نگاهی به نمایشگاه عکس «عین عاشورا»
سوگواری‌های صحیح محلی در قاب عکاسان
نمایشگاه عکس «عین عاشورا» با هدف به تصویر کشیدن سبک‌های وزین فقهی و انواع سوگواری‌های صحیح محلی در بوستان حضرت مریم برپا شده است.
عقیق:نمایشگاه عکس «عین عاشورا» در نگارخانه مریم در بوستان حضرت مریم برگزار شده است. در این نمایشگاه بیش از 72 قطعه عکس عکاسان، از آیین‌های سوگواری امام حسین (ع) و یارانش در مناسبت‌هایی چون تاسوعا و عاشورای حسینی، به نمایش گذاشته شده است.این نمایشگاه شامل آثار عکاسانی از مناطق مختلف کشور است که با هدف به تصویر کشیدن سبک‌های وزین فقهی و انواع سوگواری‌های صحیح محلی برگزار شده است.برای برگزاری این نمایشگاه، از عکاسان در استان‌های مختلفی دعوت شده است. در این نمایشگاه دقت به محتوای موضوعی رویداد و رویکرد نمایشگاه مورد توجه بوده است چنانکه از هیجانات و گزارش‌های معمول فاصله بگیرند و به ابعاد حماسی، عرفانی و عاطفی سوگواری و سوگواران بپردازند. قریب به 20 عکاس با 72 عکس از استان‌ها و شهرستان‌هایی مانند مازندران، اردبیل، البرز، قزوین، خراسان رضوی، خراسان شمالی، مرکزی، هرمزگان، قم، کرمان، زنجان، فارس، گیلان، بوشهر، آذربایجان شرقی، خوزستان، یزد و … آثارشان در این نمایشگاه به نمایش درآمده است.اولین عکسی که در این نمایشگاه مقابل نگاه بینندگان قرار می‌گیرد اسب سفیدی است که در رودخانه‌ای کم عمق ایستاده است. عکس خاطره حضرت عباس و مشک‌های آب را در ذهن بیننده زنده می‌کند. اسب سفید که برای مراسم تعزیه آراسته شده است در رودخانه کم عمق حرکت می‌کند. اسب داستانی را در ذهن مخاطب می‌سازد. اسب خسته از مراسم تعزیه باز می‌گردد اما سواری ندارد. شبیه خوان که باید همراه اسب باشد در مراسم تعزه به حکم نقشی که دارد باز مانده است.حرکت عاشورایی امام حسین (ع) ابعادی حماسی دارد و برای عزاداران حسین (ع) نشان دادن جلوه‌ای از آن ابعاد حماسی با حضور خیل عظیم عزاداران انجام می‌شود. چیزی که بسیار در عکس‌ها دیده می‌شود خیل عظیم عزاداران است اما مسلما لنز دوربین همواره توانایی ثبت تمام این عظمت را ندارد، پس آنچه در لحظه ثبت می‌شود، فقط جلوه‌ای از لحظه‌ای از این بزرگی است.یکی از تکنیک‌های که عکاسان برای نشان داده جلوه حادثه‌ای در عکس از آن بهره می‌برند استفاده از تکنیک فریز کردن motion blur است که در چندین عکس دیده می‌شود. در عکسی با حرکت پرچم این جلوه نشان داده شده است و در عکس دیگری با صحنه‌ای از یک مراسم تعزیه.این نمایشگاه عکس را می‌توان از دو بعد مورد بررسی قرار داد. یکی بعد زیبایی‌شناسی تصویر و دیگری مضمون تصاویر. عنوانی که برای نمایشگاه انتخاب شده است «عین عاشورا» و شور و حال و هوایی که در عکس‌ها موج می‌زند اشاره به همین عنوان است. عکس‌ها به طرق مختلف سعی در بیان مفهوم عاشورا و همسانی یا قرابت مضمونی بین این حادثه بزرگ در جهان اسلام و آیین زنده نگه داشتن آن دارند. این قرابت مضمونی یا شبیه سازی را می‌توان در چندین عکس مثال زد.عکسی زنی را نشان می‌دهد که در حال اسپند دود کردن است و دستش را به آسمان بلند کرده است، همسان با تیغه‌هایی که بر نوک دسته‌های چوبی سر به آسمان می‌افشانند. تیغه‌ها (نماد حق طلبی شیعه است) تیغه نمادی از تیغهٔ شمشیر است که در یاری امام حسین (علیه السلام) از نیام بر کشیده شده است و این تیغ‌ها هیچ‌گاه در نیام نخواهد شد. در عکس دیگری عزاداران سینه زن با ریتمی یکسان دستانشان را پایین آورده‌اند به حالتی که گویی دستان را در برای برداشتن آب پایین آورده‌اند. این عکس به نوعی یادآور یاران تشنه لب امام حسین (ع) است.در عکس دیگری در نمایی از یک مراسم تعزیه چندین سرباز اشقیا سرهایی را بر سر نیزه کرده‌اند. نگاه دوربین در این نما بر روی سرهای بر روی نیزه و نیزه داران است. نمای لوانگل، نگاه را از سربازان نیزه دار به سمت سرهای بر روی نیزه می‌برد.در عکس دیگری دوربین نمایی در زاویه، های‌انگل ثبت کرده است. پسربچه‌ای که پنجه مسی را بر روی میله‌ای چوبی در دست دارد و نگاهش به سوی آسمان است و مردی که سرش از کادر خارج است و دستش را بر روی سینه گذاشته است. خارج شدن سر مرد از کادر تمرکز نگاه را به سمت دست بر روی سینه مرد برده است که در عکس سیاه و سفید و تضاد بین روشنی دست و سیاهی لباس مرد توجه نگاه را به سوی خود جلب می‌کند. از سوی دیگر پنجه مسی در دست پسربچه ناخود آگاه نگاه را به سمت دست مرد می‌برد.در بعضی از عکس‌ها نیز آنچه اهمیت یافته است ترکیب بندی و زیبایی‌شناسی عکس است. در عکسی عزاداران زن و مرد در دو سوی پرده‌ای قرار دارند و نگاه دوربین پرده را چنان حایلی بین آن‌ها قرار داده است و خط قطوری ایجاد کرده است که خود یاد آور موجی از دریاست.و در بعضی از عکس‌ها آنچه بیش از همه اهمیت می‌یابد مضمون عکس است مانند نوجوانانی که در حال آب و جاروی کوچه‌ای در روستا هستند. پرده‌های سیاه مزین به اشعار عاشورایی یادآور فرا رسیدن ایام عزاداری سالار شهیدان حسین (ع) است و این نوجوانان محله خود را برای این رویداد آماده می‌کنند.در عکس دیگری که جنبه زیبایی‌شناسی عکس را برجسته ساخته است. عکسی است که زنی را مقابل دیوار گلی که پرچم سیاه مثلثی شکلی از آن برافراشته شده است نشان می‌دهد. شکل مثلثی شکل پرچم و سایه تنه درختی که بر دیوار گلی افتاده است شکل مثلث را تکرار کرده است و هم زن چادر پوش خیره به پرچم شکلی از مثلث را تکرار می‌کند همچنین جایگیری عناصر پرچم و زن در بالا و پایین کادر همانند دو مثلث هستند که نوک راس آن‌ها مقابل هم قرار گرفته است.تلاش عکاسان در این نمایشگاه ضمن بزرگ نشان دادن جلوه عاشورا تلاشی در جهت همسانی و قرابت مضمونی بین آیین عزاداری و حرکت عاشورایی امام حسین (ع) بوده است.
منبع:تسنیم
211008
