۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۶ : ۱۷
کاهش بودجه اغلب دستگاه‌های قرآنی در سال97
کاهش بودجه قرآنی سال آینده تنها شامل بودجه منشور توسعه نیست و در لایحه بودجه سال 1397 تمامی امور قرآنی نظیر مسابقات، نمایشگاه‌‌ها، آزمون‌ها، آموزش، تربیت حافظان قرآن و ... کاهش داشته و تنها بودجه یک نهاد دولتی افزایش یافته است.
عقیق:بودجه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در سال‌های اخیر هر سال با افت قابل توجهی مواجه بوده است.
این بودجه برای نخستین‌بار در 18 آبان‌ماه سال 1388 به مجلس پیشنهاد شد و سال 1389 بودجه قرآنی در ردیف اعتبارات اختیاری قرار گرفت، اما محقق نشد تا اینکه در سال 1390 توسط مسئولان قرآنی دولت و مجلس مجدد این بودجه به تصویب رسید، به طوری که دربند 115 بودجه سال 1390 مصوب شد که دولت در اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی حداکثر نیم درصد از سقف بودجه مصوب هر یک از دستگاه‌های ملی و استانی به‌استثنای «فصول (1) و (1)» و بودجه هزینه‌ای و هزینه‌های مستقیم تولید شرکت‌های دولتی را کسر و به ردیف اعتبارات بر اساس اولویت‌های تعیین‌شده توسط شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی مشخص شده، اضافه کند که 90 درصد این بودجه اواخر همان سال تخصیص یافت. البته مبلغ آن معادل نیم درصد بودجه دستگاه‌های ملی و استانی نبود.
سال 1390 نیز تنها سالی بود که بودجه منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی که آن زمان به بودجه نیم‌درصدی معروف بود تقریباً تخصیص پیدا کرد به طوری که در آن سال 218 میلیارد تومان به منشور تعلق گرفت و از این مبلغ 196 میلیارد تومان پرداخت شد که به دلیل پرداخت دیرهنگام آن، در سال بعد هزینه شد.
در بودجه سال 1392 نیز با توجه به اهمیت تربیت 10 میلیون حافظ قرآن 600 میلیارد تومان اعتبار پیشنهاد و مصوب شد که 300 میلیارد آن به موضوع حفظ و 300 میلیارد دیگر نیز به برنامه‌های منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی اختصاص یافت که باتوجه به اختیاری بودن بودجه از این مبلغ تنها 10 میلیارد تومان تخصیص پیدا کرد.
سال‌های 1393 تا 1395 نیز بودجه قرآنی 200 میلیارد تومان مصوب شد که در سال 1393 بخشی از بودجه به مبلغ 87.5 میلیارد تومان پرداخت شد و سال 94 هیچ مبلغی پرداخت نشد و سال 1395 هم تنها مبلغ 10 میلیارد تومان پرداخت شد که با توجه به ناچیز بودن بودجه و پرداخت دیرهنگام آن مشکلاتی در روند فعالیت‌های قرآنی ایجاد شد.
از آن پس برنامه‌های قرآنی با مشکلات مختلفی مواجه شدند و تغییر دولت با تغییر نگاه به حوزه‌های قرآنی نیز همراه بود. سال 1396 نیز با وجود اینکه پیش‌بینی می‌شد با توجه به عدم پرداخت اعتبار در سال‌های اخیر تغییرات قابل توجه و مثبتی در مبلغ بودجه ایجاد شود اما در کمال ناباوری تنها 100 میلیارد تومان برای اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی مصوب شد که با وجود قول‌های مسئولان مبنی بر پرداخت آن در ماه‌های اولیه سال و حتی ابلاغ 85 درصد آن به خزانه، هنوز با گذشت بیش از 9 ماه از سال، یک ریال هم تخصیص پیدا نکرده است.
