عقیق: در آستانه فرا رسیدن نوروز و ایام عزای بی بی دوعالم حضرت صدیقه طاهره (س) به سراغ حجت الاسلام علی سرلک رفتیم تا نظر او را درباره تقارن ایام فاطمیه با نوروز بپرسیم.

با توجه به تقارن ایام فاطمیه و نوروز چه کنیم که ضمن به جا آوردن مراسم نوروزی، شان و حرمت ایام فاطمیه هم حفظ شود؟

برای پاسخ به این پرسش باید توجه داشته باشیم که محبت و مودت اهل بیت علیهم السلام با گوشت و خون مردم ایران آمیخته شده است. درواقع مردم سرزمین ما که همیشه بر سر سفره لطف و احسان اهل بیت علیهم السلام نشسته اند و وجود خود را مرهون برکات آن بزرگان می دانند، بهتر از دیگران متوجه هستند که حرمت روزهای فاطمیه که با زمان تحویل سال جدید گره خورده را حفظ کنند. البته تحویل سال جدید هم از جمله آیین های مورد احترام ماست و طبیعتا مردم در این روزها شاد و خوشحال هستند و در عین حال مراعات عزا را هم می کنند. چون در روایات اسلامی تاکید شده که از مروت و جوانمردی نیست که اظهار فرح و شادی کنیم درحالیکه کسی محزون است و دچار مصیبتی شده است. حتی اگر فردی برای ما غریبه باشد، باز هم وظیفه داریم از اظهار شادی در برابر او خودداری کنیم. به عبارت دیگر وقتی شخص غریبه ای مصیبت زده می شود، جوانمردی نیست که ما در کنار او شادی خود را به گونه ای ابراز کنیم که تسلا به او نداده باشیم. این نکته در مورد اهل بیت علیهم السلام جلوه بسیار مهمتری به خود می گیرد. چون ما آن بزرگان را می شناسیم و بر سر سفره آنها بزرگ شده ایم، پس باید بیشتر رعایت کنیم.

اما در میان آداب نوروزی بخشی از مراسم مانند دید و بازدیدها مورد تاکید اسلام و اهل بیت علیهم السلام است. آیا از انجام این گونه موارد هم  باید خودداری شود؟

همان طور که اشاره کردید دید و بازدیدها مورد سفارش آن بزرگان است. چون اقوام و آشنایان می توانند از حال یکدیگر با خبر شوند و در عین حال بهجت روحی پیدا می کنند. به نظر من این برنامه ها مانعی ندارد. اما باید از بخشی از رفتارهایی که در غیر ایام فاطمیه انجام می دادیم پرهیز کنیم. مانند شادی هایی که اگرچه صحیح هم هستند اما با فضای فاطمیه سازگاری ندارد، این شادی ها را باید به حرمت این ایام کمرنگ کنیم. از طرف دیگر شادی های حرام هم در همه حال حرام است، چه فاطمیه باشد یا نه.

به همین دلیل تاکید می کنم که نگاه توام با ادب و احترام مردم ایران نسبت به مراسم عزای اهل بیت علیهم السلام همیشه وجود داشته و مردم به خوبی و مودبانه در فاطمیه رفتار کرده اند. چون امسال بار اولی نیست که فاطمیه در تقارن با نوروز قرار گرفته، سال گذشته هم عید ملی با شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) مصادف شده بودند.

همچنین لازم است که فضای عمومی کشور مانند رسانه ها همین احترام را برای نگاه و انتخاب مردم قائل شوند و لطافت رعایت آن را باید به خود مردم واگذار کنند، چون مردم ایران فهیم هستند و همیشه در برابر اهل بیت علیهم السلام مودب بوده اند.

