مرحوم استاد آهی از نگاه ذاکرین و مداحان

عقیق: سمیه نبی: سال‌هاست که در گمنامی کارهای بزرگی انجام داده است و او را می‌توان پدر مداحان نامید؛ پدری که دلسوزانه پای حرف‌ها و دغدغه‌های مداحان می‌نشست و گره‌هایی را از آنها باز می‌کرد.

استاد علی آهی مهمان سفره اباعبدالله الحسین(ع) می‌شود و شاید این بیت را برای مولایش بخواند که تکرار لحظات دلسوختگی بود و در اواخر عم، همین بیت بود که تسلای دل داغ‌دیده‌اش می‌شد: «داغی که حسین از غم اکبر به جگر داشت/ جز خالق اکبر، ز دل او که خبر داشت».

اکنون پای حرف‌ها و سوز دل ذاکرانی می‌نشینیم که در غم پدر معنوی‌شان به سوگ نشسته‌اند.

* حاج آقای آهی الحق و الانصاف در خور احترام و تقدیر است

علی انسانی از شعرای آیینی به یاد روزهای زندگانی مرحوم آهی عنوان داشت: حاج آقا آهی برای سامان پذیری کار مداحان مجمعی را تأسیس کرد و صنف مداحان را گرد هم آورد و خانه مداحان برای این به وجود آورد که مداحان از جایگاه خاصی برخوردار باشند.

وی ابراز می‌دارد: مرحوم آهی، مردی مورد احترام جامعه، خوش اخلاق و صادق بود. همچنین همواره از ضعفا و کسانی که ناتوان بودند دستگیری می کرد.

انسانی می‌گوید: حاج آقای آهی مهره ای بود که الحق و الانصاف در خور احترام و تقدیر است؛ شخصی بود که با طلبگی شروع کرد و برای مردم، خدوم و زحمتکش و مثمرثمر بود.

*بیتی که مرحوم آهی تا پایان عمر زمزمه می کرد

محسن طاهری در خصوص شخصیت مرحوم حاج علی آهی اظهار می‌دارد: مرحوم آهی از چهره های شاخص عرصه ستایش گری بودند و ایشان به تنهایی یک مداح نبود بلکه حوزه علمیه دیده و بزرگانی از فقه و فقاهت را پشت سر گذاشته بودند؛ از شاگردان میلانی، جواد آقا تهرانی، رضی شیرازی و نمازی شاهرودی بودند.

وی ابراز می‌دارد حاج آقای آهی در گره زدن دو عرصه علمی و حوزوی با عرضه ستایشگری، یکی از کسانی بودند که دقت زیادی داشت و بسیار در این زمینه موفق بود و توجه داشتند که مداحان به خصوص جوانان به بیراهه نروند.

مرحوم آهی فردی متواضع و خالص بود، جوانان را دوست می‌داشت و به آنها محبت می‌کردند و ما باید یک بهره از هزار بهره‌ای که ایشان برده بود را ببریم. ایشان با همه دغدغه‌هایی که در زمینه های مختلفی داشت از جاذبه محکمی نیز برخوردار بود.

چه زیبا این پیرغلام اهل بیت(ع) با خدای خود سخن گفته است آنجا که می‌گوید:

خواستم، «آهی» بپویم راه مردان خدا را/ از جفای نفس سرکش، فرصتی پیدا نکردم

طاهری عنوان می‌دارد: مرحوم آهی روحیه افروخته و گداخته ای بعد از رحلت فرزندش محمدرضا آهی داشتند و می سوختند و از آن پس بود که این بیت از مرحوم جودی را در خلوت زمزمه می‌کرد: «داغی که حسین از غم اکبر به جگر داشت/جز خالق اکبر زدل او که خبر داشت»؛ این نشانه قلب سوخته ایشان بود که بعد از فوت فرزندش بسیار متأثر شده بود به طوری که لحظه ای عکس وی را از جلوی چشمانش دور نمی کرد و ویران کُن و بنیان کَن حاج آقای آهی شد و الا حالا حالاها جامعه وضع و خطابه و جامعه عملی کشور می‌توانست از وجود ایشان بهره ها ببرد و باید گفت «و ما ادراک آهی» اینکه ایشان چه استوانه وزنه و جایگاه ویژه‌ای داشتند.

*حاج آقای آهی در مدح و منقبت اهل بیت(ع) جزو «والسابقون» بود

سعید حدادیان که خاطرات زیادی با علی آهی دارد، می‌گوید: جامعه مداحی کشور داغ برزگواری را دیدند که واقعاً به لحاظ شیخوخیت، پدر مداحی کشور به شمار می رفتند و خانه مداحان و جامعه مداحان کشور نسبت به ایشان نگاه فرزند و پدری، شاگرد و استادی داشتند و در واقع، جامعه مداحی کشور به سوگ پدر نشسته اند.

