اعتکاف را فدای شبکه‌های اجتماعی نکنیم

عکس‌های سلفی هم ماجرای جدیدی است که این روزها افراد در محیط‌های مختلف که قرار می‌گیرند؛ پارک، مهمانی، دانشگاه و هزاران هزار محیط دیگر مشتاقند برای عکس یادگاری گرفتن.

اما یه سؤال مطرح می‌شود که آیا در مسجد و در ایام معنوی همچون اعتکاف می‌توان عکس سلفی گرفت؟ در این محیط که قرار است با خدای خودمان تنها باشیم، می‌توان موبایل، تبلت و یا حتی لب تاب‌مان را هم در دست داشته باشیم و هر روز از وضعیت‌مان در شبکه‌های اجتماعی گزارش دهیم؟ همه این‌ها پرسش‌هایی است که در ذهن جاری می‌شود و می‌توان پاسخ بخشی از این پرسش‌ها را از یک جامعه‌شناس، استاد علوم ارتباط و حتی معتکفان جویا شد.

از بین رفتن ماهیت اعتکاف با ریاکاری در شبکه‌های اجتماعی
مهری سادات موسوی، معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد علامه، با اشاره به این موضوع که عکس‌های سلفی و استفاده از ابزارهای نوین با روح اعتکاف سازگاری ندارد، اظهار کرد: اگر معتکفان بخواهند سه روز اعتکاف را با عکس‌های سلفی و انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی همراه کنند، از اثرات معنوی این محفل آنچنان که باید بهره‌مند نخواهند شد.

وی ادامه داد: زمانی که معتکف در ایام اعتکاف بیشتر زمان خود را به گرفتن عکس‌های سلفی و حضور در شبکه‌های اجتماعی می‌پردازد و به نوعی به گزارش از وضعیت خود مشغول است، قطعا جهت‌گیری  و ماهیت اعتکاف را زیرسؤال می‌برد.

این کارشناس علوم ارتباط تصریح کرد: ماهیت اعتکاف این است که فرد سه روز را به راز و نیاز با خالق خود بپردازند. حال چرا باید معتکف در این سه روز دائم مشغول اطلاع‌رسانی از وضعیت خود باشد درحالی که رسانه‌ها امر اطلاع‌رسانی را به اندازه کافی انجام می‌دهند.

معتکفان به جای اطلاع‌رسانی به خودسازی بپردازند

وی بیان کرد: معتکفان به جای اطلاع‌رسانی و ترویج فرهنگ اعتکاف در این ایام به خودسازی بپردازند. با این اقدام نمایشی مسئله اعتکاف را زیرسؤال خواهیم برد! باید از لحظه به لحظه این محفل معنوی بهره برد چراکه دیگر معلوم نیست سال آینده هم در این شرایط قرار بگیریم یا نه.

موسوی اظهار کرد: پس از پایان مراسم معتکف می‌تواند بدون ثبت نام خودش، از حال و هوای ایام بنویسد و در صفحات شخصی قرار دهد تا امر ریاکاری هم صورت نگیرد. شاید شنیدن چنین فضایی برای برخی افراد سبب شود که سال آینده خودشان این فضا را تجربه کنند.

وی یادآور شد: اعتکاف فرصت نابی است که اگر در شرایطش قرار گرفتیم باید مغتنم بشماریمش. نماز و روزه را می‌توان حتی در منزل انجام داد اما اعتکاف فرصتی برای خلوت بودن با خالق است. این فرصت اگر پیش آمد، با ابزارهای نوین خرابش نکنیم.

بهره‌مندی از ثانیه به ثانیه فضای اعتکاف
«مریم.ه» یکی از افرادی است که تجربه سه سال اعتکاف را در زندگی‌اش دارد. او با اشاره به موضوع فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و عکس سلفی در ایام اعتکاف گفت: این روزها توی بیشتر سایت‌های خبری با تیتری به نام «سلفی فلان هنرپیشه»  و یا «سلفی جمعی از ورزشکاران در ....» روبرو هستیم که همین امر سبب جذب بسوی این امر  می‌شود.

وی ادامه داد: مراسم معنوی اعتکاف نقطه‌ای ست که باید از ثانیه به ثانیه‌‌اش بهره برد. 3 روز خلوت با خالق هستی، 3 روز راز و نیاز، 3 روز در محفل یاران بودن و زمزمه شبانه.... فرصتی است که باید مغتنم شمرد زیرا شاید ممکن است که دیگر چنین فرصتی برای‌مان پیش نیاید.

وی بیان کرد: اعتکاف یعنی خالص شدن و خالص ماندن؛ بنابراین بهتر است که در این سه روز از هر مشغله ای که معتکف را از خدا دور می‌کند، دور شویم و تمام فکر و ذهنمان را به لحظات با خدا سپری کنیم.

مریم ادامه می‌دهد: زمانی که معتکف جسم و روحش را با حرف حرف قرآن صیقل می‌دهد و زمانی که سر به مهر می‌گذارد و با تمام وجود با خدا راز و نیاز می‌کند، بهترین عکس سلفی زندگی‌اش را با خدای خویش می‌گیرد و با سرافرازی هر چه تمام‌تر در قاب دلش می‌گذارد. عکس سلفی گرفتن با خدا هم عالمی دارد.

