حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی در این مراسم ضمن تبریک آغاز سال تحصیلی به اساتید و دانش پژوهان به تبیین اهداف علمی موسسه آموزش عالی حوزوی اسراء و رسالت این موسسه در قبال مدرسه فکری و تفسیری آیت الله جوادی آملی پرداختند.
وی اظهار داشت: علم به مثابه یك درخت است همانطور كه درخت ریشه، اصول و شاخ و برگی دارد و آثار و ثمراتی بر آن مترتّب است علم هم همینگونه است، علم را نمیشود از وسط یا پایان و آخر آن گرفت، بلکه بایستی ریشه و اساس علم را بنیان نهاد و بر آن ریشه و اساس، ساقه را پایهریزی كرد و بر آن ساقه، شاخ و برگ را افزود و نهایتاً ثمرات و نتایج را برگرفت.
وی ادامه داد: در حوزه علم تفسیر كه یكی از دانشهای فاخر و گرانقدر حوزه علم بشری است این امر به مراتب جدّیتر و اساسیتر دیده میشود؛ تا ریشهها و جذوری برای این دانش دیده نشود و تا استوانه و ستونهایی بر این ریشهها استوار نگردد و شاخ و برگی بر این ساقهها نروید قطعاً آن ثمرات و نتایج مطلوب هم نصیب نخواهد شد.
وی با اشاره به فعالیت های آموزش و پژوهشی موسسه آموزش عالی حوزوی اسراء بیان داشت: اینگونه از نهادها و مراكز خصوصاً بر اساس اینكه یك شخصیت عظیم قرآنی و تفسیری یعنی آیت الله جوادی آملی پشتوانه و عَقبه این فرهنگ است و به ویژه اینكه یك كتاب رصین و عظیمی همانند تفسیر شریف تسنیم وجود دارد و شما با آهنگ تسنیم این فضا را انتخاب كردهاید ساختن بنیان عظیم دانش تفسیر بایستی از آن ریشه و جذور آن دانش به دست پرتوان اساتید و محقّقان و دانشپژوهان شكل بگیرد.
وی افزود: ما نیامدهایم تا یك سلسله نتایج و آثار و ثمراتی را از درخت تفسیر و دانش تفسیر بهره ببریم بلكه آمدهایم تا دانش تفسیر را به درستی بشناسیم و بنیان بنهیم و آنچه به عنوان علم و دانش تفسیر است با همه وجودش فرا بگیریم از ریشههایش، از شاخ و برگش و از ثمراتش.
وی علم را پویا و هویت ساز دانست و گفت: علم، سازنده اجتماع، جامعه، انسانها و تمدّن و فرهنگ است و هر چه علم جدّیتر، پرتوانتر و زندهتر در صحنه اجتماع حضور داشته باشد و عالمانی برساخته شده از دانش و علم، زمام امر جامعه را در بخشهای مختلف به دست بگیرند آن جامعه هویتی زنده و پویا خواهد داشت.
دکتر جوادی آملی ادامه داد: علم یك موجود زنده است، علم را یك حقیقت تاریخی ندانیم كه در گذشته اینگونه میگفتند، این تطوّرات را داشت و تمام شد و رفت، بلكه علم زنده است، پویاست و هویتساز است و جامعه با هویت علمی پیش میرود، ما اگر علم را در زمانی و در مكانی دفن كنیم و یك نگاه تاریخی به علم داشته باشیم ولو علم تفسیر، هرگز نمیتوانیم ثمرات تازه و نوینی را بر این درخت دانش تفسیر مترتّب كنیم.
وی افزود: ما دانش تفسیر را باید هم به لحاظ جذور و ریشهها و اصولش بیابیم، به لحاظ قواعدش بیابیم، هم به لحاظ شاخ و برگها و ثمراتی كه برای جامعه امروز ما دارد. ما نباید دانش تفسیر را با یك نگاه تاریخی، با یك نگاه زمانمند یا مكانمند بنگریم بلكه یك دانش پویا، زنده و به روز باید این دانش دیده شود؛ اگر ما بخواهیم به ثمرات زنده و آثار و نتایج بهروز، جهتدار، متوجه به عصر و روزگار ما در ابعاد مختلف بنگریم، بایستی دانش تفسیر را از آن بنیانش و اساسش داشته باشیم تا اینگونه از ثمرات و نتایج برایش وجود داشته باشد.