وی به ویژگی های بارز اخلاقی این خادم امام حسین(ع) می پردازد و عنوان می‌کند: حاج آقای آهی، تشرع فوق العاده ای داشت به زبان ساده تر، ایشان بسیار اهل احتیاط بوند، اهل تهجد، شب زنده داری، مناجات و بسیار اهل تقوی و ورع بودند. این خصوصیات اخلاقی، ایشان را قبله گاهی برای مداحان و پیشکسوتان ما کرده بود.

این استاد دانشگاه ابراز می‌دارد: البته ایشان در زمینه شعر و شاعری هم در زمینه مدح و منقبت و برای اهل بیت عصمت و طهارت(ع) جزو «والسابقون السابقون» بودند متن های بعد ایشان وامدار اشعار ایشان است؛ مسدس ترکیبی برای امام زمان(عج) و مسدس ترکیبی برای حضرت ابوالفضل (ع) سرود ه اند. هرچند که در دیوانشان الی ماشاءالله اشعار زیبایی در مدح و منقبت و مراثی آل الله دارند.

وی می افزاید: ایشان عموماً افراد را در خواندن به حدود مسائل شرعی که مترتب بر مداحی بود، توجه می دادند و علمدار شرع و احتیاط بودند و سال های سال هم ما در جامعه مداحی کشور، مداحان پیشکسوت ما زیر عَلَم ایشان جمع می شدند و ایشان را به عنوان بزرگتر خود می شناختند.

حدادیان تصریح می‌کند: حاج علی آهی، مدعو همیشگی جلسات مولودیه میلاد حضرت زهرا (س) در بیت مقام معظم رهبری بودند و در کرسی پیشکسوت ها شاهد و ناظر و مشوق کسانی بودند که در این عرصه ورود می یافتند؛ دلسوز مداحان کشور بودند برای ارتقاء وضع کیفی مداحان و به دنبال برنامه ریزی های کلان بودن و به بعضی از برنامه ها در زمان خودشان رسیدند و برنامه هایی را هم برای آینده داشتند.

خبر آمد خبری در راه است/ سرخوش آن دل که از آن آگاه است....

وی ابراز می‌دارد: از کرامت های این دست ذاکران آل الله آن است که پیش تر از بیماری، از مرگ خویش باخبرند. ایشان قبل از این که از پا بیفتد اعلام کرد که من دارم از دنیا می روم و در خانه مداحان با دوستان صحبت کرد و فرمود که من دیگر نمی توانم رئیس باشم و احساس می کنم اجلم نزدیک است. دارم بارم را می بندم، عازم سفر آخرت هستم، جلسه ای تشکیل دهید و جانشینی مشخص کنید چرا که من به دیار باقی می شتابم.

حدادیان ادامه می‌دهد: حاج علی آهی از فرط شرمساری دلش پذیرای این سفر نبود، چرا که خود در وصیت نامه‌اش نوشته بود: دستش خالی از زاد و توشه ای بود که امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرموده‌اند: آه آه مِنْ قِلَّه الزّاد وَ بُعْدِ الَّسفَرْ؛ آه از کمی توشه و دوری راه!

این مداح اهل بیت(ع) می‌افزاید: عمدتاً سحرهای مبارک رمضان وقتی به جلسات مداحان سر می‌زدیم محضر مبارک حاج علی آهی را نیز درک می‌کردیم. دیوان حاج علی آهی، شعرهای بسیاری را بر سر زبان مداحان دو نسل قبل تر و دوستان هم جاری ساخته است.

وی در ادامه در حالی که اشک می ریخت به بیان خاطره‌ای محزون از مرحوم آهی می‌پردازد و می‌گوید: حدود 20 سال پیش، زمانی که در مراسم تشییع جنازه مرحوم «تقی متبحری» از مداحان رفتیم و به اتفاق حاج آقا آهی مشغول غسل دادن بدن ایشان بودیم من زیر لب شروع کردم به زمزمه زیارت عاشورا، بچه ها هم کنار من بودند حاج آقای آهی که ما را نگاه می‌کردند به بنده گفتند قول بده اگر من مُردم، همین طوری که الان زیارت عاشورا می خوانی، وقتی مرا غسل می دهند، زیارت عاشورا بخوانی!

حدادیان اظهار می‌دارد: دیشب که دوستان برای شستن بدن حاج آقا آهی آمده بودند با خودم گفتم من که نمی توانم میان این همه مداح بگویم ایشان چنین قولی از من گرفته است تصمیم گرفتم وارد جلسه شوم تا ببینم چه می شود. زمانی که حاج آقا منصور می خواستند بدن ایشان را غسل دهند گفتند حاج سعید آقا عاشورا را بخوانند بعد غسل دهیم. حس عجیبی بود سایر دوستان هم جملاتی را خواندند و فضا نورانی و معنوی شده بود و مشخص بود توجه خاصی به این جلسه وجود داشت.

