۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۹ : ۰۲
اسرار اعمال حج چيست؟
مفسر قرآن كريم با تشريح چرايي اعمال حج، اظهار كرد: كاروان بشر، كاروان حج و قافله زيارت است. چند سال عمر دنيايي در راه است و روزي به حرم خواهد رسيد، اين دنيا تمام مي‌شود، روز قيامت شروع مي‌شود و آن روز به حرم رسيده‌ايم.
عقیق: آيت‌الله سيدمحمد ضياءآبادي، مفسر قرآن كريم در جلسه تفسير اين هفته خود با اشاره به شب اول ماه ذي‌الحجه، گفت: اين ماه، ماه پر بركت و پرفضيلتي است؛ البته ماه مبارك رمضان حساب جداگانه‌اي دارد كه فرمودند با فضيلت‌ترين ماه، ماه رمضان است. روزهاي ماه رمضان، بهترين روزها، شب‌هايش بهترين شب‌ها و ساعت‌هايش بهترين ساعت‌هاست.
وي افزود: در عين حال مخصوصاً دهه اول ذي‌الحجه براي اهل آن خيلي فضيلت دارد. اعمال خاصي دارد كه آن‌ها مقيد هستند كه در اين دهه اول ماه ذي‌الحجه آن اعمال را انجام دهند. شب‌هاي دهه اول مي‌دانيد كه بين نماز مغرب و عشاء دو ركعت نماز دارد كه خيلي هم ساده است؛ كسي كه در اين دهه اول ماه هر شب اين نماز را بخواند با حجاج در ثوابشان شريك خواهند بود. اين خيلي مسئله است. دهه اول اينقدر عظمت دارد كه با خواندن اين نماز ما هم شريك در ثواب آن‌ها مي‌شويم. عمده اين است كه نيت خالص باشد.
كاروان بشر قافله زيارت «الله» است
اين مفسر قرآن اظهار كرد: كاروان بشر، كاروان حج است. قافله زيارت است. به عزم ديدار و لقاي خدا حركت كرده، بار سفر بسته؛ چند سال عمر دنيايي در راه است و روزي به حرم خواهد رسيد. مطمئن باشيم كه اين دنيا با همه چيزش تمام مي‌شود، روز قيامت شروع مي‌شود و آن روز به حرم رسيده‌ايم. روي اين آيه قرآن بايد خيلي دقت كرد: «يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ»، (انشقاق/6)، اي انسان خودت را بشناس، اين خيلي مهم است. ما غالباً خودمان را نشناختيم. تو مسافر الي‌الله هستي، حج مي‌خواهي بروي حج خدا، زيارت خدا بايد بروي به قصد ديدار خدا حركت كردي. لقاءالله و ديدار خدا هدف ما است.
وي با بيان اينكه لقاء خدا هدف است، گفت: ما تا به قيامت نرسيده‌ايم نمي‌توانيم بفهميم كه قيامت چه صحنه‌اي است و چه كمالاتي و نعمت‌هايي دارد، كودك در بطن مادر نمي‌تواند بفهمد دنيا و زمين، آسمان، ماه و خورشيد چيست. همينطور تا در دنيا هستيم نمي‌فهميم لقاءالله و بهشت و جهنم يعني چه. الفاظي مي‌شنويم و شبهي مي‌فهميم تا برسيم به آنجا. آنجا كه رسيديم مي‌فهميم.
وي افزود: امام علي(ع) فرموده است: فعلاً متوقع نباشيد كه آخرت را ببينيد از ما بشنويد. متوقع نباشيد كه اينجا قيامت را ببينيد. قرآن شرط كرده «فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»، (كهف/110). اي انسان تو براي اينكه به لقاي من برسي بايد كار كني، با تنبلي و بيكاري نمي‌شود، فقط آرزو كافي نيست. عمل صالح مي‌خواهد. همان‌هايي كه دستور داده را بشناسيد و عمل كنيد.در عين حال بايد شرك نداشته باشيد، عمل صالح انجام دهيد اما با شرك نباشيد. شرك كه آمد آن را خراب مي‌كند. مراقب باشيد مشرك نباشيد. احدي را شريك خدا در اطاعت قرار ندهيد. عمل صالح كنيد و مطيع نفس اماره نباشيد. گناهاني كه مرتكب مي‌شويد يعني نفس اماره شريك خدا شده، عمل صالح با شرك توأم شده است. پس شيطان در اطاعت شريك خدا شد. هم خدا را اطاعت مي‌كنم هم نفس اماره را.