با انتشار لایحه بودجه سال 1397، امیدها برای تخصیص اعتبارات قرآنی کمرنگ و کمرنگ‌تر شد، به طوری که دولت برای اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی برای سال آینده تنها 40 میلیارد تومان پیشنهاد داد که این مبلغ پایین‌ترین بودجه در طول تصویب این اعتبارات است، البته مسئولان قول افزایش آن را داده‌اند.
در لایحه بودجه سال آینده بیشتر بخش‌های قرآنی با کاهش روبرو شده‌اند، به طوری که با نگاهی به تمامی برنامه‌های قرآنی که ردیف بودجه دارند، می‌توان دریافت که این بودجه به طور قابل توجهی کاهش یافته است؛ تا جایی که کل بودجه پیش‌بینی شده از سوی دولت برای امور قرآنی که زیربنای فرهنگ اسلامی است، با احتساب 40 میلیارد تومان بودجه اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی، 283 میلیارد تومان است.
این بودجه شامل تمامی اقدامات و فعالیت‌ها، از برگزاری نمایشگاه‌های قرآنی و مسابقات مختلف سراسری و بین‌المللی قرآن کریم تا برپایی دوره‌های آموزشی و حتی تحقق مطالبات قرآنی رهبر معظم انقلاب اسلامی به ویژه تربیت 10 میلیون حافظ قرآن کریم است؛ این در حالی است که سایر بودجه‌ها در امور مختلف بسیار بیشتر از بودجه‌های پیش‌بینی شده برای قرآن کریم است.
حتی با نگاهی به بودجه‌های قرآنی در سال‌های گذشته می‌توان مشاهده کرد که بودجه «اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی» مبلغی تقریبا معادل با بودجه کل فعالیت‌های قرآنی در سال آینده است که شاید این بی‌توجهی دولت به امور قرآنی موجب خسارت‌های جبران‌ناپذیری در عرصه‌های فرهنگی و حتی سایر امور اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شود.
علاوه بر این، بر اساس افق 1404 باید حداقل 3.5 میلیون حافظ قرآن تربیت شود، یعنی تا هشت سال آینده در هر سال باید بیش از 430 هزار نفر حافظ قرآن داشته باشیم، این در حالی است که به گفته اساتید قرآنی برای تربیت هر حافظ جزء قرآن حداقل 50 هزار تومان لازم است به طوری که 645 میلیارد تومان اعتبار در یک سال برای تربیت این تعداد حافظ قرآن بودجه نیاز است که این مبلغ پیشنهادی دولت برای امور قرآنی حتی پاسخگوی تربیت حافظان قرآن نیست چه رسد به تمامی برنامه‌ها و امور قرآنی.
این امر در حالی است که بخش اعظمی از بودجه‌ها در اختیار دستگاه‌های دولتی قرار دارد به طوری که در کنار 40 میلیارد تومان بودجه «اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی» بودجه‌های دیگری هم برای نهاد‌های فعالیت‌های قرآنی نهاد‌های مختلف پیش‌بینی شده است که در این میان برای «سازمان دارالقرآن» که یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های قرآنی کشور محسوب می‌شود، 13 میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است و نکته جالب اینجاست که در این اعتبار ردیفی برای آزمون‌های اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن کریم وجود ندارد.
بودجه وزرات ارشاد در امور قرآنی در این بین بیش از سایر دستگاهها در سال‌های اخیر رشد داشته است به طوری که در سال گذشته این اعتبار 16 میلیارد تومان بود که امسال با افزایش صدردصدی مواجه و 32 میلیارد تومان شد و در لایحه بودجه سال 1397 نیز این بودجه به 40 میلیارد تومان رشد داشته است. ارتقای بودجه معاونت قرآن و عترت ارشاد امری قابل تقدیر و خوب برای فعالان قرآنی است اما اینکه این بودجه به چه شکلی هزینه شود و برای توسعه فرهنگ قرآنی اثرگذار باشد یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان قرآنی است اما باید به این نکته نیز توجه داشت که چرا دولت تنها به افزایش بودجه قرآنی در بخش دولتی اهتمام دارد و به افزایش بودجه سایر دستگاهها کم‌توجه است.
