نوروز هرچند عید اسلامی نیست؛ اما اسلام آن را تایید کرده است

*توصیه امام علی (ع) بر حفظ سنتهای خوب

عيد نوروز، سنت خوب و حسنه اي است؛ اين را نفي نكنيد. براي مردم نگوييم اين كار جم و جمشيد و زردتشت و ...  هست. بله نوروز از قبل از اسلام بوده و از زمان زردتشت مانده است؛ ولی نباید عيد نوروز يا امثال اينها را به زردتشتيت ارتباط داد. بله ما در اسلام نوروز نداريم؛ نه اينكه اسلام نوروز را نفي كند، نه؛ مقصود این است نوروز عيد اسلامي نيست؛ و اعياد اسلامي ما غدير و فطر است و نوروز جزء آن اعیاد اسلامی نيست. اما عید نوروز سنتي است که از قبل از اسلام مانده است. می دانيم بسياری از سنت هايي كه در زمان جاهليت بود و سنت های خوبی بودند، پيغمبر اکرم (صلوات الله و سلامه عليه و آله) در اسلام نگه داشتند و بر آنها تاکید کردند. امير المومنين (صلوات الله و سلامه عليه) در عهد نامه مالك اشتر بر حفظ سنت هاي خوب تأكيد دارند.[1] روایاتی هم بر تأیید نوروز نقل شده، مانند روایتی که  از امام جعفر صادق (علیه السلام)  نقل شده نظر مباركشان حفظ همین سنتهای خوب بوده است امام (علیه السلام) می فرماید: ... در روز عید نوروز با پاکیزه‌ترین لباس باشید و با عطر خود را معطر کنید.

*ایران باستان کشوری یکتا پرست، موحد و متمدن

 ايرانيان خدا پرست و موحد بودند؛ لذا اينها با جاهليت عرب تفاوت مي كنند. خيلي از ايرانيان موحد بودند بعد از حمله مسلمانان هم، مقابل اسلام گردن كج كردند. یعنی اسلام با زور وارد ايران نشده است. در جنگها بین ایرانیان و مسلمانان، مانند جنگ نهاوند و غيره را ببينيد شاپور ذوالاكتاف که پادشاه مقتدری بوده ـ تاریخ را مطالعه کنید که چرا به او ذوالاكتاف گفتند، اينها با فشار سربازهايشان را درمقابل مسلمانان نگه مي داشتند ـ، با وجود اینکه مسلمانان امکانات و تجهيزاتی نداشتند،  اما ایرانیان تسليم مي شدند. سربازهای ايرانيان با روي باز اينها را پذيرفتند. آنهايي كه تاريخ را دقيق بررسي می­ كنند به اين نتيجه مي­ رسند نه تنها با روي باز پذيرفتند، بلکه ایرانیان پاي اسلام هم ايستادند. با اينكه حكومت و خلافت دست آنهاي ديگر بود، اما نام علي در اينجا درخشش گرفت، ايرانیان گردني كه مقابل پيغمبر كج كرده بودند تا آخر، اين گردن را در مقابل اهل بيت و تا حالا نیز كج نگه داشته اند، تا حالا اين مردم در خدمت اسلام و اهل بيت بوده اند، اين مردم را رها نكنيم از نظر دور نداريم.

*آداب و سنت‌ های خوب نوروز

از سنتهای خوب نوروز این است که مردم نو نوا می شوند،  خانه ها، زندگي ها و لباس هایشان را به هر سختی شده، نو تهيه مي كنند. به ديدن بزرگان، اقوام و خويشاوندان، و به دیدار و خانه های هم ديگر مي روند از هم پذيرايي مي كنند، و خانواده ها در كنار هم مي نشينند؛ اين اشكالي ندارد. بي خود بي سليقه گي نكنيم، در مقابل اين حركت مردم که یک امر طبيعي و خود جوش است پافشاری نکنیم. از وقتي ما چشم باز كرديم و در سن طفولیت و بچه كه بوديم مردم يك ماه مانده به عيد نوروز خانه تكاني را شروع مي کردند.