گناهكاري شرك است
آيت‌الله ضياءآبادي با اشاره به آيه «وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللّهِ إِلاَّ وَهُم مُّشْرِكُونَ»، (يوسف/106)، گفت: اين آيه خيلي خطرناك است. بدانيد اكثر مردمي كه به «الله» ايمان دارند مشرك هستند. اكثر نمازخوان‌ها، روزه‌بگيرها، حجاج مشرك هستند. خود قرآن مي‌گويند. خيلي صريح و قاطع مي‌فرمايد اكثر كساني كه به خدا ايمان دارند مشرك هستند يعني در گناهكاري شيطان را شريك خدا قرار مي‌دهند. اين مطلب خيلي خطرناك است. بايد خالص باشد و گناه نكند. جوان‌هاي عزيز مراقب باشيد عمده اين است كه گناهكاري شرك است. اگر مشرك در زنده‌بودنش توبه كند قبول مي‌شود، اگر با شرك از دنيا رفت ديگر فايده ندارد. يا تا زنده‌ايم واقعاً توبه كنيم و اطاعت شيطان نكنيم. اگر مرديم ديگر نمي‌شود مگر شفاعت شود كه آن هم شرايطي دارد. اعمال ما صالح است اما اين عمل صالح با شرك همراه شده است.
عالم هم با هواي نفس مشرك مي‌شود
وي اظهار كرد: وقتي گناه كرديد از نفس اماره و از شيطان اطاعت كرده‌ايد. هواي نفس خطرناك است. عالم هم اگر هواي نفس دارد مشرك مي‌شود. «أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ»، (جاثيه/23) كسي كه تابع هواي نفس است عالمانه گناه مي‌كند نه جاهلانه. با سواد و درس‌خوانده است اما هواي نفس دارد. چون عالم بوده و اين كار را كرده است خدا كيفرش مي‌دهد؛ هم به قلبش مهر مي‌زند كه نفهمد و هم مهر به گوشش مي‌زند كه نشوند. همه به گونه‌اي هواي نفس دارند.
اين مفسر قرآن عنوان كرد: شيطان خيلي ملا و عالم بود. شش هزار سال عبادت كرده بود. هواي نفس بيچاره‌اش كرد. گفت من سجده كنم؟ اين من من گفتن همين هواي نفس است. شش هزار سال عبادت كرده بود اما هواي نفس در جانش بود و ظهور كرد. همان‌جا كه فرمود سجده كن نكرد. خيلي‌ها هستند، در ما مردم زياد هستند مثلاً مي‌گويد من حجاب داشته باشم؟ من درس‌خوانده و دانشگاه‌ديده‌ام، من خودم را از مردم بپوشانم؟ اين كار من نيست. اين مال بي‌سوادهاست، بي‌سوادها بايد خودشان را بپوشانند نه من دانشگاه ديده استاد دانشگاه از مردم خود را بپوشانم و حجاب داشته باشم. اينها حرف شيطان است. شيطان گفت من در برابر آدم سجده كنم؟ او از خاك است من از آتش هستم.
اسرار اعمال حج چيست؟
وي با اشاره به اعمالي كه حاجيان در مكه انجام مي‌دهند، گفت: در مكه چقدر اعمال انجام مي‌دهند؟ هيچ فكر كرده‌ايد كه اين اعمال چه اسراري دارد؟ تنها ظاهرش كه نيست. ما غالباً ظاهر را مي‌بينيم. هم در خودشناسي، هم در خداشناسي و هم در دين‌شناسي ظاهرشناس هستيم. نه خود را شناختيم كه چه هستيم و روحمان چيست. بدن را شناختيم. اما به اينكه روح چيست كاري نداريم. در دين هم همينطور، نماز و روزه و حج يعني چه؟ در حج چقدر اعمال هست؟ يكي از آن‌ها رمي جمرات است. وقتي به عرفات مي‌رويد و بعد مي‌رويد به مشعل‌الحرام آنجا سنگريزه جمع مي‌كنيد بعد به منا مي‌روند و با سنگ به ستون‌هاي سنگي مي‌زنند. اين چه معني دارد؟ مي‌خواهد بگويد مراقب باش شيطان در كمين شماست. دائم مي‌كوشد كه با زيبا جلوه دادن هواي نفساني شما را منحرف كند. مراقب باشيد كه هيچ وقت دست شما خالي از سنگريزه‌ها نباشد. اين براي تمرين است نه براي يك روزي كه آنجا هستيم. هميشه اينطور باش. اي مسلماني كه مكه رفتي اينكه فقط آنجا سنگ بزني و برگردي كه معنا ندارد. مراقب باش در تمام طول عمرت شيطان در كمين است و مي‌خواهد شما را گمراه كند با نگاه، حرف و ... گمراه كند. مراقب باش سنگريزه ايمان دستت باشد و تا شيطان جلوه كرد مقابله كن. يك عمر اينطور باش. اينكه سنگ بزني كه به درد نمي‌خورد معنا دارد، مراقب باش شيطان در كمين است. آن ستون‌هاي سنگي مهم نيست. آن‌ها را نزن، شيطان را بزن، نفس اماره را بزن. سنگريزه‌هاي ايمان دستت باشد شيطان كه جلوه مي‌كند آن را بزن.