در کنار این بودجه‌ها بخشی دیگر از بودجه‌هایی که در امور قرآنی هزینه می‌شود به دستگاه‌های دیگر اختصاص دارد به طوری که در لایحه بودجه سال آینده برای «انجام پروژه‌های قرآن، عترت و سلامت» 801 میلیون و 600 هزار تومان، «آموزش‌های قرآن و عقیدتی» 9 میلیارد و 536 میلیون تومان، «برنامه برگزاری مسابقات قرآنی و دینی» شامل حمایت از برگزاری مسابقات بین‌المللی حفظ و قرائت قرآن کریم، راهبری، نظارت و حمایت از برگزاری مسابقات دینی(تواشیح، مدیحه‌سرایی و سایر موارد کشوری) 6 میلیارد و 28 میلیون و 800 هزار تومان، «حمایت از مؤسسات فرهنگی و علوم قرآنی» یک میلیارد و 200 میلیون تومان، «ارائه شهریه‌های دانشجویی به حافظان و قاریان» 3 میلیارد و 700 میلیون تومان، «دانشگاه علوم و معارف قرآنی» 28 میلیارد و 500 میلیون تومان، «ارائه آموزش‌های قرآنی و عقیدتی» در حوزه دفاعی دو میلیارد و 487 میلیون و 400 هزار تومان، «انجام فعالیت‌های فرهنگی، قرآنی و عقدیتی خانواده کارکنان» در حوزه دفاعی 17 میلیارد و 877 میلیون تومان، «آموزش‌های قرآنی و اخلاق» 5 میلیارد و 930 میلیون و 800 هزار تومان، «حمایت از توسعه فعالیت‌های قرآنی و نماز و گسترش سیره امام» 500 میلیون تومان، «انجام پژوهش‌های قرآنی» از جهاد دانشگاهی 817 میلیون و 900 هزار تومان، «برگزاری و حمایت از مراسم و مناسبت‌های مذهبی و قرآنی در خارج از کشور» 6 میلیارد و 34 میلیون و 900 هزار تومان، «کمک به ایجاد و حمایت از مدارس حوزه‌های علمیه، مساجد، حسینیه‌ها، دارالقرآن‌ها و مراکز و موسسات تبلیغی دینی ج.ا.ایران در کشورهای دیگر» 12 میلیارد و 166 میلیون و 300 هزار تومان، «انجام فعالیت‌های مربوط به ترویج و توسعه فعالیت‌های قرآنی و تقویت مبانی اعتقادی» 821 میلیون و 700 هزار تومان، «حمایت از فعالیت‌های قرآنی و دینی و فرهنگی و هنری کانون‌های مساجد (موجود و جدید)» 8 میلیارد و 100 میلیون تومان پیش‌بینی شده است که در بسیاری از موارد بودجه‌ها کاهش یافته است.
حال سؤال اینجاست که دولت با چه نگاهی بودجه قرآنی کشور را تا این اندازه محدود پیش‌بینی کرده است؟ آیا برای تحقق مطالبات قرآنی رهبر معظم انقلاب و رسیدن به جامعه‌ای قرآنی نباید هزینه کرد؟
علاوه بر این، در این اعتبارات برای بخش‌های کاملاً مردمی مانند جلسات و مؤسسات قرآنی که نقش اصلی را در قرآنی کردن جامعه و تحقق منویات رهبر معظم انقلاب به ویژه تربیت حافظان و قاریان قرآن کریم دارند، هیچ جایگاهی در نظر گرفته نشده و این فعالیت‌ها به عنوان مهم‌ترین فعالیت قرآنی کشور غریب واقع شده‌اند. حال باید دید نهاد‌های دریافت کننده بودجه چه میزان به برنامه‌های قرآنی مردمی کمک می‌کنند.
