۰۷ آذر ۱۴۰۳ ۲۶ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۵ : ۰۳
اهمیت «صله رحم» در زندگی امام صادق(ع)
صله رحم از نشانه‌های اصلی ایمان است و خداوند در سوره مبارکه رعد با اشاره به اهمیت این موضوع کسانی را عامل به صله رحم می‌داند که از خدا و بدی حساب می‌ترسند.
عقیق:معمولاً آخر هفته و به ویژه روز جمعه از جمله روزهایی است که خانواده‌ها فرصت بیشتری برای سرزدن به اقوام و خویشاوندانشان را دارند و از سوی دیگر نیز خداوند متعال در آیات مختلف قرآن کریم نسبت به «صله رحم» توصیه‌هایی داشته و سیره ائمه معصومین(ع) نیز همگی بر این موضوع شهادت می‌دهد.
از این رو بر آن شدیم تا در سلسله نوشتارهایی به بیان اهمیت پیوندهای خانوادگی و اهمیت و آثار صله رحم در آیات و روایات بپردازیم که بخش نخست آن در ادامه می‌آید:
خانواده؛ جز پدر و مادر و فرزندان، معمولاً افراد دیگری را نیز در بر می‌گیرد که در سنت اسلامی به آنها «رَحِم» گفته می‌شود. ایجاد ارتباط صمیمانه با ارحام و نزدیکان و دیدار با آنها و رفع نیازها و حوائج ایشان در حد مقدورات جزو وظایف دینی ما محسوب می‌شود.
قرآن کریم در آیه 21 سوره مبارکه «رعد»، «صله رحم» را یکی از نشانه‌های ایمان معرفی و می‌فرماید:
«وَ الَّذِینَ یَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن یُوصَلَ وَ یَخشَوْنَ رَبهَُّمْ وَ یَخافُونَ سُوءَ الحِْسَابِ»؛ و کسانی که به پیوندهایى که پروردگار بدان امر فرموده پا برجا بوده و از خداى خویش مىترسند و نگران بدى حساب هستند.
در تفسیر نمونه آمده است که: آیه مورد بحث از آنجایی که مطلق است دلالت مى‌کند بر هر صله‌اى که خدا به آن امر فرموده که از معروف‌ترین مصادیق آن صله رحم است، که در وجود آن تأکید و فرموده: «وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ»؛ و بترسید از آن خدایی که به نام او از یکدیگر مسئلت و درخواست می‌کنید و درباره ارحام کوتاهی نکنید.
و نیز در تأکید آن در ذیل آیه مورد بحث فرموده: «وَ یخَْشَوْنَ رَبهَُّمْ وَ یخََافُونَ سُوءَ الحِْسَابِ» و این اشاره به آن است که ترک صله رحم مخالفت با امر خدا است، پس جا دارد مردم از خدا بترسند و آن را ترک نکنند که ترک آن عمل زشتى است، و در نامه اعمال آدمى ضبط شده و باعث سوء حساب مى‌شود. همچنین امامان ما همواره در چگونگی ارتباط با نزدیکان خود اسوه و نمونه بوده‌اند.
آنچه در ادامه می‌آید تفسیر آیه 21 سوره مبارکه «رعد» است که برگرفته از جلد دوم تفسیر عیاشی صفحه 209 است:
در روایت است که شبی میان امام جعفر صادق(ع) و یکی از پسرعموهای ایشان که از فرزندان امام مجتبی(ع) بود بر سر موضوعی اختلاف افتاد، پسر عموی امام، پا را از حد خویش فراتر گذاشت و صدای خود را در برابر امام صادق(ع) بلند کرد این کار موجب شد مردم گِرد آنان جمع شوند. پس از لحظاتی امام(ع) و آن فرد از یکدیگر جدا شدند.
فردا صبح هنوز آفتاب سر نزده بود که امام صادق(ع) از خانه خویش خارج شدند و به خانه پسر عموی خویش رفتند. کنیز آن مرد به درِ منزل آمد، امام به او فرمودند: به ابومحمد بگو، ابوعبدالله بر در خانه است. پسر عموی امام از خانه بیرون آمد امام به او سلام کرد و فرمود: دیشب بر آیه‌ای از قرآن کریم گذشته‌ام که مرا بسیار ناراحت کرد، پرسید کدام آیه؟ امام همین آیه 21 سوره مبارکه «رعد» را خواندند. رفتار امام موجب سرافکندگی پسرعموی خطاکار شد و هر دو دست بر گردن یکدیگر انداختند و سخت گریستند. ابومحمد گفت: گویا تاکنون چنین آیه‌ای را در قرآن ندیده بودم.
این رفتار امام صادق(ع) نشانگر اهمیت مسأله صله رحم و پیوستگی با اعضای خانواده و فامیل در ارتباطات اجتماعی مؤمنان است. چه بسا در تعاملات میان افراد و فراز و نشیب‌های زندگی مسائلی پیش آید که موجب ایجاد ناملایمات در میان افراد فامیل شده و به دلتنگی و یا به اصطلاح دلخوری از یکدیگر بیانجامد بنابراین نباید اجازه داد وجود آن مشکلات به قطع رابطه بین آنها منجر شود.
