محدث قم در دوران غیبت صغری+تصاویر

عقیق:ابن بابویه نخستین قبرستان شهرری و دومین آرامگاه تهران محسوب می‌شود که مشاهیر زیاد ایران زمین در آن خفته‌اند، از سه‌راه ورامین که به سمت شمال گذر کنی، قدم بر خاک ابن بابویه می‌گذاری که البته به نام محمد بن بابویه (شیخ صدوق) مزین و معروف شده است، شخصیت‌های زیادی را آنجا خفته می‌بینی که روزگاری برای خود نام و نشانی داشتند، افرادی نظیر غلامرضا تختی، محمد مصدق، کشته‌شدگان قیام 30 تیر و البته هنوز هم نام و نشانشان زنده مانده است.

پیکر شیخ صدوق بیش از 800 سال پیش در این سرداب دفن بوده که بر اساس مستندات تاریخی در دوران ناصرالدین شاه جسد سالم وی در این باغ کشف شد و پس از آن هم مزارش را احداث کردند، بنابراین در این مکان پا را فراتر از یک موقعیت تاریخی می‌گذاریم جایی که بیش از تاریخ ارزش دارد و در دوران مغول‌ها تا دیگر جنگ‌ها، سیل و زلزله نخستین بار به زیر خاک رفته است.

*15 اردیبهشت سالگرد بزرگداشت شیخ صدوق

پانزدهم اردیبهشت ماه تقویم ملی با نام «محمد بن بابویه قمی» ملقب به شیخ صدوق یا ابن بابویه، فقیه و محدث شیعه و صاحب بیش از دویست جلد کتاب نام گذاری شده است. وی در سال 205 هجری قمری در شهر قم به دنیا آمد. روایت شده که وی با دعای امام زمان (عج) به دنیا آمده چرا که پدرش علی بن حسین ابن روح از سومین نایب امام زمان درخواست کرد تا از امام بخواهد فرزندی نصیبش کند، بعد از چند روز اطلاع آمد که امام (عج) دعا کرده و به ایشان وعده داد که در آینده نزدیک صاحب فرزندی خواهد شد.

خود شیخ صدوق نیز به ولادتش افتخار می‌کرده که به دعای صاحب‌الامر زاده شده است. وی در بیست و سه سالگی در زمان غیبت صغری به سر می‌برد و دوران نیابت دو نفر از نواب خاص امام زمان (عج) را درک کرد و همین باعث موفقیت‌های معنوی او شد.

ابن بابویه در دوران جوانی و در زمان حکومت «آل بویه» علوم مقدماتی، حدیث و فقه را نزد پدرش و پیشوای فقهای قم «محمد بن حسن بن ولید» آموخت و سپس از ری که پس از قم یا خراسان به دعوت رکن الدوله در آن ساکن بود، به مسافرت به  بلخ، بخارا، بغداد، کوفه، مدینه و ... پرداخت. هدف وی از این مسافرت‌ها شناخت اسلام واقعی بود.

*شیخ کلینی استاد شیخ صدوق

صدوق پس از شیخ کلینی از بزرگ‌ترین محدثان عصر خود است که علاوه بر ضبط و نقل حدیث، در علوم دیگر نیز تبحر داشته است. وی سال‌ها از محضر شیخ کُلینی استفاده کرده و به شنیدن و جمع آوری احادیث ائمه (ع)  مشغول بوده است؛ شیخ صدوق در سه زمینه روایت، مباحث کلام و فقه برجسته و ممتاز بوده است.

*جلسات حدیث و فقه

یکی از مهمترین فعالیت‌های شیخ صدوق برپایی جلسات حدیث برای شاگردانش در روزهای جمعه و سه‌شنبه بود که جمع این جلسات به 97 مجلس رسید، خوشبختانه شیخ در دوران حکومت شیعیان اثنی عشری زندگی می‌کرد به همین دلیل هم موقعیت خوبی برای گسترش اسلام و آموزش شاگردانش داشت.

*شاگردان

از مهمترین شاگردان شیخ صدوق می‌توان به شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان، هارون بن موسی تلعکبری، حسین بن عبدالله غضائری، برادرش حسین بن علی بن بابویه قمی، حسن بن عباس نجاشی( پدر نجاشی مولف رجال) ،علم الهدی سید مرتضی، سید ابوالبرکات علی بن حسین جوزی حسینی حلی اشاره کرد.

*آثار

یکی از مهمترین آثار شیخ صدوق از بین بیش از 200 اثر او به نقل از ابن ندیم، «من لا یحضره الفقیه» در سال 381 هجری قمری است که جزو کتب اربعه شیعه محسوب می‌شود و بسیاری از نظریه‌پردازان ولایت فقیه بدان استناد می‌کنند. از دیگر آثار مهم او می‌توانیم به علل الشرایع، عیون اخبار الرضا، الامالی، الخصال، ثواب الاعمال اشاره کنیم.

*نظر بزرگان درباره شیخ صدوق

اما یکی از نکات جالب درباره شیخ صدوق نظر دیگر علمای ما درباره وی است، به طور مثال علامه حلی از شیخ صدوق به شیخ و فقیه و زعیم مذهب شیعه خراسان نام می‌برد و می‌گوید که از فقیهان عالی قدر و حافظان حدیث میان اهالی قم است و علامه سید بحرالعلوم نیز از او به عنوان یکی از شخصیت‌های شیعه و رکن شریعت اسلام و سرآمد محدثان نام می‌برد که وى را چنین توصیف کرده : «صدوق فقیهى بزرگوار است که خداوند مردم را به وسیله او بهره‌مند مى‌گرداند».

در نهایت محمد بن بابویه قمی پس از 74 سال زندگی در شهر ری چشم از جهان فروبست و آرامگاهش در ابن بابویه زیارتگاه مسلمانان است.

منبع:فارس