اين مفسر قرآن اظهار كرد: نه اينكه فقط در منا سر گوسفند را ببري، نفس اماره خودت را به زمين بخوابان و سر ببر. آن گرگ خونخوار در باطن توست سر آن را ببر. اگر نفس اماره را كشتي اين قوت من الله است. سر تراشيدن يعني چه؟ يعني رذايل اخلاقي در مغزت جمع شده است. كبر و بخل و حسد و پول‌دوستي و زن‌دوستي و رياست‌طلبي در سرت جمع شده اينها را بتراش، اينها را از مغرت بيرون كن. همين كه خواست مويي از حب اينها برويد با تيغ ايمان سرش را ببر. هميشه نه فقط در منا. مثل اين است كه نماز خوانديم و دروغ گفتيم. وظيفه ما مسلمان‌ها اين است ما كه خدا و لقاءالله را هدف قرار داده‌ايم ما كه به قول خود مسافر الي الله و زوار خدا هستيم بايد اينطور باشيم. افسوس و هزار افسوس كه يادمان رفته زوار خداييم. مكه رفته‌ايم و آمده‌ايم نفهميدم كه مقصود چي بود و بايد چكار مي‌كرديم. واويلا بر ما.
آيت‌الله ضياءآبادي عنوان كرد: در شب معراج به پيغمبر(ص) خطاب شد: «يا أحمد فاحذر أن تكون مثل الصبي»، مراقب باش مثل كودك نباشي. خداوند در عرش اسم پيغمبر(ص) را خطاب مي‌كند نفرمود يا رسول‌‌الله. خدا به پيغمبر فرمود بترس و مراقب باش مثل كودك نباشي. مثل كودك كه با سبز و زرد فريب مي‌خورد مراقب باش گول نخوري. طلا و نقره، شهرت و ... مثل شكلات هستند كه كودك را گول مي‌زند. بدان كه اول دين پرهيزگاري، وسط دين پرهيزگاري و آخر دين پرهيزگاري است. تا پرهيزگار نباشي دين نداري. تقوا داشته باش. لقاءالله با همين درست مي‌شود.
منبع:حج
211008
وي افزود: در عين حال مخصوصاً دهه اول ذي‌الحجه براي اهل آن خيلي فضيلت دارد. اعمال خاصي دارد كه آن‌ها مقيد هستند كه در اين دهه اول ماه ذي‌الحجه آن اعمال را انجام دهند. شب‌هاي دهه اول مي‌دانيد كه بين نماز مغرب و عشاء دو ركعت نماز دارد كه خيلي هم ساده است؛ كسي كه در اين دهه اول ماه هر شب اين نماز را بخواند با حجاج در ثوابشان شريك خواهند بود. اين خيلي مسئله است. دهه اول اينقدر عظمت دارد كه با خواندن اين نماز ما هم شريك در ثواب آن‌ها مي‌شويم. عمده اين است كه نيت خالص باشد.
كاروان بشر قافله زيارت «الله» است
اين مفسر قرآن اظهار كرد: كاروان بشر، كاروان حج است. قافله زيارت است. به عزم ديدار و لقاي خدا حركت كرده، بار سفر بسته؛ چند سال عمر دنيايي در راه است و روزي به حرم خواهد رسيد. مطمئن باشيم كه اين دنيا با همه چيزش تمام مي‌شود، روز قيامت شروع مي‌شود و آن روز به حرم رسيده‌ايم. روي اين آيه قرآن بايد خيلي دقت كرد: «يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ»، (انشقاق/6)، اي انسان خودت را بشناس، اين خيلي مهم است. ما غالباً خودمان را نشناختيم. تو مسافر الي‌الله هستي، حج مي‌خواهي بروي حج خدا، زيارت خدا بايد بروي به قصد ديدار خدا حركت كردي. لقاءالله و ديدار خدا هدف ما است.
