روزی که عذرخواهی سودی ندارد
در قیامت مجرمان اعمال خود را دیده و پشیمان میشوند؛ در این لحظه آنها انحراف خود را به گردن شیطان میاندازند، اما شیطان پاسخی کوبنده به آنها میدهد.
عقیق:آیتالله ناصر مکارم شیرازی در تفسیر نمونه ذیل آیه 57 سوره مبارکه «روم» به روزی که عذرخواهی در درگاه الهی بیفایده است، اشاره کرده است که متن آن در ادامه میآید؛
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
«فَیَوْمَئِذٍ لَّا یَنفَعُ الَّذِینَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَلَا هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ؛ آن روز عذرخواهى ستمکاران سودى به حالشان ندارد، و آنها توانایى بر جلب رضایت پروردگار نمىیابند (و توبه به آنان پذیرفته نمىشود)». (روم/ 57)
هنگامى که مجرمان خود را با واقعیات دردناک روز قیامت روبرو مىبینند، در مقام عذرخواهى و توبه بر مىآیند، ولى قرآن مىگوید: «در آن روز، عذرخواهى ظالمان سودى ندارد و توبه آنان نیز پذیرفته نیست» (فَیَوْمَئِذ لایَنْفَعُ الَّذِینَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَ لا هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ).
این نکته قابل توجه است که، در بعضى از آیات قرآن تصریح شده: اصلاً به مجرمان اجازه عذرخواهى داده نمىشود: «لا یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ» اما در اینجا مىفرماید: عذرخواهى آنها سودمند نیست، و ظاهرش این است عذر خواهى مىکنند، اما اثرى ندارد.
البته تضادى در میان این آیات نیست، زیرا قیامت مراحل مختلفى دارد در پارهاى از مراحل اصلاً اجازه عذرخواهى و حرف زدن به آنها داده نمىشود، و بر دهان آنها مهر مىگذارند، تنها دست و پا و اعضاء و جوارح و زمینى که گناه بر آن کردهاند، بازگو کننده اعمالشان هستند، ولى در پارهاى دیگر از مراحل، زبانشان گشوده مىشود و به عذرخواهى مىپردازند، اما چه سود؟
یکى از اعذار آنها این است که: گناهان خود را به گردن سردمداران کفر و نفاق بیندازند، به آنها مىگویند: لَوْ لا أَنْتُمْ لَکُنّا مُؤْمِنِینَ: «اگر شما نبودید، ایمان مى آوردیم».
ولى آنها در پاسخشان مىگویند: أَ نَحْنُ صَدَدْناکُمْ عَنِ الْهُدى بَعْدَ إِذْ جاءَکُمْ: «آیا ما شما را از هدایت بازداشتیم بعد از آن که هدایت به سراغتان آمد و با چشم باز آن را مىدیدید»؟!
و گاه در مقام عذرخواهى سعى مىکنند، انحراف خود را به گردن شیطان بیندازند و او را بر وسوسههایش ملامت کنند، ولى «ابلیس» به آنها پاسخ مىگوید: فَلا تَلُومُونِی وَ لُومُوا أَنْفُسَکُمْ: «امروز مرا سرزنش نکنید، خود را سرزنش کنید»! من شما را اجبار بر کارى نکردم، تنها دعوت دوستانهاى کردم شما هم پذیرفتید!
منبع:فارس