و املاك خود را وقف آن كرده است. اين وقفنامه توسط هفت تن از قضات شهر دمشق امضا شده است.
در سده ۱۴ق حرم حضرت زينب(س) سه بار بازسازي و توسعه يافت. بر اين اساس حرم در سال ۱۳۰۲ق توسط سلطان عبدالعزيزخان عثماني با كمك تجار، تجديد بنا شده و توسعه يافت. همچنين در سال ۱۳۵۴ق هجري سادات آل نظام، حرم حضرت زينب(س) را بازسازي و براي رفاه زائران آن را توسعه دادند. آخرين توسعه و بازسازي حرم در قرن چهاردم در سال ۱۳۷۰ق توسط علامه سيدمحسن امين و با كمك تجار انجام گرفت كه در اين مرحله بناي قديمي تخريب شده و ساخت بناي جديد حرم با هدف توسعه صحن و رواق‌ها انجام گرفت.
توسعه حرم حضرت زينب(س) در قرن ۱۵ هجري با ساخت بناي مصلي زينبيه ادامه يافت. اين كار توسط سيد احمد فهري زنجاني نماينده ولي فقيه در سوريه انجام گرفت. پس از ساخت مصلي در حرم، اقامه نماز جماعت، دعاي كميل و نماز جمعه در اين مكان انجام مي‌گيرد. صحن جديدي نيز اخيراً در ضلع شمالي حرم حضرت زينب(س) ساخته شده است.
به دنبال افزايش حملات انتحاري و خمپاره‌اي گروه‌هاي تكفيري به حرم حضرت زينب(س) بخش‌هايي از گنبد، صحن‌ها و درهاي حرم آسيب ديد. اين مسأله موجب شد تا ستاد بازسازي عتبات عاليات طرح ترميم و بازسازي گنبد و درهاي حرم را كه آسيب بيشتري ديده بود در دستور كار خود قرار داده و به اجرا گذارد. بر اين اساس نقاط آسيب داده با طلاهايي كه مردم خوزستان اهدا كرده بودند طلاكاري و ترميم شد.
فضاى امروزي حرم حضرت زينب(س) و صحن آن به صورت مربع مستطيل است كه شبستان، گنبد و حرم در وسط آن قرار گرفته و داراى چهار درِ ورودى است، سقف شبستان و حرم از سه قسمت تشكيل شده كه به صورت پلهاى بر روى هم قرار دارند و گنبد نيز در وسط آن قرار يافته است، بر روى اين گنبد آياتى از قرآن نوشته شده و طلاكارى آن در سال‌هاى اخير به وسيله ايران انجام شده است.
در سمت شرق صحن مطهر، مصلاى زينبيه به همّت آيت‌اللَّه فهرى زنجانى نماينده مقام معظم ولى فقيه در سوريه ساخته شده است، اين شبستان بسيار بزرگ است و مساحت كل صحن، حرم و ساير مراكز وابسته حدود 10 هزار مترمربع است، در حرم جمعاً 114 اطاق وجود دارد كه 64 اطاق آن در صحن بزرگ و بقيه در صحن دوم و حسينيههاى اطراف است.
مقبره بانوى بزرگوار حضرت زينب كبرى(س) در وسط حرم با ضريحى نقرهاى و اطراف آن هشت ستون كاشي‌كارى شده كه گنبد حرم بر آن استوار شده وجود دارد، ديوارهاى حرم مطهر تا نصف آن سنگ سفيد و بقيه آيينه‌كارى بوده و جلوه هاىي از هنر و معمارى ايرانى اسلامى است، بناى داخل و خارج حرم و همچنين منارهها و گنبد از حدود 20 سال پيش است.
منبع:حج
گزارش خطا
