از بخشش كم، شرمنده نباشيد، چون شرمندگى باعث مي شود كه از((بخشش كم)) خوددارى كنيد و به افراد نيازمند چيزى ندهيد.
عقیق: از امیرالمومنین(ع) در نهج البلاغه نقل است که می فرماید: لا تستح من اعطاء آلقليل فان الحرمان اقل منه؛ از بخشش اندك شرمنده مباش، زيرا هيچ ندادن از آن (( بخشش اندك)) نيز كمتر و ناچيزتر است.يكى از كارهاى خوب و پسنديده، كه باعث خوشنودى خلق و رضايت خدا ميشود، اين كه ما، از مال و دارائى خود بخشش كنيم. البته بخشش كردن، اين نيست كه مال خود را دور بريزيم و در راههاى نادرست تلف كنيم. بلكه معنى بخشش آن است كه وقتى يك كار خير پيش مى آيد و براى انجام آن، به كمك ديگران احتياج پيدا ميشود، ما نيز قدم پيش گذاشته و در حد توانائى خود، به انجام آن كار خير، كمك كنيم.
مثلا ممكن است در كشور، جنگى رخ دهد و گروهى از هموطنان جنگزده ما، خانه و زندگيشان را از دست بدهند. يا ممكن است حوادثى مانند آمدن سيل و زلزله شهر و خانه و محل كار عده اى آسيب ببيند و سرمايه و دار و ندارشان از بين برود. حتى ممكن است بدون هيچگونه از اين حوادث، باز هم عده ای پيدا مى شوند، كه در عين آبرومندى، دچار فقر و محروميت شده باشند. در تمام اين حالات، وضعى پيش ميايد، كه گروهى از هموطنان و هم کیشان ما، به كمك اشخاص مؤمن و نيكوكار، پيدا مى کنند.
در چنين مواقعى، وظيفه دينى و اخلاقى ما حكم ميكند كه براى رضاى خدا. از مال و دارائى خود. هر قدر كه ميتوانيم به اينگونه افراد((بخشش)) كنيم. لازم نيست كه حتما مقدار بخشش ما، زياد و هنگفت باشد، بلكه مهم اين است كه از بخشيدن آنچه در قدرت داريم، كوتاهى نكنيم.
بعضى از افراد، با آنكه دلشان مى خواهد در اينگونه موارد، به ديگران كمك كنند، ولى چون مقدارى كه قادر به ((بخشيدن)) آن هستند، كم و ناپذير هستند، كم و ناچيز است، احساس شرمندگى مى كنند. اينگونه افراد، بخاطر شرم بيهوده از ((بخشش)) آن مقدار كم، از بخشش خوددارى مى كنند، و در نتيجه، اشخاص نيازمند را، از همان مقدار اندك بخشش نيز محروم و بى نصيب مي گذارند.
براى آنكه بدانيم اين طرز فكر تا چه حد نادرست است. به يك مثال توجه كنيم:
فرض مى كنيم براى يكى از هموطنان جنگزده بايد خانه ايى ساخته شود كه 10 هزار تومان هزينه دارد. ما نيز يكهزار نفر هستيم، كه هر كدام فقط 10 تومان مي توانيم كمك كنيم. اگر همه ما كه 1000 نفر هستيم، 10 تومان هاى خود را بدون هيچگونه شرمندگى روى هم بگذاريم، مجموع آن ميشود 000/10 تومان، كه ميتوان با آن، خانه مورد نظر را ساخت.
اما اگر يكايك ما، از دادن 10 تومان خجالت بكشيم و اين مبلغ را((بخشش)) نكنيم، هيچ پولى فراهم نمي شود و در نتيجه، آن خانه نيز ساخته نخواهد شد. در اين مورد، آيا دادن 10 تومان بهتر است يا ندادن آن؟ و آيا آن 10 كمتر است و يا خجالت كشيدن و هيچ ندادن؟
بخاطر همين است كه امام(ع) مي فرمايد: از بخشش كم، شرمنده نباشيد، چون شرمندگى باعث مي شود كه از((بخشش كم)) خوددارى كنيد و به افراد نيازمند چيزى ندهيد. در حالي كه بخشش شما، هر چقدر كه كم و ناچيز باشد((هيچ ندادن)) از آن كمتر و ناچيزتر، و در نتيجه باعث شرمندگى بيشتر است.
منبع:جام
211008
