چیزی که جز از آن نباید ترسید!

امیرالمومنین (ع) در حکمت 82 نهج‌البلاغه توصیه‌هایی می‌کنند که از جمله آن «ترس از گناه» است، ایشان چنین می‌فرمایند «شما را به پنج نکته سفارش می‌کنم که اگر برای به دست آوردن آنها، به دور دست سفر می‌کردید، سزاوار بود هیچ یک از شما جز به خدا امید نبندد و جز از گناهش نترسد (و لاَ يَخَافَنَّ إِلاَّ ذَنْبَهُ) اگر از شما چیزی پرسیدند که نمی‌دانید، از گفتنِ نمی‌دانم خجالت نکشید. اگر چیزی را ندانستید، از یاد گرفتنِ آن خجالت نکشید و صبور باشید که جایگاه صبر نسبت به ایمان، همانند جایگاه سر نسبت به بدن است؛ همانطور که در بدن بی سر، خیری نیست؛ در ایمانِ بدون صبر هم خیری نیست.»

توجه به «محضریت» راهکاری برای ترک گناه

به راستی باید ترسید، باید ترسید از چیزی که منجر به فاصله گرفتن ما از خدا می‌شود، چراکه این همان خواست شیطان و ایادی اوست. مهم قرب به خداست، پس هر آنچه را که باعث افزایش این فاصله می‌شود، باید پس زد و در مقابل باید به آن چیزی که قرب به درگاه الهی را در پی دارد، توجه بی حد و اندازه داشت که از جمله راهکار برای این مهم، توجه به «محضریت الهی» است و اینکه خدا و خلیفه او را شاهد و ناظر بدانیم.

بدون تردید یکى از عوامل زمینه‌‏ساز گناه، غفلت و سرمستى و در مقابل ذکر و یاد خدا از عوامل بازدارنده‏ گناه است. امام باقر(ع) فرمودند «سه چیز از مهم‌ترین امورى است که خداوند بر خلق واجب کرده است: انصاف و فداکارى در مورد برادر ایمانى و یاد خدا در هر حال. سپس فرمودند: یاد خدا آن است که هنگام نزدیک شدن به گناه، انسان به یاد خدا بیافتد و همین امر او را از گناه باز دارد.» 

(بحار، ج‏93 ص‏379. میزان الحکمه، ج‏3 ص‏425)