حقوق بشر در نگاه اسلام

رعایت حقوق برادران دینی

حضرت امیر(ع) در پاسخ مردی که گفت: ای امیرمومنان! مرا از برادران باخبر ساز، فرمودند: «برادران دو دسته اند: برادران مورد اعتماد و برادران غیرقابل اعتماد؛ اما برادران مورد اعتماد همانند دست و بال و خانواده و دارایی آدمی اند...و اینگونه از برادران همچون کبریت احمر کمیاب اند؛ اما برادران غیر قابل اعتماد، همین که از آنان بهره مند می شوی پیوندت را از آنان مگسل و بیش از این، از درون آنان مخواه، همین که آنان با تو خوشرویی و شیرین زبانی می کنند، تو هم در برابر آنان خوشرو و شیرین زبان باش.» (الکافی،ج2، ص248-249)

رسول خدا(ص) فرمودند: «اسلام آن است که قلبت را به حق واگذاری و مسلمانان از دست و زبان ات در امان باشند.»(کنزالعمال، ج1،ص26)

امام صادق(ع) فرموده اند: «هر کس در رفتارش با مردم به آنان ستم نکند و در گفتارش به آنها دروغ نگوید و در وعده هایش تخلف نکند از کسانی است که غیبت او حرام و مروت او کامل و عدالت اش ظاهر و برادری با وی لازم است.»(الکافی، ج2،ص239)

نهی از تبری از مستضعفان

زراره گوید: من به همراهی حکمران یا بُکَیر بر امام باقر(ع) وارد شدم. گفتم: ما (در دوستی با افراد) معیار و میزانی قرار می دهیم؛ هر کس با ما (در امر ولایت) موافق باشد چه علوی چه غیرعلوی، با آنان دوستی می کنیم و هر کس با ما مخالف باشد (علوی و غیر علوی)، از او برائت می جوییم. امام باقر(ع) فرمودند: «ای زراره! کلام خدا از سخن تو صادق تر است، پس کسانی که خدا درباره آنها فرمود: «إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ ...» کجایند؟ (سوره نساء، آیه 98)

حقوق همسایه

امام سجاد(ع) فرموده اند: «او را در غیاب، حفظ کن و در حضور گرامی بدار، در حال ستمدیدگی وی را یاری کن، عیب اش را شایع نکن، هرگاه از وی بدی دیدی، آن را بپوشان، هر گاه دانستی خیرخواهی تو را می پذیرد در خفا به وی نصیحت کن، هنگام سختی ها تنهایش مگذار، از لغزشش در گذر و گناهش را ببخشای و کریمانه با وی رفتار کن.» (الفقیه، ج2، ص623)

امام سجاد(ع) همچنین می فرمایند: «از جلمه حقوق همسایه این است که در پی عیوب و زشتی های او نباشی و اگر از زشتی و بدی او آگاه شدی آن را بپوشانی.»(الفقیه، ج2، ص623)

امام کاظم(ع) فرموده اند: «حُسن همجواری، به ترک آزار نیست، بلکه به شکیبایی بر آزار همسایه است.»(الکافی، ج2، ص668)

رسول خدا(ص) فرمودند: «ای علی! هر کس همسایه خود را بیازارد، از رحمت خدا محروم است. هرکس نسبت به خاندان من کینه ورزد ملعون و منافق زیانکار است. ای علی! همسایه ات را گرامی بدار، گرچه کافر باشد.»(جامع الاخبار، ص84)