وي با بيان اينكه لقاء خدا هدف است، گفت: ما تا به قيامت نرسيده‌ايم نمي‌توانيم بفهميم كه قيامت چه صحنه‌اي است و چه كمالاتي و نعمت‌هايي دارد، كودك در بطن مادر نمي‌تواند بفهمد دنيا و زمين، آسمان، ماه و خورشيد چيست. همينطور تا در دنيا هستيم نمي‌فهميم لقاءالله و بهشت و جهنم يعني چه. الفاظي مي‌شنويم و شبهي مي‌فهميم تا برسيم به آنجا. آنجا كه رسيديم مي‌فهميم.
وي افزود: امام علي(ع) فرموده است: فعلاً متوقع نباشيد كه آخرت را ببينيد از ما بشنويد. متوقع نباشيد كه اينجا قيامت را ببينيد. قرآن شرط كرده «فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»، (كهف/110). اي انسان تو براي اينكه به لقاي من برسي بايد كار كني، با تنبلي و بيكاري نمي‌شود، فقط آرزو كافي نيست. عمل صالح مي‌خواهد. همان‌هايي كه دستور داده را بشناسيد و عمل كنيد.در عين حال بايد شرك نداشته باشيد، عمل صالح انجام دهيد اما با شرك نباشيد. شرك كه آمد آن را خراب مي‌كند. مراقب باشيد مشرك نباشيد. احدي را شريك خدا در اطاعت قرار ندهيد. عمل صالح كنيد و مطيع نفس اماره نباشيد. گناهاني كه مرتكب مي‌شويد يعني نفس اماره شريك خدا شده، عمل صالح با شرك توأم شده است. پس شيطان در اطاعت شريك خدا شد. هم خدا را اطاعت مي‌كنم هم نفس اماره را.
گناهكاري شرك است
آيت‌الله ضياءآبادي با اشاره به آيه «وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللّهِ إِلاَّ وَهُم مُّشْرِكُونَ»، (يوسف/106)، گفت: اين آيه خيلي خطرناك است. بدانيد اكثر مردمي كه به «الله» ايمان دارند مشرك هستند. اكثر نمازخوان‌ها، روزه‌بگيرها، حجاج مشرك هستند. خود قرآن مي‌گويند. خيلي صريح و قاطع مي‌فرمايد اكثر كساني كه به خدا ايمان دارند مشرك هستند يعني در گناهكاري شيطان را شريك خدا قرار مي‌دهند. اين مطلب خيلي خطرناك است. بايد خالص باشد و گناه نكند. جوان‌هاي عزيز مراقب باشيد عمده اين است كه گناهكاري شرك است. اگر مشرك در زنده‌بودنش توبه كند قبول مي‌شود، اگر با شرك از دنيا رفت ديگر فايده ندارد. يا تا زنده‌ايم واقعاً توبه كنيم و اطاعت شيطان نكنيم. اگر مرديم ديگر نمي‌شود مگر شفاعت شود كه آن هم شرايطي دارد. اعمال ما صالح است اما اين عمل صالح با شرك همراه شده است.
عالم هم با هواي نفس مشرك مي‌شود
وي اظهار كرد: وقتي گناه كرديد از نفس اماره و از شيطان اطاعت كرده‌ايد. هواي نفس خطرناك است. عالم هم اگر هواي نفس دارد مشرك مي‌شود. «أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ»، (جاثيه/23) كسي كه تابع هواي نفس است عالمانه گناه مي‌كند نه جاهلانه. با سواد و درس‌خوانده است اما هواي نفس دارد. چون عالم بوده و اين كار را كرده است خدا كيفرش مي‌دهد؛ هم به قلبش مهر مي‌زند كه نفهمد و هم مهر به گوشش مي‌زند كه نشوند. همه به گونه‌اي هواي نفس دارند.
اين مفسر قرآن عنوان كرد: شيطان خيلي ملا و عالم بود. شش هزار سال عبادت كرده بود. هواي نفس بيچاره‌اش كرد. گفت من سجده كنم؟ اين من من گفتن همين هواي نفس است. شش هزار سال عبادت كرده بود اما هواي نفس در جانش بود و ظهور كرد. همان‌جا كه فرمود سجده كن نكرد. خيلي‌ها هستند، در ما مردم زياد هستند مثلاً مي‌گويد من حجاب داشته باشم؟ من درس‌خوانده و دانشگاه‌ديده‌ام، من خودم را از مردم بپوشانم؟ اين كار من نيست. اين مال بي‌سوادهاست، بي‌سوادها بايد خودشان را بپوشانند نه من دانشگاه ديده استاد دانشگاه از مردم خود را بپوشانم و حجاب داشته باشم. اينها حرف شيطان است. شيطان گفت من در برابر آدم سجده كنم؟ او از خاك است من از آتش هستم.