*مرحوم آهی؛ پدر معنوی جامعه مداحان

مصطفی خورسندی رئیس کانون مداحان و شعرای آیینی کل کشور می‌گوید: حاج آقا آهی شیخ المادحین، شخصیت وارسته و فرهیخته جامعه مداح و از شاگردان آیت الله میلانی بودند؛ پای درس بزرگان از علما می نشستند و از توانایی بسیار بالای علمی برخوردار بودند و دوستان ما از ایشان به عنوان مرشد و پدر معنوی جامعه مداحان یاد می‌کردند.

وی با اشاره به توانایی علمی مرحوم علی آهی ابراز می‌دارد: در زمینه اعتقادی و ادبیات، بعضی از اشعار شاید به لحاظ ادبی مشکلی نداشته باشند اما از حوزه فقاهی جای بحث دارند از این رو حاج آقای آهی در حوزه اعتقادی و ادبی از توانایی بالایی برخوردار بودند و با توجه به دروس حوزوی که خوانده بودند تقریباً شخصیت بی بدیلی در این خصوص بودند به طوری که واقعاً جایگزینی برای ایشان نیست.

خورسندی ادامه می دهد: حاج آقای آهی دلسوزی ویژه‌ای برای ذاکرین و نگرانی خاصی درباره پیرغلامان امام حسین(ع) داشتند؛ با توجه به اینکه پیرغلامان به کهولت سن می رسند، توانایی صوتی شان لطمه می خورد و اجرای کمتری می توانند داشته باشند نگران معیشت آنها بود.

وی اظهار داشت: با توجه به درس حوزوی که خوانده بود تقریباً شخصیت بی بدیلی در این خصوص بود، شخصی که واقعاً جایگزینی برای ایشان نیست. قطعه ای را در بهشت زهرا(س) با نام «روضة الحسین(ع)» را برای مداحان به وجود آورد و پی گیر جدی بیمه مداحان بود و تأسیس خانه مداحان از پیشنهادات ایشان بود.

* واقعا به آنچه که می گفت اعتقاد داشت

علی قربانی نیز با اشاره به شخصیت مرحوم آهی می‌گوید: ایشان فردی متشرع، مؤدی آداب بود و در زمینه شعر و مداحی، اصولی برای خویش داشت که تا لحظه آخر بر آنها پایبند بود. حاج آقای آهی سابقه شاعری و مداحی دیرینه ای داشت و با بسیاری از بزرگان فقها و کسانی که در این عرصه سابقه داشتند ارتباطی صمیمی و نزدیک داشت.

وی ادامه می دهد: آیت‌الله علیرضا قدوسی از جمله فقهایی بود که حاج آقای آهی بهره زیادی از محضر ایشان برد و ارتباطش با علما تأثیر ویژه‌ای بر شخصیت حاج آقای آهی گذاشته بود و واقعا به آنچه که می گفت اعتقاد داشت و تا لحظه آخر به اصول و اعتقاداتش پایبند بود و عمل می کرد.

* هر آن کسی که قدم زد در آستان حسین / عزیز هر دو جهان شد قسم به جان حسین

محمدفراهانی رئیس سازمان بسیج مداحان کشور در مراسم تدفین استاد آهی در وصف ایشان چنین گفت: شخصیتی به خاک سپرده شد که سرمایه گران‌بهای عمر خود را صرف گسترش معارف اهل بیت (ع) کرد و در حقیقت فخر جامعه مداحان کشور بود و چه بسا در عرصه تاریخ ستایشگری اهل بیت(ع) همچون مرواریدی درخشید. مهمترین خصیصه این استاد گرانقدر تبعیت محض از ولایت به معنای کامل و واقعی آن بود، در رأس آن ولایت اهل بیت(ع) و در امتداد آن ولایت فقیه. دربحث ولایت اهل بیت (ع) به جرأت می‌توان گفت ایشان سرسلسله مروجین عقاید صحیح شیعه دروادی شعر آیینی و مذهبی بودند و در مجال‌های مختلف به نقد وبررسی اشعار از این منظر می‌پرداختند. در امر ولایت فقیه ایشان در عمل، تابع فرمایشات امام راحل و منویات مقام معظم رهبری بودند و عملاً این فرمایشات و منویات را به منصه ظهور رساند.

وی پیام زندگی استاد آهی را اینچنین عنوان کرد: پیام زندگی پربرکت ایشان این بود که مصداق ایمان و عمل صالح، که خداوند متعال در قرآن به عنوان شرط  خروج از خسران ذکر فرموده است در سایه سار خدمت به آستان اهل بیت(ع) محقق می‌شود و به قول شاعر:

هر آن کسی که قدم زد در آستان حسین / عزیز هر دو جهان شد قسم به جان حسین

منبع:فارس