میرزا احمد آشتیانی درکنار عقلانیت، متعبد بود

آیت الله اوسطی با اشاره به اینکه از زمان غیبت کبری مقام و ماموریت هدایت به عهده سلسله جلیله روحانیت است، گفت: روحانیت یک شغل شریف است. در این سلسله جلیله، برخی از رجال شکوفایی بیشتری داشتند. سلسله آشتیانی نیز یکی از پرافتخارترین سلسله در میان روحانیت بودند.

امام جماعت مسجد قدس افزود: خداوند در سوره فصلت می فرماید: وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنی‏ مِنَ الْمُسْلِمینَ؛ این آیه شریفه چه کسی و چه ندایی بهتر از آن ندایی است که مردم را دعوت به خدا و اسلام وصراط مستقیم و ایمان و تقوی کند و خود او نیز متلبس به اعمل صالح باشد و شعارش این باشد که من از مسلمانان و تسلیم  اوامر مولایم هستم.

وی افزود: مساله هدایت خلق و ارشاد مردم در جهان خلقت یک مساله ویژه است. در اهمیت آن همین بس که وقتی پیامبر اسلام(ص) امیرالومنین(ع) را به یمن می فرستاند به ایشان می فرمایند:  یا علی!«لَأَنْ یَهْدِیَ اللَّهُ بِکَ رَجُلًا وَاحِداً خَیْرٌ لَکَ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ»؛ اگر خدا به ‌وسیله تو یک نفر را هدایت کند که از عالم شرک به علم توحید بیاید و از انحراف به صراط مستقیم هدایت شود، از آنچه آفتاب بر آن می ‌تابد، برایت برتر است.

اوسطی افزود: ائمه اطهار اوصاف و اسماء فراوانی دارند. بهترین زیارت ها را در بیان ائمه اطهار شنیده ایم [الْفُلْکِ الْجَارِیَةِ فِی اللُّجَجِ الْغَامِرَةِ یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَهَا وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مَارِقٌ وَ الْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ وَ اللازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْکَهْفِ الْحَصِینِ وَ غِیَاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکِینِ]،[بخشی از صلوات امام زین اعابدین(ع) برای ایام شعبان است] و [خَلَقَکُمُ اللّهُ أنْوارا فَجَعَلَکُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقینَ حَتّی مَنَّ عَلَیْنا بِکُمْ فَجَعَلَکُمْ فی بُیُوتٍ أذِنَ اللّهُ أنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فیهَا اسْمُهُ ] و [آتَاکُمُ اللَّهُ مَا لَمْ یُؤْتِ أَحَداً مِنَ الْعَالَمِینَ]. اما نکته قابل توجه این است که در قرآن وفتی می خواهد لقبی برای امام معرفی کند او را هادی می نامد. این به این دلیل است که مهمترین رسالت انبیاء و ائمه اطهار هدایت خلق بوده است. اگر جنگی انجام داده اند و یا دانشگاهی ساخته اند و یا در کربلا کشته داده‌اند و خون داده اند برای هدایت خلق بوده است.

تولیت مدرسه علمیه دارالسلام گفت: هدایت، محور کار ائمه و انبیاء است. در زمان غیبت کبری پس از اینکه بقیه الله اعظم در پس پرده قرار گرفت این شغل عظیم، که بالاتر از آن شغلی نمی توان تصور کرد و راه ارزنده تری از آن نمی توان تصور کرد، راهی که راهی انبیاست. این شغل عظیم به عهده سلسله جلیله روحانیت قرارگرفت. بیش از هزار سال است که این سلسله توانسته اند تفسیر، حدیث، تقوی، فقه و اصول را برای مردم به ارث و یادگار بیاورند و مردم را باحکام خدا آشنا کنند. این انتقال احکام خداوند یا به شکل فتوا و یا خطابه و منبر و یا محراب و یا قلم وتدریس و تالیف بوده است.

وی افزود: سلسله روحانیت یک شغل بسیار شریف دارد. اگر شغل بالاتر بود حتماً انبیاء متصف می شدند. کسانی که مردم را دعوت به خدا و صدق و صداقت و پاکی می کنند. این سلسله تا امروز توانسته ندای الله را در جهان طنین انداز کند. بعضی از این سلسله جلیل روحانیت توانستند در مسیر دعوت الی الله ندای رساتری به گوش جهانیان برسانند. از جمله این سلسله  که در طول تاریخ در حوزه های علمیه و شهرها و دیار اسلامی، سلسله جلیله خاندان آشتیانی است. مرحوم آیت الله آقا سید میرزا محمد حسن آشتیانی پدر مرحوم آیت الله آقامیرزا احمد آشتیانی بود. ایشان یکی از علما و فضلایی که توانسته بود برخی از کتاب های شیخ انصاری را توانسته بود به احسن وجه تفهیم کند.

امام جماعت مسجد قدس افزود: آیت الله  میرزا محمد حسن آشتیانی کسی بود که در زمان فتوای تنباکو، ناصرالدین شاه از او خواست که بر منبر قلیان بکشد و اِلا باید تهران را ترک کند. اما با مخالفت وی و همراهی مردم تهران با شعار و تظاهرات توانستند ناصرالدین شاه را از موضع خود عقب برانند. ایشان کسی بود که در کنار میرزا کوچک خان ایستاد.  