اسرار اعمال حج چيست؟
وي با اشاره به اعمالي كه حاجيان در مكه انجام مي‌دهند، گفت: در مكه چقدر اعمال انجام مي‌دهند؟ هيچ فكر كرده‌ايد كه اين اعمال چه اسراري دارد؟ تنها ظاهرش كه نيست. ما غالباً ظاهر را مي‌بينيم. هم در خودشناسي، هم در خداشناسي و هم در دين‌شناسي ظاهرشناس هستيم. نه خود را شناختيم كه چه هستيم و روحمان چيست. بدن را شناختيم. اما به اينكه روح چيست كاري نداريم. در دين هم همينطور، نماز و روزه و حج يعني چه؟ در حج چقدر اعمال هست؟ يكي از آن‌ها رمي جمرات است. وقتي به عرفات مي‌رويد و بعد مي‌رويد به مشعل‌الحرام آنجا سنگريزه جمع مي‌كنيد بعد به منا مي‌روند و با سنگ به ستون‌هاي سنگي مي‌زنند. اين چه معني دارد؟ مي‌خواهد بگويد مراقب باش شيطان در كمين شماست. دائم مي‌كوشد كه با زيبا جلوه دادن هواي نفساني شما را منحرف كند. مراقب باشيد كه هيچ وقت دست شما خالي از سنگريزه‌ها نباشد. اين براي تمرين است نه براي يك روزي كه آنجا هستيم. هميشه اينطور باش. اي مسلماني كه مكه رفتي اينكه فقط آنجا سنگ بزني و برگردي كه معنا ندارد. مراقب باش در تمام طول عمرت شيطان در كمين است و مي‌خواهد شما را گمراه كند با نگاه، حرف و ... گمراه كند. مراقب باش سنگريزه ايمان دستت باشد و تا شيطان جلوه كرد مقابله كن. يك عمر اينطور باش. اينكه سنگ بزني كه به درد نمي‌خورد معنا دارد، مراقب باش شيطان در كمين است. آن ستون‌هاي سنگي مهم نيست. آن‌ها را نزن، شيطان را بزن، نفس اماره را بزن. سنگريزه‌هاي ايمان دستت باشد شيطان كه جلوه مي‌كند آن را بزن.
اين مفسر قرآن اظهار كرد: نه اينكه فقط در منا سر گوسفند را ببري، نفس اماره خودت را به زمين بخوابان و سر ببر. آن گرگ خونخوار در باطن توست سر آن را ببر. اگر نفس اماره را كشتي اين قوت من الله است. سر تراشيدن يعني چه؟ يعني رذايل اخلاقي در مغزت جمع شده است. كبر و بخل و حسد و پول‌دوستي و زن‌دوستي و رياست‌طلبي در سرت جمع شده اينها را بتراش، اينها را از مغرت بيرون كن. همين كه خواست مويي از حب اينها برويد با تيغ ايمان سرش را ببر. هميشه نه فقط در منا. مثل اين است كه نماز خوانديم و دروغ گفتيم. وظيفه ما مسلمان‌ها اين است ما كه خدا و لقاءالله را هدف قرار داده‌ايم ما كه به قول خود مسافر الي الله و زوار خدا هستيم بايد اينطور باشيم. افسوس و هزار افسوس كه يادمان رفته زوار خداييم. مكه رفته‌ايم و آمده‌ايم نفهميدم كه مقصود چي بود و بايد چكار مي‌كرديم. واويلا بر ما.
آيت‌الله ضياءآبادي عنوان كرد: در شب معراج به پيغمبر(ص) خطاب شد: «يا أحمد فاحذر أن تكون مثل الصبي»، مراقب باش مثل كودك نباشي. خداوند در عرش اسم پيغمبر(ص) را خطاب مي‌كند نفرمود يا رسول‌‌الله. خدا به پيغمبر فرمود بترس و مراقب باش مثل كودك نباشي. مثل كودك كه با سبز و زرد فريب مي‌خورد مراقب باش گول نخوري. طلا و نقره، شهرت و ... مثل شكلات هستند كه كودك را گول مي‌زند. بدان كه اول دين پرهيزگاري، وسط دين پرهيزگاري و آخر دين پرهيزگاري است. تا پرهيزگار نباشي دين نداري. تقوا داشته باش. لقاءالله با همين درست مي‌شود.
منبع:حج
211008
گزارش خطا