زیرا گسترش این گسست میان اعضای یک خانواده اندک اندک به خانواده‌های دیگر سرایت کرده و به این ترتیب پیوستگی و همبستگی اجتماعی مؤمنان مورد تهدید واقع خواهد شد.
منبع:فارس
از این رو بر آن شدیم تا در سلسله نوشتارهایی به بیان اهمیت پیوندهای خانوادگی و اهمیت و آثار صله رحم در آیات و روایات بپردازیم که بخش نخست آن در ادامه می‌آید:
خانواده؛ جز پدر و مادر و فرزندان، معمولاً افراد دیگری را نیز در بر می‌گیرد که در سنت اسلامی به آنها «رَحِم» گفته می‌شود. ایجاد ارتباط صمیمانه با ارحام و نزدیکان و دیدار با آنها و رفع نیازها و حوائج ایشان در حد مقدورات جزو وظایف دینی ما محسوب می‌شود.
قرآن کریم در آیه 21 سوره مبارکه «رعد»، «صله رحم» را یکی از نشانه‌های ایمان معرفی و می‌فرماید:
«وَ الَّذِینَ یَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن یُوصَلَ وَ یَخشَوْنَ رَبهَُّمْ وَ یَخافُونَ سُوءَ الحِْسَابِ»؛ و کسانی که به پیوندهایى که پروردگار بدان امر فرموده پا برجا بوده و از خداى خویش مىترسند و نگران بدى حساب هستند.
در تفسیر نمونه آمده است که: آیه مورد بحث از آنجایی که مطلق است دلالت مى‌کند بر هر صله‌اى که خدا به آن امر فرموده که از معروف‌ترین مصادیق آن صله رحم است، که در وجود آن تأکید و فرموده: «وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ»؛ و بترسید از آن خدایی که به نام او از یکدیگر مسئلت و درخواست می‌کنید و درباره ارحام کوتاهی نکنید.
و نیز در تأکید آن در ذیل آیه مورد بحث فرموده: «وَ یخَْشَوْنَ رَبهَُّمْ وَ یخََافُونَ سُوءَ الحِْسَابِ» و این اشاره به آن است که ترک صله رحم مخالفت با امر خدا است، پس جا دارد مردم از خدا بترسند و آن را ترک نکنند که ترک آن عمل زشتى است، و در نامه اعمال آدمى ضبط شده و باعث سوء حساب مى‌شود. همچنین امامان ما همواره در چگونگی ارتباط با نزدیکان خود اسوه و نمونه بوده‌اند.
آنچه در ادامه می‌آید تفسیر آیه 21 سوره مبارکه «رعد» است که برگرفته از جلد دوم تفسیر عیاشی صفحه 209 است:
در روایت است که شبی میان امام جعفر صادق(ع) و یکی از پسرعموهای ایشان که از فرزندان امام مجتبی(ع) بود بر سر موضوعی اختلاف افتاد، پسر عموی امام، پا را از حد خویش فراتر گذاشت و صدای خود را در برابر امام صادق(ع) بلند کرد این کار موجب شد مردم گِرد آنان جمع شوند. پس از لحظاتی امام(ع) و آن فرد از یکدیگر جدا شدند.
فردا صبح هنوز آفتاب سر نزده بود که امام صادق(ع) از خانه خویش خارج شدند و به خانه پسر عموی خویش رفتند. کنیز آن مرد به درِ منزل آمد، امام به او فرمودند: به ابومحمد بگو، ابوعبدالله بر در خانه است. پسر عموی امام از خانه بیرون آمد امام به او سلام کرد و فرمود: دیشب بر آیه‌ای از قرآن کریم گذشته‌ام که مرا بسیار ناراحت کرد، پرسید کدام آیه؟ امام همین آیه 21 سوره مبارکه «رعد» را خواندند. رفتار امام موجب سرافکندگی پسرعموی خطاکار شد و هر دو دست بر گردن یکدیگر انداختند و سخت گریستند. ابومحمد گفت: گویا تاکنون چنین آیه‌ای را در قرآن ندیده بودم.
این رفتار امام صادق(ع) نشانگر اهمیت مسأله صله رحم و پیوستگی با اعضای خانواده و فامیل در ارتباطات اجتماعی مؤمنان است. چه بسا در تعاملات میان افراد و فراز و نشیب‌های زندگی مسائلی پیش آید که موجب ایجاد ناملایمات در میان افراد فامیل شده و به دلتنگی و یا به اصطلاح دلخوری از یکدیگر بیانجامد بنابراین نباید اجازه داد وجود آن مشکلات به قطع رابطه بین آنها منجر شود.
زیرا گسترش این گسست میان اعضای یک خانواده اندک اندک به خانواده‌های دیگر سرایت کرده و به این ترتیب پیوستگی و همبستگی اجتماعی مؤمنان مورد تهدید واقع خواهد شد.
منبع:فارس
گزارش خطا