وی افزود: آیت الله دسی میرزا احمد آشتیانی که این مجلس به پاس زحمات و بزرگداشت اوست، از ۹ سالگی از محضر پدر بزگوارش استفاده کرد و در تهران در یک برهه زمانی از محضر میرزای جلوه و  زنونزی که عالی ترین مکان برای مسائل معقول و فلسفه بود، استفاده کامل برد. برهه کوتاهی نیز که حاج شیخ به قم رفت ایشان به قم رفتند. بعد از آن ایشان تصمیم گرفت به نجف برود.

امام جماعت مسجد قدس افزود: آیت الله میرزا احمد آشتیانی در نجف از دروس آیات عظام اصفهانی و نائینی و ضیاءالدین عراقی استفاده کرد. ایشان با یک پشتوانه بسیار قوی علمی، از نظر معقول و منقول، به تهران آمد. او در ریاضیات بسیبار قوی بود، در طب نیز متخصص بود و کتاب قانون تدریس می کرد. او به طب جدید هم تمایل داشت. او در فلسفه و طب و ریاضی و فقه اصول استاد بود. در کنار تدریس شاگردان زبردستی را به جامعه تحویل دادو شاگردانی چون آقا سید جلال آشتیانی که یکی از فیلسوفان بزرگ قرن به شمار می آید. می توان گفت بعد از مرحوم علامه طباطبائی و مرحوم شهید مطهری، ایشان یکی از فیلسوفان بزرگ و معروف بود. آیت الله حسن زاده آملی نیز از شاگردن آیت الله آقا سید میرزا احمد آشتیانی بود .

آیت الله اوسطی اظهار داشت: آیت الله میرزا احمد آشتیانی در زمینه تربیت فرزندان نیز سرامد بود. آیت الله آقا سید میرزا باقر آشتیانی فرزند ایشان بود. مرحوم آیت الله سید عباس طباطبائی معروف به آقازاده داماد ایشان بود.

وی افزود: مرحوم آیت الله سید جلال آشتیانی فیلسوف برجسته در مورد استاد خود می گوید: او در رشته فقه و اصول و فلسفه و عرفان تبحر داشت و بر حکمت مشاء و اشراق مسلط بود و کمتر کسی می تواند به این درجات علمی نائل آید. او در علم طب و ریاضی تخصص کامل داشت و از همه مهمتر سلامت نفس، پاکی روح و اهتمام به امور مردم محتاج و عدم آلودگی از محیط از خواص وجود ایشان بود. ایشان از تظاهر و ریا و خودنمایی مبرا بود. او فرشته‌ای در لباس انسان بود. فکر نمی کنم کسی مختصری با ایشان آشنا شده باشد و شیفته وجود ایشان نشده باشد.

آیت الله اوسطی افزود: مرحوم آیت الله آشتیانی در خلال تدرس و تربیت شاگردانش و کارهای روزمره اش ۶۵ اثر و تالیف از خود به یادگار گذاشت. آثار او در مسیر احادیث و روایات و فلسفه و عرفان بود. نکته قابل توجه این است که این عالم بزرگوار کتابچه کوچکی نوشته است در باب دعا. دعاهایی که به اموری چون عاقبت به خیری و افزایش رزق و روزی به نام «هدیه احمدیه» نوشته است. این کتاب نشان از اهتمام ایشان به توده مردم بود.

وی یادآورشد: خداوند نعمت بزرگی به ایشان عطافرمود، فرزندی به نام آقا میرزا باقر آشتیانی که توانست یادگار به تمام معنای پدر در فقه و اصول و اخلاق باشد او یکی از علما و مجتهدین بزرگ تهران است کسی که قبل از انقلاب به نام آقای آشتیانی شهریه امام را در قم می داد. شخصیتی که بعد از انقلاب فوت کرد. امام خمینی(ره) در پیام تسلیت ایشان فرمودند: انا لله و انا الیه راجعون. خبر تاسف آور رحلت عالم متقی، مهذب و فقیه ارزشمند و متعهد حضرت حجت الاسلام و المسلمین مرحوم آیت الله محمد باقر آشتیانی. موجب تعلم ونگرانی شد. بنده ایشان را از جوانی می شناختم و آنچه از ایشان دریافته ام تقوی بودو... این نوع گفتار امام (ره) نشان می دهد ایشان حریم خاصی برای ایشان و خاندان ایشان برخوردار بود.

وی افزود: این باعث افتخار است که چنین ستارگانی در مذهب داریم. کسانیکه در کنار عقلانیت، متعبد نیز بودند و تا می توانیم باید این ستارگان را معرفی کنیم. باید از آن‌ها الگوگیری کنیم و گمان نکنیم این ستاره ها فقط در نجف و قم هستند باید در کوچه ها و پس کوچه های تبریزو تهران و قزوین و همدان را نیز بگردیم. کسانیکه با توده مردم سروکار دارند.

وی بیان اینکه این سلسله(آشتیانی) مورد احترام همه بزرگان و بخصوص امام راحل(ره) بود. گفت: ضمن تشکر از مرکز رسیدگی به امور به امور مساجد و ریاست آن حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد حاج علی اکبری باید این مجالس را نشر داده و شخصیت های علمی تشیع را به جهانیان معرفی کنیم.

اوسطی در پایان گفت: حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد حاج علی اکبری رئیس مرکز رسیدگی به امورمساجد در برپایی این مجالس ابتکار به خرج داد و همت کردند.