آثار لجاجت و خودخواهی در انسان

«قالُوا ادْعُ لَنا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنا ما هِيَ إِنَّ الْبَقَرَ تَشابَهَ عَلَيْنا وَ إِنَّا إِنْ شاءَ اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ» (بقره، 70)

«قالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّها بَقَرَةٌ لا ذَلُولٌ تُثيرُ الْأَرْضَ وَ لا تَسْقِي الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لا شِيَةَ فيها قالُوا الْآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوها وَ ما كادُوا يَفْعَلُونَ» (بقره، 71)

ترجمه: (بار دیگر) گفتند: از خدایت بخواه (بالاخره) براى ما روشن كند چگونه گاوى باشد؟ همانا این گاو بر ما مشتبه شده و اگر خداوند بخواهد هدایت شویم.

(موسى در پاسخ) گفت: خداوند مى ‏فرماید: آن گاوى است كه براى شخم‏ زدنِ زمین رام نشده باشد و براى زراعت آب ‏كشى نكند، سالم و بى‏ عیب بوده و هیچ خال یا لكه رنگ در آن نباشد. گفتند: اكنون حق را آوردى، پس آن را ذبح كردند ولى نزدیك بود كه انجام ندهند.

با آن كه خداوند سنّ و رنگ گاو را بیان نمود، امّا این قومِ بهانه ‏جو گفتند: اى موسى! مشخصات بیشترى از آن را بیان كن تا بلكه آن را بشناسیم.

وقتى موسى از سوى خداوند ویژگى ‏هاى دیگرى از آن گاو را بیان نمود، به ناچار تسلیم شده و گاو را ذبح كردند، ولى در فكر راه فرار بودند و قصدِ انجام چنین كارى را نداشتند.

این آیه نشان مى ‏دهد كه روحیه لجاجت و خودخواهى، كار را به جایى مى ‏رساند كه انسان فقط آنچه را مطابق میل و نظر خودش باشد، حق مى ‏داند و بى ‏ادبانه به پیامبر خدا مى‏ گوید: «اَلانَ جِئْتَ بِالْحَقّ» حالا حق گفتى؛ گویا قبل از این باطل مى ‏گفته است.

از این آیه مى‏ آموزیم كه:

هر چیزی را که در راهِ فرمان خداوند مى دهیم، باید سالم و بى‏ عیب باشد، چنانكه در سفر حج، زائر خانه خدا باید در روز عید قربان، حیوان سالمى را ذبح كند.