۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۶ : ۱۶
برتری نبی اکرم(ص) بر تمام هستی
عقیق: بر اساس آموزه‌های وحیانی و اعتقادات اسلامی، پیامبر(ص) و اهل‌بیت عصمت و
طهارت(ع) بر همه هستی برتری دارند. پس همان طوری که خداوند برخی از
پیامبران را بر برخی دیگر برتری داده(بقره، آیه 253؛ اسراء، آیه 55)،
پیامبر گرامی و اهل بیتش را نیز بر همه هستی برتری و فضیلت داده است.
البته از آیه 70 سوره اسراء ممکن است این برداشت شود که پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)برتری مطلق بر همه آفریده‌های الهی ندارند؛ زیرا خداوند می‌فرماید: وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً؛ و براستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتیم و آنان را در خشکى و دریا بر مرکب‌ها برنشاندیم و از چیزهاى پاکیزه به ایشان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از آفریدههاى خود برترى آشکار دادیم.
از این آیه به دست می آید اگر انسان دارای کرامتی الهی است؛ بر همه آفریده‌های الهی تفضیل و برتری ندارد، بلکه بر بسیاری از آنها برتری دارد.
بنابراین، چگونه می‌توان با وجود این آیه گفت پیامبر(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بر همه آفریده‌های الهی برتری دارند؟ در پاسخ باید گفت: این آیه می‌گوید که همه بنی‌آدم تکریم شده و بر بسیاری از آفریده‌ها تفضیل داده شده‌اند. آیه مسئله تفضیل را اگرچه برای همه آفریده‌ها نفی می‌کند، ولی برای همه انسانها نفی نمی‌کند. به سخن دیگر، آیه تفضیل همه انسانها را بر همه آفریده‌ها نفی می‌کند، نه تفضیل برخی بر همه آفریده‌ها را؛ پس ممکن است برخی از انسانها بر همه آفریده‌ها تفضیل داده شده باشند.
بنابراین اگر ادلّه‌ای دلالت کرد که در بین انسانها کسانی مثل پیامبر(ص) اهل‌بیت(ع) از همه آفریده‌ها و حتی فرشتگان و ملائکه افضلند، این آیه آن افضلیت برخی را نفی نمی‌کند و روایاتی که در باره افضلیت آنان آمده معارض نخواهد داشت؛ زیرا این آیه افضلیت همه انسانها را بر همه آفریده‌ها نفی می‌کند و این عمومیت و اطلاق را نمی‌پذیرد؛ اما هرگز به معنای این نیست که هیچ انسانی نیست که بر همه آفریده‌ها افضل باشد.
البته از آیه 73 سوره ص بر می‌آید که حضرت آدم(ع) بر همه آفریده‌ها افضل بوده و آنان که برترین‌ها هستند به ایشان سجده کرده‌اند: سَجَدَ الْمَلاَئِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ.این خود نشان می‌دهد که آن نفی که در آیه است نفی افضلیت همه بشر است نه برخی از بشر. از سوی دیگر، وقتی فرشتگان بر حضرت آدم(ع) سجده کرده‌اند این سجده آنان برای مقام آدمیّت است نه برای شخص حضرت آدم تا گفته شود: «قضیةٌ فی واقعه» و یک بار اتفاق افتاده و تکراری ندارد؛ بلکه همان طوری که در گذشته آنان بر آدم(ع) به عنوان خلیفه‌الله سجده کرده‌اند امروز نیز فرشتگان در پیشگاه ولیّ‌عصر(ارواحنا فداه) خاضعند؛ زیرا این مقام انسانیّت و انسانِ کاملِ معصوم(ع) است که ایشان را معلّم ملائکه و فرشتگان کرده است. پس این مقام انسانیّت است که مسجودٌله ملائکه است و این شخصیّت حقوقی انسان یعنی انسانیّت انسان است که مسجودٌله است، نه شخص حضرت آدم(ع).
پس روایاتی که افضلیت کسانی از جمله پیامبر(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) را بر همه هستی بیان می‌کنند، معارض با این آیه 70 سوره اسراء نیست؛ زیرا آیه در مقام نفی افضلیت همه بشر بر همه آفریده‌هاست که مطلبی حق است؛ اما در مقام نفی این مطلب نیست که برخی از انسانها افضل و برتر از همه آفریده‌های الهی هستند چنانکه در روایات بسیار و متواتری این معنا برای پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و در آیه 73 سوره ص برای حضرت آدم(ع) اثبات شده است.