امید است نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در حمایت از امور قرآنی بودجه‌های قرآنی را متحول کرده و برای سال آینده اعتباری شایسته قرآن به تصویب برسانند تا فعالیت‌ها و برنامه‌ها به خوبی اجرایی شده و مشکلی در تخصیص بودجه نداشته باشند.
منبع:فارس
این بودجه برای نخستین‌بار در 18 آبان‌ماه سال 1388 به مجلس پیشنهاد شد و سال 1389 بودجه قرآنی در ردیف اعتبارات اختیاری قرار گرفت، اما محقق نشد تا اینکه در سال 1390 توسط مسئولان قرآنی دولت و مجلس مجدد این بودجه به تصویب رسید، به طوری که دربند 115 بودجه سال 1390 مصوب شد که دولت در اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی حداکثر نیم درصد از سقف بودجه مصوب هر یک از دستگاه‌های ملی و استانی به‌استثنای «فصول (1) و (1)» و بودجه هزینه‌ای و هزینه‌های مستقیم تولید شرکت‌های دولتی را کسر و به ردیف اعتبارات بر اساس اولویت‌های تعیین‌شده توسط شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی مشخص شده، اضافه کند که 90 درصد این بودجه اواخر همان سال تخصیص یافت. البته مبلغ آن معادل نیم درصد بودجه دستگاه‌های ملی و استانی نبود.
سال 1390 نیز تنها سالی بود که بودجه منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی که آن زمان به بودجه نیم‌درصدی معروف بود تقریباً تخصیص پیدا کرد به طوری که در آن سال 218 میلیارد تومان به منشور تعلق گرفت و از این مبلغ 196 میلیارد تومان پرداخت شد که به دلیل پرداخت دیرهنگام آن، در سال بعد هزینه شد.
در بودجه سال 1392 نیز با توجه به اهمیت تربیت 10 میلیون حافظ قرآن 600 میلیارد تومان اعتبار پیشنهاد و مصوب شد که 300 میلیارد آن به موضوع حفظ و 300 میلیارد دیگر نیز به برنامه‌های منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی اختصاص یافت که باتوجه به اختیاری بودن بودجه از این مبلغ تنها 10 میلیارد تومان تخصیص پیدا کرد.
سال‌های 1393 تا 1395 نیز بودجه قرآنی 200 میلیارد تومان مصوب شد که در سال 1393 بخشی از بودجه به مبلغ 87.5 میلیارد تومان پرداخت شد و سال 94 هیچ مبلغی پرداخت نشد و سال 1395 هم تنها مبلغ 10 میلیارد تومان پرداخت شد که با توجه به ناچیز بودن بودجه و پرداخت دیرهنگام آن مشکلاتی در روند فعالیت‌های قرآنی ایجاد شد.
از آن پس برنامه‌های قرآنی با مشکلات مختلفی مواجه شدند و تغییر دولت با تغییر نگاه به حوزه‌های قرآنی نیز همراه بود. سال 1396 نیز با وجود اینکه پیش‌بینی می‌شد با توجه به عدم پرداخت اعتبار در سال‌های اخیر تغییرات قابل توجه و مثبتی در مبلغ بودجه ایجاد شود اما در کمال ناباوری تنها 100 میلیارد تومان برای اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی مصوب شد که با وجود قول‌های مسئولان مبنی بر پرداخت آن در ماه‌های اولیه سال و حتی ابلاغ 85 درصد آن به خزانه، هنوز با گذشت بیش از 9 ماه از سال، یک ریال هم تخصیص پیدا نکرده است.
با انتشار لایحه بودجه سال 1397، امیدها برای تخصیص اعتبارات قرآنی کمرنگ و کمرنگ‌تر شد، به طوری که دولت برای اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی برای سال آینده تنها 40 میلیارد تومان پیشنهاد داد که این مبلغ پایین‌ترین بودجه در طول تصویب این اعتبارات است، البته مسئولان قول افزایش آن را داده‌اند.