*نوروز، عید ملی

در حين تحويل سال نو دعای يا مقلب القلوب والابصار ... مي خوانند، با سنتهاي مردم درگير نشويم. اين بي سليقگي است كه بعضي ها در مقابل آداب و رسوم ايستادگي می كنند، که اصلا نوروز از نظر اسلام و ما رسميت ندارد. بله اسلام اعياد خاصي مانند فطر و غدیر و ... دارد، اما ما روایاتی داريم که ائمه اطهار به نوروز بها داده اند، نه از باب اينكه عيد اسلامي است، بلکه از باب اينكه سنت خوبي است. نوروز براي مردم عيد است به قول آقايان عيد ملي است. سنتي است قبل از اسلام بوده ما مخالفت نداريم خودمان هم به آن ملتزم مي شويم، عملاً هم ملتزم هستيم و بزرگان هم اين واقعيت را پذيرفتند، چرا که درسهاي حوزوي را هم تعطيل مي كنند و بزرگان پيام مي دهند. ما در اين جهات در مقابل مردم ايستادگي و مقابله نكنيم. يك عده بي سليقه ايستادگي مي كنند كه می گویند، ما عید نوروز نداريم.

*عید نوروز؛ ارمغان آور شادی و شادمانی

مردم يك چند روزي بهانه اي دارند شاد باشند و بهانه اي هست هم ديگر را ببينند. ایام نوروز فرصتي است با خانواده به سفر بروند حالا چه زيارت باشد چه تفريح، اين كار بدي نيست اين يك سنت حسنه اي هست و هیچ مشكلي ندارد. در روایات ما تاکید بسیار بر صله رحم داريم، و این مهم در نوروز محقق مي­شود. ما هم تشويقشان بكنيم بر صله رحم. چه بهتر با اين عقايد مردم با اين سنتهاي مردم درگير نشويم. شما روز سيزده که به عنوان روز طبيعت نام گذاري شده، ببينيد، در قم پرنده پر نمي زند، قم مركز اهل بيت اين واقعيت است. بله نحسي روز سيزده امر معقولي نيست، اما حالا به عنوان روز طبيعت مردم به طبیعت و بيرون از شهر مي روند. خوب است چه اشکالی دارد. من فقط يك سال يادم هست كه سيزده بدر به هم خورد، آن سال فوت مرحوم آيت الله بروجردي بود. آيت الله بروجردي روز دهم فروردين از دنيا رفت، سيزده فروردین روز سوم آيت الله بروجردي بود. شهر قم تعطيل بود، اما جمعيت در شهر جايي نرفت. من يادم هست آن سال بعضي ها از تهران  مي آمدند، مي گفتند اطراف شهر هم هيچ خبري نبود، مثل اينكه سيزده بدري هم نبوده. كسي هم به آنها نگفته بوده، هيچ كس هم اعلام نكرده بود امسال به احترام آيت الله بروجردي سيزده بیرون از شهر نروید؛ خودشان تعطيل كردند.

