پيامبر اسلام قبل از نبوت چه آئينى داشت؟
در اين باره ديدگاههايي وجود دارد و به نظر ميرسد كه گفتار زير به صواب نزديكتر باشد: پيامبر (ص) شخصا برنامه خاصى از سوى خداوند داشته كه بر طبق آن عمل مىكرده، و در حقيقت آئين مخصوص خودش بوده است، تا زمانى كه اسلام بر او نازل گشت.
عقیق:متن كامل پرسش
پيامبر اسلام (ص) قبل از بعثت داراي چه اعتقاداتي بوده است؟
پاسخ اجمالي
در
اين باره ديدگاههايي وجود دارد و به نظر ميرسد كه گفتار زير به صواب
نزديكتر باشد: پيامبر (ص) شخصا برنامه خاصى از سوى خداوند داشته كه بر طبق
آن عمل مىكرده، و در حقيقت آئين مخصوص خودش بوده است، تا زمانى كه اسلام
بر او نازل گشت.
پاسخ تفصيلي
در اين كه پيامبر اسلام
(ص) قبل از بعثت هرگز براى بت سجده نكرد و از خط توحيد منحرف نشد شكى نيست،
و تاريخ زندگى او نيز به خوبى اين معنا را منعكس مىكند اما در اين كه بر
كدام آئين بوده؟ و طبق دستورات و شريعت كدام پيامبر عمل مينمود در ميان
دانشمندان اسلامي گفتگو است.
۱- بعضى آن حضرت را پيرو آئين مسيح (ع) مىدانند؛ چرا كه قبل از بعثت پيامبر (ص) آئين رسمى و غير منسوخ آئين حضرت مسيح بوده است.
۲-
بعضى ديگر او را پيرو آئين ابراهيم (ع) مىدانند [۱]، چرا كه «شيخ
الانبياء» و پدر پيامبران است و در بعضى از آيات قرآن آئين اسلام به عنوان
آئين ابراهيم معرفى شده «اين همان دين پدرتان ابراهيم است، او شما را از
پيش مسلمان ناميده است» [۲].
۳- بعضى نيز اظهار بىاطلاعى كرده و گفتهاند: مىدانيم آئينى داشته، اما كدام آئين؟ بر ما روشن نيست!
گرچه
هر يك از اين اقوال وجهى دارد، اما هيچ كدام مسلم نيست، و مناسبتر از
اينها قول چهارم است و آن اين كه: پيامبر (ص) شخصا برنامه خاصى از سوى
خداوند داشته كه بر طبق آن عمل مىكرده، و در حقيقت آئين مخصوص خودش بوده،
تا زمانى كه اسلام بر او نازل گشت.
شاهد اين سخن حديثى است كه در
نهج البلاغه آمده است: «خداوند از آن زمان كه رسول خدا از شير باز گرفته شد
بزرگترين فرشتهاش را قرين وى ساخت، تا شب و روز او را به راههاى مكارم، و
طرق اخلاق نيك سوق دهد» [۳].
ماموريت چنين فرشتهاى دليل بر وجود يك برنامه اختصاصى است.
شاهد
ديگر اين كه در هيچ تاريخى نقل نشده است كه پيغمبر اسلام (ص) در معابد
يهود يا نصارى يا مذهب ديگر مشغول عبادت شده باشد، نه در كنار كفار در
بتخانه بود، و نه در كنار اهل كتاب در معابد آنان، در عين حال پيوسته خط و
طريق توحيد را ادامه مىداد، و به اصول اخلاق و عبادت الاهى سخت پايبند
بود.
روايات متعددى نيز- طبق نقل علامه مجلسى در بحار الانوار- در
منابع اسلامى آمده است كه پيامبر (ص) از آغاز عمرش مؤيد به روح القدس بود و
با چنين تاييدى مسلما بر اساس الهام روح القدس عمل مىكرد".
«علامه
مجلسى» شخصا معتقد است كه پيامبر اسلام قبل از مقام رسالت داراى مقام نبوت
بوده، گاه فرشتگان با او سخن مىگفتند، و صداى آنها را مىشنيد، و گاه در
رؤياى صادقه به او الهام الهى مىشد، و بعد از چهل سال به مقام رسالت رسيد،
و قرآن و اسلام رسما بر او نازل شد، او شش دليل بر اين معنى ذكر مىكند كه
بعضى از آنها با آن چه در بالا آورديم هماهنگ است. [۵]
پی نوشت:
[۱]
جعفرى، يعقوب، كوثر، ج ۶، ص ۲۳۴، پيامبر اسلام پيرو دين ابراهيم بود و
خدا به او وحى كرده بود كه از دين ابراهيم پيروى كند. … چه افتخارى بالاتر
از اين كه محمّد پيامبر خدا و امت اسلامى همگى خود را پيروان راستين
ابراهيم مىدانند.
اين كه به پيامبر اسلام وحى شده بود كه پيرو دين
ابراهيم باشد، فقط مربوط به زمان قبل از بعثت نيست، بلكه پس از بعثت نيز
پيامبر اسلام ادامه دهنده راه ابراهيم بود و ابراهيم به عنوان مظهر توحيد و
قهرمان بت شكن، الگو و سرمشق پيامبران از جمله پيامبر اسلام بود و اساساً
همه پيامبران توحيدى در اصول پيرو ابراهيم بودند و اگر تفاوتهايى در ميان
اين پيامبران وجود داشت، تفاوت در برخى از احكام و شرايع بود كه مطابق با
مقتضاى زمان تشريع مىشود و هر دينى براى خودش آيينها و برنامههايى داشت:
براى هر امّتى از شما راه و روشى قرار داديم، مائده، ۴۸.
پيامبر
اسلام طبق تعليمات الهى، توجه خاصى به ابراهيم داشت و مىتوان گفت كه دين
اسلام همان آيين ابراهيم بود كه به صورت تكامل يافته و مطابق با زمان از
سوى خداوند عرضه شده بود.
[۲] حج، ۷۸.
[۳] نهج البلاغه خطبه
۱۹۲ (خطبه قاصعه): «و لقد قرن اللَّه به (ص) من لدن ان كان فطيما اعظم ملك
من ملائكته، يسلك به طريق المكارم، و محاسن اخلاق العالم، ليله و نهاره».
[۵] مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج۲۰، ص: ۵۰۷، دار الكتب الإسلامية، تهران، ۱۳۷۴ ش، چاپ اول.
اسلام كوئست
منبع:حج