در لایحه بودجه سال آینده بیشتر بخش‌های قرآنی با کاهش روبرو شده‌اند، به طوری که با نگاهی به تمامی برنامه‌های قرآنی که ردیف بودجه دارند، می‌توان دریافت که این بودجه به طور قابل توجهی کاهش یافته است؛ تا جایی که کل بودجه پیش‌بینی شده از سوی دولت برای امور قرآنی که زیربنای فرهنگ اسلامی است، با احتساب 40 میلیارد تومان بودجه اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی، 283 میلیارد تومان است.
این بودجه شامل تمامی اقدامات و فعالیت‌ها، از برگزاری نمایشگاه‌های قرآنی و مسابقات مختلف سراسری و بین‌المللی قرآن کریم تا برپایی دوره‌های آموزشی و حتی تحقق مطالبات قرآنی رهبر معظم انقلاب اسلامی به ویژه تربیت 10 میلیون حافظ قرآن کریم است؛ این در حالی است که سایر بودجه‌ها در امور مختلف بسیار بیشتر از بودجه‌های پیش‌بینی شده برای قرآن کریم است.
حتی با نگاهی به بودجه‌های قرآنی در سال‌های گذشته می‌توان مشاهده کرد که بودجه «اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی» مبلغی تقریبا معادل با بودجه کل فعالیت‌های قرآنی در سال آینده است که شاید این بی‌توجهی دولت به امور قرآنی موجب خسارت‌های جبران‌ناپذیری در عرصه‌های فرهنگی و حتی سایر امور اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شود.
علاوه بر این، بر اساس افق 1404 باید حداقل 3.5 میلیون حافظ قرآن تربیت شود، یعنی تا هشت سال آینده در هر سال باید بیش از 430 هزار نفر حافظ قرآن داشته باشیم، این در حالی است که به گفته اساتید قرآنی برای تربیت هر حافظ جزء قرآن حداقل 50 هزار تومان لازم است به طوری که 645 میلیارد تومان اعتبار در یک سال برای تربیت این تعداد حافظ قرآن بودجه نیاز است که این مبلغ پیشنهادی دولت برای امور قرآنی حتی پاسخگوی تربیت حافظان قرآن نیست چه رسد به تمامی برنامه‌ها و امور قرآنی.
این امر در حالی است که بخش اعظمی از بودجه‌ها در اختیار دستگاه‌های دولتی قرار دارد به طوری که در کنار 40 میلیارد تومان بودجه «اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی» بودجه‌های دیگری هم برای نهاد‌های فعالیت‌های قرآنی نهاد‌های مختلف پیش‌بینی شده است که در این میان برای «سازمان دارالقرآن» که یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های قرآنی کشور محسوب می‌شود، 13 میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است و نکته جالب اینجاست که در این اعتبار ردیفی برای آزمون‌های اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن کریم وجود ندارد.
بودجه وزرات ارشاد در امور قرآنی در این بین بیش از سایر دستگاهها در سال‌های اخیر رشد داشته است به طوری که در سال گذشته این اعتبار 16 میلیارد تومان بود که امسال با افزایش صدردصدی مواجه و 32 میلیارد تومان شد و در لایحه بودجه سال 1397 نیز این بودجه به 40 میلیارد تومان رشد داشته است. ارتقای بودجه معاونت قرآن و عترت ارشاد امری قابل تقدیر و خوب برای فعالان قرآنی است اما اینکه این بودجه به چه شکلی هزینه شود و برای توسعه فرهنگ قرآنی اثرگذار باشد یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان قرآنی است اما باید به این نکته نیز توجه داشت که چرا دولت تنها به افزایش بودجه قرآنی در بخش دولتی اهتمام دارد و به افزایش بودجه سایر دستگاهها کم‌توجه است.