منبع:کیهان
البته از آیه 70 سوره اسراء ممکن است این برداشت شود که پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)برتری مطلق بر همه آفریده‌های الهی ندارند؛ زیرا خداوند می‌فرماید: وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً؛ و براستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتیم و آنان را در خشکى و دریا بر مرکب‌ها برنشاندیم و از چیزهاى پاکیزه به ایشان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از آفریدههاى خود برترى آشکار دادیم.
از این آیه به دست می آید اگر انسان دارای کرامتی الهی است؛ بر همه آفریده‌های الهی تفضیل و برتری ندارد، بلکه بر بسیاری از آنها برتری دارد.
بنابراین، چگونه می‌توان با وجود این آیه گفت پیامبر(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بر همه آفریده‌های الهی برتری دارند؟ در پاسخ باید گفت: این آیه می‌گوید که همه بنی‌آدم تکریم شده و بر بسیاری از آفریده‌ها تفضیل داده شده‌اند. آیه مسئله تفضیل را اگرچه برای همه آفریده‌ها نفی می‌کند، ولی برای همه انسانها نفی نمی‌کند. به سخن دیگر، آیه تفضیل همه انسانها را بر همه آفریده‌ها نفی می‌کند، نه تفضیل برخی بر همه آفریده‌ها را؛ پس ممکن است برخی از انسانها بر همه آفریده‌ها تفضیل داده شده باشند.
بنابراین اگر ادلّه‌ای دلالت کرد که در بین انسانها کسانی مثل پیامبر(ص) اهل‌بیت(ع) از همه آفریده‌ها و حتی فرشتگان و ملائکه افضلند، این آیه آن افضلیت برخی را نفی نمی‌کند و روایاتی که در باره افضلیت آنان آمده معارض نخواهد داشت؛ زیرا این آیه افضلیت همه انسانها را بر همه آفریده‌ها نفی می‌کند و این عمومیت و اطلاق را نمی‌پذیرد؛ اما هرگز به معنای این نیست که هیچ انسانی نیست که بر همه آفریده‌ها افضل باشد.
البته از آیه 73 سوره ص بر می‌آید که حضرت آدم(ع) بر همه آفریده‌ها افضل بوده و آنان که برترین‌ها هستند به ایشان سجده کرده‌اند: سَجَدَ الْمَلاَئِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ.این خود نشان می‌دهد که آن نفی که در آیه است نفی افضلیت همه بشر است نه برخی از بشر. از سوی دیگر، وقتی فرشتگان بر حضرت آدم(ع) سجده کرده‌اند این سجده آنان برای مقام آدمیّت است نه برای شخص حضرت آدم تا گفته شود: «قضیةٌ فی واقعه» و یک بار اتفاق افتاده و تکراری ندارد؛ بلکه همان طوری که در گذشته آنان بر آدم(ع) به عنوان خلیفه‌الله سجده کرده‌اند امروز نیز فرشتگان در پیشگاه ولیّ‌عصر(ارواحنا فداه) خاضعند؛ زیرا این مقام انسانیّت و انسانِ کاملِ معصوم(ع) است که ایشان را معلّم ملائکه و فرشتگان کرده است. پس این مقام انسانیّت است که مسجودٌله ملائکه است و این شخصیّت حقوقی انسان یعنی انسانیّت انسان است که مسجودٌله است، نه شخص حضرت آدم(ع).
پس روایاتی که افضلیت کسانی از جمله پیامبر(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) را بر همه هستی بیان می‌کنند، معارض با این آیه 70 سوره اسراء نیست؛ زیرا آیه در مقام نفی افضلیت همه بشر بر همه آفریده‌هاست که مطلبی حق است؛ اما در مقام نفی این مطلب نیست که برخی از انسانها افضل و برتر از همه آفریده‌های الهی هستند چنانکه در روایات بسیار و متواتری این معنا برای پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و در آیه 73 سوره ص برای حضرت آدم(ع) اثبات شده است.
منبع:کیهان
گزارش خطا
