انسان مؤدّب مورد تکریم خداست

حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی در این جلسه با اشاره به اهمیت توجه به جایگاه انسان در نظام خلقت بیان داشت: تمام بساط هستی برای این پهن شده است که انسان به سرمنزل مقصود برسد و الا عالم جماد، عالم نبات، عالم حیوان، افلاک و فرشتگان موضوعیتی ندارند، اینها در حقیقت فلسفه‌ای جز به کمال رساندن انسان ندارند.به عبارت دیگر این نظام عظیم و این عالم وجود یک مقصد دارد و آن رساندن انسان به آن هدف نهایی است که انسان آیینه‌دار جلال و جمال خدا باشد و لاغیر. این کل هدف هستی است و برای اینکه انسان به این هدف والا با اراده و اختیار دست بیابد تمام این تشکیلات پایه‌ریزی شده است.

وی ادامه داد: برای رسیدن به این هدف، که انسان به رقم همه دشمنی‌ها، به رقم همه آفات و آسیبی که از درون و بیرون برای او وجود دارد، بتواند به چنین جایگاهی برسد، بایستی یک سلسله حقایقی و یک سلسله جریان‌های وجودی ایجاد بشود که از جمله آنها مسئله وجود انبیای الهی است. ما یک هادی داریم و آن پروردگار عالم است: «و کفی بربک هادیا». هادی آن کسی است که منشأ هدایت است و هدایت از آن مبدئی صادر می‌شود که مقصد را بشناسد و سعادت و کمال موجود را بداند و برای رسیدن یک موجود به کمالش مسیرش را تعیین کند و این جز رب العالمین احدی نیست. دیگران مهدی هستند؛ انبیای الهی خود به هدایت رب العالمین هدایت شده‌اند.

استاد حوزه و دانشگاه در فراز دیگری از سخنان خود در خصوص ادب توحیدی انبیا در قرآن ابراز داشت: ادب یک امری است که همگان آن را بر اساس فطرت خود باور دارند، فطرت انسان‌ها ادب را امر خوب، زیبا و نیکو می‌داند، اساسا انسانی که معنای درست ادب را فهمیده است می‌گوید کل عالم براساس ادب دارد حرکت می‌کند، این ادب است که انسان را در مسیر انسانیت قرار می‌دهد در چارچوب ادب انسان امکان رشد و تعالی دارد.

وی با اشاره به معنای ادب اذعان داشت: معنای ادب روشن است؛ ادب یعنی اینکه انسان حدّ و مرز اشیاء را رعایت کند، به حدود دیگران تعدّی و تجاوز نکند و از حدّ و مرز خود نگذرد، اینها مسائل روشنی است، اما حدّ انسانی کدام است؟ حدّ نظام هستی، حدّ مرد، حدّ زن، حدّ کودک، حدّ خانواده، حدّ اجتماع، حدّ سیاست، حدّ فرهنگ، حدّ اقتصاد، حدّ مناسبات اجتماعی، حدّ روابط بین‌الملل، این حدود کجا مشخص شده است؟ چه کسی می‌تواند این حدود و مرزها را تبیین کند؟ تنها و تنها یک منبع برای تعیین این حقایق وجود دارد و آن وحی است که به اراده تشریعی حضرت حق سبحانه و تعالی برمی‌گردد.

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء خاطرنشان کرد: آنکه از همه مهم‌تر است و ما باید به او توجه کنیم و در آن ساحت حضور پیدا کنیم این است که تنها یک منبع برای بیان ادب وجود دارد و آن اراده پروردگار و وحی و قرآن است. ما از جایگاه قرآن می‌توانیم این هدایت را بیابیم. خدای عالم در این قرآن عزیز که مشحون از معارف و زیبایی‌ها و کمالات هست حدود را مشخص کرد. حدود انسانی را بیان کرده است و بارها و بارها هم به ما تذکر داد و یادآوری فرمود که این حدود را رعایت کنید و به این حدود تعدّی و تجاوز نکنید، مرزها را حفظ کنید و رعایت کنید: «و لا تتعد حدود الله»؛ از حدود خدا تعدی و تجاوز نکنید.

وی با بیان حدیثی از امام صادق علیه السلام تاکید داشت: این بسیار مطلب مهمی است که ما باید باور کنیم برای فهم اینکه ادب برای انسان باید چگونه باشد، جز به اراده الهی منبعی نداریم، اینجاست که قرآن نورانیتش و درخشش برای انسان‌ها روشن می‌شود، به ما گفتند ادب هنر است و انسان در زاویه ادب انسانیتش تأمین است لذا امام صادق(علیه السلام) فرمود که هیچ ارثی بالاتر از ادب نیست؛ «ما ورث الاباء للابناء الا الادب». در واقع امام صادق(علیه السلام) تصریح می‌کند این مال نیست که ارث حقیقی است بلکه ارث حقیقی ادب، اخلاق، فرهنگ و معرفت است و آن پدر و مادری که فرزند را به آداب و ادب انسانی تعلیم و تربیت بدهند در حقیقت به او، ارث الهی و انسانی داده اند.

حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی در پایان سخنان خود با بیان این مطلب که «انسان مؤدّب مورد تکریم خداست» بیان داشت: خدا می‌خواهد انسان به آداب الهی مؤدّب شود تا در سایه این تأدیب به مکارم اخلاقی راه پیدا بکند، که امیداوریم إن‌شاءالله در سایه ادب توحیدی انبیا، ما و جامعه ما و نظام ما در همه ابعاد اجتماعی سیاسی فرهنگی اقتصادی بیش از پیش به این آداب الهی مؤدّب گردد و با چنین آدابی قطعاً انسان در مسیر هدایت الهی قرار خواهد گرفت.