*وظيفه شناسي و مسئوليت پذيری مردم

چند سال گذشته كه محرم مقارن با ايام نوروز شده بود، شب بيستم ماه صفر مصادف با عيد نوروز بود، من يادم هست تمام هيئات مجلس داشتند از ما دعوت كرده بودند من مقيد بودم در آن شب بعضي از اين هيئات را شركت كنم در آنجا ديدم جمعيت هيچ نسبت به شبهاي ديگري كه ما ديده بوديم تغيير نكرده است. سوال كردم: امشب جمعيت كمتر نشده است. گفتند: نه بلكه بيشتر هم شده، چون قمی هایی که بيرون از شهر زندگی می کنند، هم آمده اند. اين مردمي كه خودشان اينقدر شئور دارند كه محرم را مقدم مي­دارند به نوروز و با لباس مشكي عيد برگزار كردند، روضه هاشان را تعطيل نكردند، سينه زني هاشان را تعطيل نكردند. ايام نوروز خوشان تشخيص مي دهند ما نمي خواهد براي آنها وظيفه تعيين كنيم. گاهي از اوقات آنها ما را به حركت در مي آورند من گفته ام اول محرم كه مي شود، اگر ما هم يادمان نباشد و ما هم نخواهيم كاري بكنيم و اگر در خانه نشسته باشيم و اگر در خانه را بسته باشيم، اين مردم از همان شب اول محرم پرچم عزا  در دستشان هست و راه مي افتند. ما مردم را وادار نمي كنيم، مردم دارند ما را همراه خودشان مي كشانند، با اين مردم خيلي درگير نشويم و مقابل نكنيم. عيد نوروز عيد بدي نيست ما هم همراهي كنيم وقتی آنها تبريك مي گويند، جواب تبريكشان را بگوييم؛ ما هم به آنها تبريك بگوييم و از مردم فاصله نگيريم. مراجع هم اينطور بوده اند، مقابله نمي كردند من يادم هست و ديده بودم مراجع مي نشستند، روز عيد نوروز آيت الله بروجردي جلوس داشتند، مردم مي آمدند تبريك مي گفتند و از ايشان دشت مي گرفتند. بنابراين يك قدري در اين جهات اعمال سليقه كنيم اين كه مردم خيال كنيم كل سنتهايشان را كنار بگذارند اينطور نيست. در آن جهات مذهبي كه لازم هست مردم اينطور جلو مي آيند كار خلاف شرع كه نيست.

*مبارکی مقارنت عيد نوروز با ولادت صديقه كبري (سلام الله عليها)

در اين چند روز چهره مردم عوض مي شود، لبخند به لب هاي مردم مي آيد. ما هم در كنار آنها و همراه آنها اين لبخند را داشته باشيم. ما هم در كنار آنها اين شادي را حفظ كنيم؛ مخصوصاً امسال كه مقارن شده است عيد نوروز با ولادت حضرت صديقه كبري (سلام الله عليها) ولادت صديقه كبري عيد بزرگی برای پيغمبر خدا رسول اكرم بوده است. انا اعطيناك الكوثر عيدي است كه براي پيغمبر بركت آورد و اين بركت تا به امروز مانده است. اميدواريم كه خداوند اين عيد سعيد را عيد ولادت بانوي بزرگ اسلام صديقه كبري عصمت كبري بر همه مسلمين بر همه شيعيان و بر همه ارادتمندان و دوستداران حضرتش مبارك كند و سال نو و نوروز را سال مباركي براي همه مردم قرار بدهد در اين سال انشاء الله ما شاهد گشايش و فرج براي عامه شيعه براي مردم ايران اين مردم نجيب اين مردم فداكار اين مردم با اخلاص اين مردمي كه جنگ مي­شود آنطور خون مي دهند عاشورا مي شود اينطور به خيابان ها مي آيند فاطميه مي­شود اينطوري عزاداري مي كنند اين مردم كه انصافاً خيلي بايد ارزش روي آنها گذاشت.

اميدوارم كه خداوند ان شاء الله به آبروي محمد و آل محمد و به آبروي حضرت ام البنين که خيلي قيمت دارد و به آبروي زاده ام البنين حضرت ابوالفضل العباس و به آبروي برادران حضرت ابوالفضل العباس كه هیچ اسمي از آنها نيست اما آنها چطور در كربلا مظلومانه و غريبانه به شهادت رسيدند خداوند فرج و گشايشي در همه شئون براي عامه شیعیان و براي همه شما عزيزان مقدر بفرمايد، مخصوصاً گشايش و فرجي براي اين مردم نجيب ايران كه در همه حال در كنارمان بودند، جنگ بود در كنارمان بوده اند، كمبود و گرانی بود در كنارمان بوده اند، خدايا گشايش و فرجي عاجل و كامل و شامل براي اين مردم مقدر بفرما.

والسلام عليكم ورحمۀ الله وبركاته

پی نوشت:

[1] . امام علی(ع) اینگونه به مالک توصیه می فرماید: "... ای مالک آداب پسنديده اي را که بزرگان اين امت به آن عمل کرده و ملت اسلام با آن پيوند خورده و رعيت با آن اصلاح شده بر هم مزن، و آدابي که به سنت هاي خوب گذشته زيان وارد مي کند پديد نياور.