هفته جاری برای راه‌یافتگان به چهلمین مسابقات حفظ و قرائت قرآن کریم با اردوی تعالی 3 آغاز شد.

همانگونه که از نام این اردو پیداست، برای سومین سال متوالی پیش از آغاز مرحله کشوری مسابقات سراسری قرآن کریم و با هدف رفع اشکالات متسابقان توسط اساتید قرآن کشور و آشنایی آنها با آیین‌نامه فنی مسابقات برگزار می‌شود.

مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، به عنوان متولی مسابقات سراسری قرآن کریم در دو سال پیش از این، اردوی تعالی راه‌یافتگان به مسابقات را در مشهد و ساری برگزار کرد و امسال نیز این اردو در شهر قم برگزار شد.

از آنجا که طرح تعالی، نشان از اهتمام سازمان اوقاف و امور خیریه نسبت به پیشرفت روز افزون قاریان و حافظان قرآن کریم در ابعاد فنی دارد، شایسته است که آنها نیز به عنوان مخاطبان این طرح خوب و مفید، برای شرکت در آن جدیت نشان دهند؛ اما با کمال تأسف امسال فقط 45 نفر در طرح تعالی 3 حضور یافتند.

برای این وضعیت علل مختلفی از قبیل برگزاری دوره در روزهای کاری و یا عدم تقبل هزینه ایاب و ذهاب توسط سازمان اوقاف مطرح است؛ اما یافته‌های میدانی نگارنده حاکی از دلایل مهم‌تری برای موضوع است که باید آنها را در نوع نگاه متسابقان به شیوه داوری در مسابقات جستجو کرد.

این روزها جلسات قرآن آن دسته از اساتید که شنیده شده داور مرحله کشوری مسابقات سراسری قرآن خواهند بود و یا احتمال حضور آنها در هیأت داوران بیش از همه است، محل رفت و آمد و تلاوت راه‌یافتگان به مسابقات است و دقیقا به همین دلیل، اغلب قاریان و حافظان با تجربه راه‌یافته به مسابقات، در اردوی تعالی حضور نمی‌یابند.

آنها می‌گویند با وجود آیین‌نامه داوری، سابقه مسابقات نشان داده که گاهی اختلاف نظرات علمی و فنی بین داوران بر روی نتیجه مسابقات چنان تأثیرگذار بوده است که قاریان و حافظان راه‌یافته به مسابقات ترجیح می‌دهند در اردو یا جلسه‌ای شرکت کنند که استاد آن جزو داوران مسابقات امسال باشد تا ضمن آشنایی با سلایق و نوع نگاه او، احتمال موفقیت خود را در رقابت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که قاریان با اختلافات کمتر از یک نمره از یکدیگر پیشی می‌گیرند، به حداکثر برسد. 

از طرفی دیگر قاریان و حافظان حاضر در اردو هم عنوان می‌کنند که اختلاف نظراتی بین اساتید اردوی تعالی وجود دارد و به عنوان مثال، امسال دو قول مختلف درباره نحوه تلفظ حرف «ضاد» را از دو استاد تجوید حاضر در دوره شنیده‌اند و چنانچه داور ماده تجوید نفر سومی غیر از اساتید مذکور باشند، نمی‌دانند که کدام قول را باید ملاک عمل خود قرار دهند و اینجاست که شیوه قاریان مجرب در برگزیدن شرکت و تلاوت در جلسات داوران مسابقات، به جای اردوی تعالی، منطقی به نظر می‌رسد.

نگارنده معتقد است چنانچه دو اقدام صورت بگیرد اردوی تعالی واقعا باعث تعالی سطح فنی قاریان و حافظان کشور خواهد بود.

نخست اینکه هیأت برگزیده‌ای از داوران اعلم ادوار مسابقات ضمن برگزاری جلساتی، در موارد اختلافی داوران وحدت رویه‌ای ایجاد کنند که هم به اطلاع متسابقان و داوران برسد و هم در تمامی ادوار پیش رو بر اساس آن قضاوت شود و دوم اینکه اردوی تعالی به جای اینکه پیش از مسابقات برگزار شود، با حضور داوران آن دوره از مسابقات، پس از آن و پیوسته به آن برگزار شود تا بهانه‌هایی همچون عدم پرداخت هزینه ایاب و ذهاب و عدم حضور داوران در دوره نیز از افراد گرفته شود.

خاصیت مهم این روش این است که متسابقان پس از مسابقه فرصت خواهند داشت تا ضمن گفت‌وگوی رو در رو با داوران، با نقاط قوت و ضعف خود آشنا شوند و از علل کامیابی‌ها و ناکامی‌های خود و قاریان دیگر مطلع شوند تا یک سال برای اصلاح آنها فرصت داشته باشند؛ این در حالی است که وقتی اردوی تعالی پیش از مسابقات برگزار می‌شود زمان بسیار کمی برای اصلاح نقاط ضعف در اختیار است.