به دید و بازدیدها اشاره کردید. سوال این است که به خصوص در دید و بازدیدها چه مواردی باید رعایت شود و یا از چه رفتارهایی پرهیز شود؟

اصل دید و بازدیدها که بسیار پسندیده است چون باعث برکت در رزق، طولانی شدن عمرها و شادی های عمیق روحی می شود. در این دید و بازدیدها اگر بزرگترها و جوان ها بتوانند بخشی از فضای گفت و گوی خود را به یاد و ذکر اهل بیت علیهم السلام اختصاص بدهند بسیار مفید است. چون در روایات تاکید شده است که در روز قیامت بزرگترین حسرت های مردم آن است که وقت هایی را بدون یاد خدا گذرانده اند. به همین دلیل خوب است در مهمانی ها به بیان کرامت ها و روایات اهل بیت علیهم السلام بگذرانند تا فضا خودبخود نورانیت خود را به دست آورد. چون وقتی آشنایان دور هم جمع می شوند و از فضائل اهل بیت علیهم السلام یاد کنند برای شان بسیار مفید است و برکت های معنوی به همراه دارد.

نظرتان درباره وحدت شیعه و اهل سنت چیست؟ در هیات ها و مجالس دینی مطالب به چه صورت مطرح شود تا وحدت بین امت اسلام حفظ شود؟

این نکته مهمی است. چون توهین ابزار شیعه نیست. درواقع شیعه نه به برادران اهل سنت و نه هیچ فرد و گروه دیگری توهین نمی کند. درواقع ابزار توهین نشان نمی دهد که ما از سرشاری و نورانیتی برخورداریم، بلکه افراد کم ظرفیت و کسانی که نسبت به حب اهل بیت علیهم السلام دریافت ناقصی دارند گمان می کنند اگر مطالب خود را با توهین و جسارت و صب همراه کنند، تبری پیدا کرده اند. در صورتی که تولا و تبری به معنای توهین نیست، بلکه لازمه آن فهمیدن و درک خطوط فکری است. مشکل ما وحدت شیعه و سنی است که دشمن آن را هدف قرار داده است. اما وحدت تشیع و تسنن نداریم، یعنی نمی خواهیم بگوییم تشیع و تسنن یکی هستند. بلکه این ها دو مکتب و مذهب هستند، اما مذهبی های این دو مکتب می توانند در کنار یکدیگر قرار بگیرند، یکدیگر را دوست داشته باشند، به مشترکات توجه داشته و به تعبیر قرآن جهان اسلام را تبدیل به امت واحده کنند.

 نظرتان درباره عریان شدن در مراسم دینی و هیات ها در حین سینه زدن چیست؟

در این مورد باید افراد عزادار را به تامل واداریم. آنها باید تامل و فکر کنند که چه چیزی با حزن و غصه قرابت بیشتری دارد؟ به عبارت دیگر آیا لخت شدن در حین سینه زدن به حزن بیشتر کمک می کند و یا باعث هیجان بیشتر می شود؟

از طرف دیگر به اعتقاد من نباید جنس لجاجت را وارد قضیه کرد. از تعبیر مقام معظم رهبری می توانیم در این باره استفاده کنیم که فرمودند دوست ندارم و علاقه مند نیستم به این کار. و الا حتما کسانی که موقع سینه زدن لخت می شوند به اهل بیت علیهم السلام ارادت دارند و در فضای ارادتی چنین اقدامی انجام می دهند. اما به اعتقاد من برهنه شدن با حزن قرابت کمتری دارد. مثلا کسی که عزیزی را از دست می دهد، در عزای او برهنه نمی شود. یعنی به صورت ابتدایی برهنه شدن انسان را بیشتر به سمت آیین نزدیک می کند تا محتوای حزن. روضه شنیدن و سینه زدن حزن است. هرچند که امروزه می بینیم که تعداد کسانی که از سر اخلاص در مراسم سینه زنی برهنه می شوند، خیلی کم شده است. در مجموع اگر افراد خودشان تاملی کنند کم و بیش در می یابند که چگونه باید رفتار کنند.