عقیق: در کتاب مستدرک الوسایل مرحوم نوری(ره) آمده است؛ امام عسکری(ع) در مجلسی که چهل تن از شیعیان برای کسب اطلاع در باره امام بعد از وی به حضورش رسیده بودند، حضرت حجت را، که کودکی ماه سیما و شبیه پدر بود، نشان داد و فرمود: شما پس از این او را نمی بینید. بنابراین، آنچه عثمان می گوید، بپذیرید که او جانشین امام شماست و نیابت به او سپرده می شود.
حضرت فرمود: آنها گروهی از شیعیان یمنی هستند. برو، عثمان بن سعید عمروی را بیاور.
وقتی عثمان آمد، حضرت به او فرمود: ای عثمان، بی تردید تو وکیل و مورد اعتماد من هستی و در مال خدا امانت داری. برو و مالی را که یمنی ها آورده اند، بگیر.
گفتم: سوگند به خدا، عثمان از شیعیان و برگزیده های شماست و شما به آگاهی ما، در این باره که او امین بر اموال الهی و وکیل و مورد اعتماد شماست، افزودید.
فرمود: آری، چنین است. شاهد باشید که عثمان بن سعید عمروی وکیل من و فرزندش محمد وکیل فرزندم مهدی است.
مالک بن فزاری نیز به نقل گروهی از شیعیان، می گوید: امام عسکری، در مجلسی که چهل تن از شیعیان برای کسب اطلاع در باره امام بعد از وی به حضورش رسیده بودند، حضرت حجت را، که کودکی ماه سیما و شبیه پدر بود، نشان داد و فرمود: شما پس از این او را نمی بینید. بنابراین، آنچه عثمان می گوید، بپذیرید که او جانشین امام شماست و نیابت به او سپرده می شود.
دلیل دیگر بر نیابت عثمان بن سعید این است که نامه و توقیعات حضرت صاحب الامر که به وسیله عثمان بن سعید و پسرش محمد به شیعیان می رسید، به همان خطی بود که در زمان حیات امام عسکری(ع) نوشته می شد و مردم با آن آشنا بودند. به همین سبب، شیعیان در عدالت و امانت پدر و پسر تردید روا نمی دارند.
عثمان بن سعید در حدود سال 265ه .ق وفات یافت و آرامگاهش در سمت غربی مدینة السلام بغداد در خیابان میدان واقع است. شیخ طوسی در «الغیبة » می نویسد: من قبرش را در مکان یاد شده دیده ام.
وی در قم شاگردان متعددی تربیت کرد که مشهورترین آن ها سعد بن عبداللّه اشعری (م 299 ق)، عبداللّه بن جعفر حمیری (م. بعد 297 ق)، محمّد بن حسن صفّار قمی (م 290 ق) و علی بن ابراهیم قمی (م. حدود 275 ق) بوده اند. از تألیفات او، کتاب های علل الصوم، علل الصلاة و مسائل الرجال (پرسش هایی از امام هادی علیه السلام درباره حال راویان) معرفی شده اند.
ابوهاشم جعفری : از مشاهیر علویان و از محدّثان نامدار شیعه، اهل بغداد بود و پدرش، قاسم، ولایتدار یمن. پدرش از امام صادق علیه السلام روایت دارد. مادرش، ام حکیم، دختر قاسم بن محمّد بن ابوبکر بود. به گفته مسعودی، «نسب او با سه واسطه به جعفر طیّار می رسد و در خاندان ابوطالب هیچ کس که نسبتی نزدیک تر از او داشته باشد، شناخته نبود.» وی از اصحاب امام رضا، جواد، هادی و عسکری علیهم السلام بود و به روایت بعضی منابع، امام دوازدهم علیه السلام را نیز دیده است. تاریخ ولادت او در دست نیست، ولی می توان حدس زد که وی پیش از سال 200 ه. و احتمالاً در بغداد به دنیا آمده است؛ زیرا وی از اصحاب امام رضا علیه السلام بود. وفات او به گفته خطیب بغدادی (م 463 ق) در سال 261 ه. اتفاق افتاده و به گفته مسعودی (م 345 ق) قبر او در بغداد معروف است، ولی در برخی منابع آمده که وی در سامرّاء، کنار مزار امام حسن عسکری علیه السلام به خاک سپرده شد.
وی در بغداد پرورش یافت و در ایّام جوانی، نزد امام رضا علیه السلام شاگردی کرد و پس از آن در خدمت امامان دیگر شاگردی نمود و آثار فضل و پرهیزگاری در وی نمایان گشت. وی به اهل بیت علیهم السلام محبت زیادی داشت و گاهی نیز در منقبت آنان شعر می سرود.
خطیب بغدادی به نقل از ابن عرفه می گوید: «ابوهاشم نسبت به دستگاه حاکم، فردی سخنگو و شکایتگر بود. از این رو، در سال 252 ه. وی را از بغداد به سامّراء منتقل کردند و در آنجا زندانی نمودند.» وی در زندان (در زمان مهتدی عبّاسی) با امام عسکری علیه السلام و یاران دیگرش هم سلول بود. یک روز از خستگی زندان، نزد امام عسکری علیه السلام شکایت کرد و امام در پاسخ به او فرمود: «نماز ظهر را در منزلت خواهی خواند.» در همان روز مهتدی کشته شد و وی آزاد گشت.