وی گفت: ما در نظامات فرهنگی و اجتماعی و سیاسیمان به شدّت محتاج به فرهنگ غنی قرآنی هستیم تا مفسّران و محقّقان با تولید تئوری ها و نظریههایی بتوانند حوزه فرهنگ را، اجتماع، سیاست و بخشهای مختلفی كه قرآن عظیم عهدهدار هدایت و راهبری آن بخشها هست را تأمین كنند و لذا اینكه احیاناً یك سلسله كتابهایی نوشته شود، پیامهایی از قرآن گرفته شود و برداشتهایی از قرآن باشد این برای فرهنگ عمومی است اما شما محقّقان كه در حوزه قرآن با یك نگاه دیگر و انگیزهای متفاوت حاضر میشوید بناست كه درخت پرثمر دانش تفسیر را به گونهای بنیان نهید كه آثار و ثمراتی مترتّب بر آن باشد كه این آثار و ثمرات متفاوت از آن چیزی كه در عصر گذشته بوده است، باشد.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی با بیان اینکه باید تلاش کرد تا قرآن و آموزه های قرآنی هر چه بیشتر وارد میدان جامعه و زندگی انسان ها شود، بیان داشت: قرآن میزان است، ترازوی اندیشهها، افكار، نظرات در حوزههای مختلف است و هر روز بشر در شرق عالم، غرب عالم، شمال و جنوب جهان دارد حرف میزند، فكر میكند، تولید میكند و اینها باید به میزان و ترازوی قرآن عرضه شود و از اینجا صحّت و سُقم آن مشخص شود تا قرآن به صحنه بیاید به میدان جامعه و زندگی بیاید و نقشآفرینی كند و نقش اینگونه از مراكز و نهادها و شما محقّقان و قرآنپژوهان از این جهت یك نقش سنگینی است.
وی با تاکید بر ضرورت شناخت صحیح مدرسه فکری آیت الله جوادی آملی برای دانش پژوهان موسسه آموزش عالی اسراء گفت: دوستان، اساتید و همه دانشپژوهان، كه در این دوره حضور پیدا كرده اند باید مدرسه تفسیری استاد آیت الله جوادی آملی را بشناسیم و بتوانیم تولید كنیم به تعبیر درستتر تدوین كنیم؛ مدرسهای تدوین كنیم كه از درون آن مدرسه، تسنیم بجوشد. كاری كه در این مدرسه باید انجام بشود یعنی این مركز تخصّصی آموزشی باید انجام بدهد تدوین مدرسه تفسیری آیت الله جوادی آملی كه بتواند تفسیر تسنیم را برای نیمه دوم قرن چهاردهم هم استمرار ببخشد و خودش را از بخشهای دیگر جدا و ممتاز كند
وی بیان داشت: چقدر باید كار شود تا تك تك این جهات و شاخصهای این مدرسه تفسیری مشخص شود. مركز تخصّصی تفسیر میآید مدرسه تفسیری مینویسد، مركز تخصّصی فلسفه و كلام میآید مدرسه كلام و فلسفه آقای جوادی را مینویسد، مركز تخصّصی عرفان میآید آن عرفان ناب اسلامی شیعی كه آقای جوادی آملی دارد بیان میكند آن را مینویسد و این مجموعه مدارس یك مكتبی را تولید میكند كه این مكتب میتواند فضای جدیدی را در فرهنگ و تمدن ایران اسلامی بسازد.
وی در فراز پایانی سخنان خود ایجاد یک فرهنگ عمومی ملهم از قرآن را خواستار شد و بیان کرد: آنچه ما به دنبالش هستیم این است كه یك فرهنگ عمومی قرآنی متّخذ و ملهم از یك فرهنگ تخصّصی داشته باشیم اگر بناست جامعه ما در حوزه قرآن یك فرهنگ عمومی داشته باشد باید این فرهنگ عمومی خودش را از فرهنگ تخصصی المیزان و تسنیم بگیرد.