پاسخ رهبرانقلاب به استفتائاتی در رابطه با حج

خمس ودیعه حج
س. مبلغی که ودیعه گذار حج چند سال قبل گذاشته خمس دارد؟
ج. اصل سپرده اگر از درآمد کسب بوده و خمس آن داده نشده، خمس دارد اما سود حاصله اگر پیش از سال عزیمت به سفر حج قابل وصول نبوده، جزو درآمد سال وصول محسوب می‌شود که اگر در همان سال هزینه سفر حج شود، خمس ندارد.
 
استطاعت حج در سال‌های گذشته
س. فردی در سال‌های گذشته مستطیع بوده و ثبت نام کرده ولی امسال که امکان سفر حج برای او فراهم شده امکان مالی لازم را برای تأمین تتمه مخارج سفر ندارد، تکلیف حج او چیست؟
ج. در فرض مرقوم تا زمانی که شرایط استطاعت فراهم نشود مستطیع نیستید و حج مستقر نمی‌شود مگر اینکه در سال‌های‌ گذشته حج بر او مستقر شده باشد (یعنی علاوه بر استطاعت مالی امکان تشرف هم برای او فراهم بوده باشد و خود او در رفتن مسامحه کرده باشد) که باید به هر نحو در اولین زمان ممکن برای حج اقدام کنید.
 
استطاعت حج و مخارج فرزندان
س. کسی که حدود ده سال پیش برای حج ثبت نام کرده و امسال نوبت او فرا رسیده، لکن برای خرید جهیزیه دخترش نیازمند آن مبلغ هست و امرش دائر بین یکی از این دو خرج است (برای هرکدام خرج کند، دیگری را نمی تواند تأمین کند) وظیفه‌اش چیست؟ می‌تواند جهیزیه دخترش را تأمین کند و حج را به سال‌های آتی در صورت استطاعت موکول کند؟
ج. اگر مخارج ازدواج فرزندتان جزء مخارج عرفی فعلی شما باشد و پول یاد شده برای انجام حج و ازدواج کفایت نکند، و قبلاً حج بر شما مستقر نشده باشد، حج واجب نیست.
 
استطاعت حج با خرید فیش آزاد
س. به واسطه گرفتن ارث مستطیع شده‌ام، در شرایط فعلی واجب است که ثبت نام دولتی انجام دهم یا فیش آزاد برای رفتن به حج خریداری کنم؟
ج. در صورتی که منع قانونی نداشته باشد و توانایی داشته باشید، باید فیش آزاد تهیه کنید.
 
حج با مال قرضی
س. آیا کسی می‌تواند جهت رفتن به حج قرض بگیرد و در صورت انجام فریضه حج با پول قرضی، آیا در زمان استطاعت تکلیف به قوت خود باقی است یا اینکه همین حج کفایت می‌کند؟
ج. اگر قبلاَ حج بر مکلف واجب نشده است، و الان هزینه رفتن به حج را در اختیار ندارد، اما می‌تواند قرض بگیرد و سپس به سادگی قرض خود را ادا کند، واجب نیست که خود را با قرض گرفتن مستطیع کند، اما اگر بگیرد، حج بر او واجب می‌شود و حجة الاسلام محسوب می‌شود.

استطاعت حج و امنیت
س. آیا در وضع کنونی با توجه به تصور عدم امنیت در سفر حج، آیا کسی مستطیع می‌شود یا نه؟
ج. مجرد آنچه ذکر شده مانع از تحقق استطاعت نیست.
 
پوشیدن اضطراری جوراب در حال احرام
س. اینجانب از جانبازان جنگ تحمیلی هستم(قطع عضو از ناحیه پا). با توجه به اینکه یکی از شرایط محرم هنگام تشرف نداشتن لباس دوخته به تن است و از طرفی بنده برای گذاشتن پای مصنوعی حتما باید از جوراب‌های دوخته استفاده کنم و بدون پا انجام اعمال برای من مشکل است، خواهشمند است راهنمایی نمایید؟
ج. در فرض ضرورت این عمل جایز است ولی بنا بر احتیاط یک گوسفند کفاره بدهید.
 
استطاعت حج و امتحانات دانشگاه
س. اگر دانشجویی در موسم حج، امتحان دانشگاهی دارد، آیا می‌تواند حج واجب را به سال آینده موکول کند، خصوصاً اگر امتحان درسی برای او جنبه حیاتی داشته باشد و بسیار مهم است؟
ج. در صورتی که مستطیع شده باشد باید حج را بجا آورد و مجرد آنچه ذکر شده مانع از تحقق استطاعت نیست.
 
سعی در طبقه دوم صفا و مروه
س. چون طبقه اول سعی صفا و مروه را به خاطر ازدحام بسته بودند، بنده قهرا مجبور شدم در طبقه دوم سعی کنم، آن موقع کسی نبود که مرا رهنمایی کند لذا اعمال حج را ادامه دادم، از احرام خارج شده و به ایران برگشتم، آیا سعی من صحیح بوده است؟ در صورت صحیح نبودن سعی، وظیفه من چیست؟
ج. سعی در مسیری که بالاتر از صفا و مروه است مجزی نیست، وظیفه ی عاجز از سعی ولو با وسیله‌ای از قبیل چرخ دستی، آن است که نایب بگیرد. و اگر برای شما بازگشت به مکه و انجام سعی عسر و حرج دارد نائب بگیرید تا سعی شما را انجام دهد.
 
عمره مفرده قبل از عمره تمتع
س. در ماه ذی‌القعده وارد مکه می‌شویم، آیا هنگام ورود باید نیت عمره مفرده داشته باشیم یا عمره تمتع؟ و با توجه به باطل بودن هر حجی بین عمره تمتع و حجة الاسلام می توان عمره مفرده را قبل عمره تمتع انجام داد؟
ج. مانعی ندارد که اول عمره مفرده انجام دهد و عمره تمتّع را به تأخیر بیندازد تا زمانی که بتواند در آن وقت عمره تمتّع را قبل از اعمال حج به‌جا آورد، در این صورت باید از یکی از میقات‌های پنجگانه برای عمره تمتّع محرم شود و هنگامی که از عمره تمتّع فارغ شد از مکّه برای حج تمتع محرم شود.