سلوک عارفانه/محدودیت آزادی درسلوک الهی
عقیق:(بدان ای سالک راه حق!) خدا محوری و نگرش توحیدی انبیا و اولیا که به معنای هدفگیری خدا و وسیله دانستن زندگی دنیا برای رسیدن به آن هدف است، نسبت به دو چیز محدودیت ایجاد میکند، یکی محدودیت درخواستههای نفسانی و دیگری محدودیت در تواناییهای فرد. یعنی اگر شخصی «خدا محور» باشد، باید ببیند خدا تا چه حدی خواستهها و التذاذات او در دنیا را میپذیرد، و صرفاً در همان محدوده عمل کند. در اینجا بحث تشریع پیش میآید و به همین خاطر، خواستههای انسان محدود میشود. به تعبیر دیگر انسان باید ببیند به چه کیفیت و به چه مقدار مجاز است که از عالم طبیعت استفاده کند. این محدودیت در خواستهها است.
از طرفی دیگر، انسان معتقد به خدا که دنیا را وسیلهای برای رسیدن به هدف الهی خویش میداند، نمیتواند از تمام تواناییهای خود استفاده کند. یعنی کاربرد تواناییها هم محدود میشود و انسان نمیتواند هر کاری که از دستش بر میآید، انجام دهد بنابراین آزادی در مکتبهای الهی با آنچه که در مکاتب بشری گفته میشود، فرق دارد، و از دو جهت محدود میشود: خواستهها و تواناییها. (1)
پی نوشت:
1- رسائل بندگی، آیتالله شیخ مجتبی تهرانی، ص 131
منبع:کیهان