در کنار این بودجه‌ها بخشی دیگر از بودجه‌هایی که در امور قرآنی هزینه می‌شود به دستگاه‌های دیگر اختصاص دارد به طوری که در لایحه بودجه سال آینده برای «انجام پروژه‌های قرآن، عترت و سلامت» 801 میلیون و 600 هزار تومان، «آموزش‌های قرآن و عقیدتی» 9 میلیارد و 536 میلیون تومان، «برنامه برگزاری مسابقات قرآنی و دینی» شامل حمایت از برگزاری مسابقات بین‌المللی حفظ و قرائت قرآن کریم، راهبری، نظارت و حمایت از برگزاری مسابقات دینی(تواشیح، مدیحه‌سرایی و سایر موارد کشوری) 6 میلیارد و 28 میلیون و 800 هزار تومان، «حمایت از مؤسسات فرهنگی و علوم قرآنی» یک میلیارد و 200 میلیون تومان، «ارائه شهریه‌های دانشجویی به حافظان و قاریان» 3 میلیارد و 700 میلیون تومان، «دانشگاه علوم و معارف قرآنی» 28 میلیارد و 500 میلیون تومان، «ارائه آموزش‌های قرآنی و عقیدتی» در حوزه دفاعی دو میلیارد و 487 میلیون و 400 هزار تومان، «انجام فعالیت‌های فرهنگی، قرآنی و عقدیتی خانواده کارکنان» در حوزه دفاعی 17 میلیارد و 877 میلیون تومان، «آموزش‌های قرآنی و اخلاق» 5 میلیارد و 930 میلیون و 800 هزار تومان، «حمایت از توسعه فعالیت‌های قرآنی و نماز و گسترش سیره امام» 500 میلیون تومان، «انجام پژوهش‌های قرآنی» از جهاد دانشگاهی 817 میلیون و 900 هزار تومان، «برگزاری و حمایت از مراسم و مناسبت‌های مذهبی و قرآنی در خارج از کشور» 6 میلیارد و 34 میلیون و 900 هزار تومان، «کمک به ایجاد و حمایت از مدارس حوزه‌های علمیه، مساجد، حسینیه‌ها، دارالقرآن‌ها و مراکز و موسسات تبلیغی دینی ج.ا.ایران در کشورهای دیگر» 12 میلیارد و 166 میلیون و 300 هزار تومان، «انجام فعالیت‌های مربوط به ترویج و توسعه فعالیت‌های قرآنی و تقویت مبانی اعتقادی» 821 میلیون و 700 هزار تومان، «حمایت از فعالیت‌های قرآنی و دینی و فرهنگی و هنری کانون‌های مساجد (موجود و جدید)» 8 میلیارد و 100 میلیون تومان پیش‌بینی شده است که در بسیاری از موارد بودجه‌ها کاهش یافته است.
حال سؤال اینجاست که دولت با چه نگاهی بودجه قرآنی کشور را تا این اندازه محدود پیش‌بینی کرده است؟ آیا برای تحقق مطالبات قرآنی رهبر معظم انقلاب و رسیدن به جامعه‌ای قرآنی نباید هزینه کرد؟
علاوه بر این، در این اعتبارات برای بخش‌های کاملاً مردمی مانند جلسات و مؤسسات قرآنی که نقش اصلی را در قرآنی کردن جامعه و تحقق منویات رهبر معظم انقلاب به ویژه تربیت حافظان و قاریان قرآن کریم دارند، هیچ جایگاهی در نظر گرفته نشده و این فعالیت‌ها به عنوان مهم‌ترین فعالیت قرآنی کشور غریب واقع شده‌اند. حال باید دید نهاد‌های دریافت کننده بودجه چه میزان به برنامه‌های قرآنی مردمی کمک می‌کنند.
امید است نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در حمایت از امور قرآنی بودجه‌های قرآنی را متحول کرده و برای سال آینده اعتباری شایسته قرآن به تصویب برسانند تا فعالیت‌ها و برنامه‌ها به خوبی اجرایی شده و مشکلی در تخصیص بودجه نداشته باشند.
منبع:فارس
گزارش خطا