این معتکف تصریح کرد: ورود ابزارهای نوین به داخل مراسم اعتکاف باید ممنوع باشد. چراکه این امر سبب می‌شود حواس دیگران هم پرت شود و مسیر را به انحراف برویم.

ورود موبایل به اعتکاف ممنوع
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا آخوندزاده، معاون نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه‌های استان قم، با اشاره به تجربه‌های زیادی که طی سال‌ها برگزاری اعتکاف دانشجویی در استان‌ قم داشته‌اند، در خصوص استفاده از تلفن‌همراه و شبکه‌های اجتماعی در هنگام اعتکاف، گفت: در سال‌های گذشته دانشجویان برای همراه داشتن تلفن همراه مختار بودند اما از آنها خواسته می‌شد جز در مواقع ضروری از آن استفاده نکنند.

وی ادامه داد: اما پس از چند سال برگزاری مراسم اعتکاف و علی‌رغم اینکه کار سلبی کار خوبی نیست اما تصمیم گرفتیم که ورود تلفن همراه را برای معتکفان ممنوع کنیم.

حجت‌الاسلام آخوندزاده در خصوص دلایل این تصمیم گفت: در مراسم اعتکاف به ویژه در بخش بانوان تلفن همراه ممکن است مشکلات زیادی ایجاد کند، چرا که طی این سه روز معتکفان به استراحت نیز می‌پردازند و کافی است یک عکس از این مراسم در فضای مجازی منتشر شود و ...، به همین دلیل از دانشجویان خواسته شده تلفن همراه با خود به مسجد نیاورند که البته در بسیاری از مساجد قم نیز این مسئله یکی از شروط حضور در اعتکاف است.

وی افزود: همه کسانی که معتکف می‌شوند با راز و رمز اعتکاف آشنا نیستند و برخی برای اولین سال است که معتکف می‌شوند و عادت‌های خاص خود را دارند، لذا تلفن همراه معضلات خاصی را ایجاد می‌کند.

معاون نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه‌های استان قم با اشاره به فعال بودن بسیاری از جوانان در شبکه‌های اجتماعی، عنوان کرد: این فعالیت‌ها در اعتکاف موجب می‌شود افراد از فضای اعتکاف خارج شوند.

استفاده مثبت از ابزارهای نوین در اعتکاف
زهرا سادات شیری، فردی است که تجربه پنج سال اعتکاف را دارد. وی با اشاره به استفاده مثبت از ابزارهای نوین در ایام اعتکاف اظهار کرد: اگر بتوان از این ابزارها استفاده مثبت داشت یعنی به جای استفاده از قرآن از نرم‌افزارهای قرآنی استفاده کرد، چه اشکالی دارد که آن را در این مراسم به همراه داشته باشیم.

وی افزود: متأسفانه بسیاری از افراد نمی‌توانند از ابزارهایی که در اختیار دارند، استفاده‌های مثبت داشته باشند و همیشه سعی می‌کنند یک رویه را در زندگی پیش بگیرند و ادامه دهند درحالی که هرجایی رفتارها و رویه‌های مربوط به آن مکان را دارد.

شیری اظهار کرد: در هرسال اعتکاف شاهد یه سری رفتارهایی از سوی برخی معتکفین هستیم که با عکس انداختن و موارد دیگر فضای معنوی را به هم می‌زنند و گاها موجب ناراحتی برخی معتکفان را ایجاد می‌کند.

شأن فضای اعتکاف حفظ شود

در ادامه حجت الاسلام سیدمحمد ثقفی، جامعه شناس اظهار کرد: فضای اعتکاف، فضای روزه، نماز و دعاست. به نظر می‌رسد اعتکاف با این نحوه نمایش دادن، اعتبارش را از دست می‌دهد.

وی افزود: اگر بتوانیم متانت عمومی فضا و شأن مکان را حفظ کنیم، شاید استفاده از ابزارهای نوین و حتی عکس گرفتن هم ایرادی نداشته باشد.

این جامعه‌شناس تصریح کرد: اعتکاف هم همچون مراسم حج می‌ماند. می‌توان در زمان‌هایی که خللی به اعتکاف وارد نمی‌شود از این ابزارها استفاده کرد. گاهی خصوصی و گاهی عکس‌های دسته‌جمعی از ویژگی‌های باهم بودن است.

وی بیان کرد: عکس سلفی در مراسم اعتکاف حرام نیست اما سبب می‌شود که فضای معنوی دیده نشود و نتوان بهره لازم را از این فضا برد.

حجت‌الاسلام ثقفی اظهار کرد: توصیه‌ام به معتکفان این است که فضای معنوی اعتکاف را حفظ کنند، چراکه حفظ این فضا هم ثواب دارد و سبب می‌شود بتوان بهره لازم را از این فضا برد.

اعتکاف را فدای شبکه‌های اجتماعی نکنیم
362 روز زندگی، حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی، استفاده از ابزارهای نوین، باهم بودن، شوخی کردن و هزاران فعالیت دیگر اما قدر این سه روز را بدانیم، سه روزی که با خالق خود تنها می‌شوی و به نوعی می‌توان پله‌های رسیدن به خدا را طی کرد. سه روز را فدای شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای نوین نکنیم. شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای نوین همیشه و در طول سال با ما هستند اما این سه روز شاید دیگر تکرار نشود!

منبع:ایکنا