عقیق

بنابراین گزارش،‌ صادق آیینه وند، رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست نقد دانشنامه فاطمی با ارزشمند خواندن این اثر، گفت: در این مجموعه محورهایی از زندگی، منزلت، شخصیت و سیره آن حضرت (س)‌ نقل شده است که جای تقدیر دارد.

وی ادامه داد: اما بخشی از این اثر که مربوط به زن و خانواده است، به نظر می رسد ارتباطی با این دانشنامه نداشته و معتقدم مجلد نخست کافی بوده و می توان مصحف حضرت و ادعیه و آثار ایشان را به آن ضمیمه کرد ضمن آن که جای جلدی با محتوای نقش سیاسی و تمدنی و رهبری اجتماعی آن بانوی بزرگوار در این تالیف خالی است.

این پژوهشگر تاریخ تاکید کرد: در قسمت هایی از این مجموعه به کتاب هایی از جمله سلیم بن قیس الکوفی اشاره شده که به جز مقتل آن، این کتاب قابل اعتماد و استناد نیست و به طور کلی استفاده از برخی منابع جای سوال دارد.

بر اساس این گزارش، حجت الاسلام حسن طارمی، محقق و اندیشمند معاصر دیگر سخنران این نشست با اشاره به اینکه من با شیوه دانشنامه نویسی کاملا آشنا بوده، به دلیل آنکه مشغول به این کار هستم، اظهار کرد: بنابراین، سختی این فعالیت را درک می کنم و نفس استحصال یک مقاله، خود یک هنر است اما نویسندگان این اثر از معنای مصطلح دائرة المعارف نویسی که به ذهن انتزاع می شود، فاصله گرفته اند و این امری واقعی است و به گونه ای دیگر و خارج از سبک دانشنامه نویسی، مقالات سامان داده شده اند.

وی ادامه داد: اما دو بخش این دانشنامه، به ظاهر دو مخاطب را در نظر گرفته و گویی برای دو خواننده جدا از هم تالیف شده است و حالت عموم و خصوص من وجه دارد البته میان این موارد مشترکاتی نیز هست اما خالی از اشتباه نیست و باید تجدید نظر در آن شود.

وی وحدت موضوعی را یکی از ارکان دانشنامه نویسی دانست و ابراز کرد: میان سه جلد نخست این اثر که من 23 مقاله آن را مطالعه کرده و بقیه را با نگاهی سطحی به پایان رساندم، شبکه ارتباطی مناسبی ایجاد شده است اما ذکر برخی از مدخل ها و عناوین در آن غیر ضرروی به نظر می رسد و اتفاقا محتوای آن نیز این امر را نشان می دهد.

حجت الاسلام طارمی با عریان خواندن ادبیات برخی مقالات دانشنامه فاطمی، تصریح کرد: مولفان می توانستند برخی از این مقالات از جمله مطالب راجع به ولادت را رمزدارتر به قلم می کشیدند.

وی تاکید کرد: این اثر بیشتر به انشاخوانی شباهت دارد و کمتر به لحاظ شکل ظاهری به دانشنامه های مرسوم دنیا شباهت دارد و شکل علمی برخی مقالات خطابی بوده و بعضی دیگر نیز حالت فقهی و اخلاقی داشته که این امر کاملا آشکار است و شاید برای نسل امروز پسندیده نباشد.

به گزارش خبرنگار شبستان آیت الله محمد هادی یوسفی غروی پژوهشگر تاریخ و دیگر سخنران این نشست بیان کرد: اجماعی که سخنرانان پیشین در خصوص فصل و تمایز سه جلد پایانی این اثر داشتند، کاملا به جا بود و از همان ابتدا نیز پیدا بود که به تناسب شخصیت حضرت زهرا (س) قصد بیان نظر اسلام راجع به زن بوده است که این مطلب جای دیگری داشت.

وی افزود: هر اندازه در خصوص دانشنامه ها کار ویرایشی انجام شود، این خسارت نیست بلکه کمال و تکامل است و نسبت به مداخل و عناوین ملاحظه آقای طارمی بجا بود و سعی بر تکثیر عناوین شده است.

وی با بیان اینکه برخی مطالب سلیقه ای و ذوقی اعمال شده است، خاطرنشان کرد: البته تدوین هر اثری منوط به سلیقه صاحب آن است اما به اعتبار جهانی شدن این اثر، باید جنبه های تدوین یک دانشنامه در نظر گرفته شود.

منبع:شبستان