۰۶ آذر ۱۴۰۳ ۲۵ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۰ : ۰۹
در آینه روایات/
مراتب عجب چگونه است؟
به خاطر عجب، بر خداوند ناز کند و خود را محبوب و مقرب خدا بداند و همین که از اولیای مقرب خدا یاد شود، در دلش خود را از آنان بشمارد، هر چند بر زبان چیز دیگری اظهار کند.
عقیق: به نقل از افکار در هر یک از درجات عجب، مراتبی است که برخی واضح و روشن است و با اندک توجهی می توان به آن پی برد و بعضی بسیار دقیق است که تفتیش و دقت لازم دارد.
مرتبه اول که بیشتر هلاکت آور است آن است که در انسان حالتی پیدا شود که ایمان خود را بر ولی نعمت و مالک خویش که خدای سبحان است منت بگذارد و پندارد که به سبب ارشاد و هدایت و امر به معروف و نهی از منکر او، یا از منبر و محراب او رونقی برای دین پدید آمده است، از این رو بر حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم یا اباعبدالله الحسین علیه السّلام منت گذارد، هر چند که آن را بر زبان نیاورد و تنها بر دلش بگذرد، یا در دادن صدقه واجب و مستحب و دستگیری از فقرا بر آنان منت گذارد.
مرتبه دیگر آن است که به خاطر عجب، بر خداوند ناز کند و خود را محبوب و مقرب خدا بداند و همین که از اولیای مقرب خدا یاد شود، در دلش خود را از آنان بشمارد، هر چند بر زبان چیز دیگری اظهار کند. صوفیان و عارفان مدعی ارشاد و اهل سلوک، بیش از دیگران به این خطر نزدیکند.
مرتبه دیگر آن است که به سبب ایمان یا ملکات اخلاقی یا اعمال نیک، خود را از خداوند طلبکار و مستحق ثواب و اجر بداند و اگر بلایی برایش رخ دهد زبان به اعتراض گشاید، یا هر چند در ظاهر اظهار رضایت کند، ولی در باطن از کارها و مقدرات خدا ناراحت باشد که مثلا چرا خداوند، مؤمن را مبتلا می کند و منافق را بهره مند می سازد.
مرتبه دیگر آن است که به خاطر اصل ایمان و کمال ایمان و اوصاف و اعمال نیکو و ترک محرمات و انجام مستحبات و مواظبت بر جمعه و جماعت و ... خود را از دیگران بهتر بشمارد و دیگران را ناچیز و ناقص بداند و به دیده حقارت به آنان بنگرد و در دل یا زبان بندگان خدا را سرزنش کند و کارش به جایی برسد که کارهای نیک دیگران را خدشه دار ببیند و خود را پاک و بی عیب پندارد، عیوب دیگران را خوب دریابد و از عیب خویش غافل باشد.
پی نوشت:
بر کرانه شرح چهل حدیث از امام خمینی(ره)، ص۳۲-۳۳
مرتبه اول که بیشتر هلاکت آور است آن است که در انسان حالتی پیدا شود که ایمان خود را بر ولی نعمت و مالک خویش که خدای سبحان است منت بگذارد و پندارد که به سبب ارشاد و هدایت و امر به معروف و نهی از منکر او، یا از منبر و محراب او رونقی برای دین پدید آمده است، از این رو بر حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم یا اباعبدالله الحسین علیه السّلام منت گذارد، هر چند که آن را بر زبان نیاورد و تنها بر دلش بگذرد، یا در دادن صدقه واجب و مستحب و دستگیری از فقرا بر آنان منت گذارد.
مرتبه دیگر آن است که به خاطر عجب، بر خداوند ناز کند و خود را محبوب و مقرب خدا بداند و همین که از اولیای مقرب خدا یاد شود، در دلش خود را از آنان بشمارد، هر چند بر زبان چیز دیگری اظهار کند. صوفیان و عارفان مدعی ارشاد و اهل سلوک، بیش از دیگران به این خطر نزدیکند.
مرتبه دیگر آن است که به سبب ایمان یا ملکات اخلاقی یا اعمال نیک، خود را از خداوند طلبکار و مستحق ثواب و اجر بداند و اگر بلایی برایش رخ دهد زبان به اعتراض گشاید، یا هر چند در ظاهر اظهار رضایت کند، ولی در باطن از کارها و مقدرات خدا ناراحت باشد که مثلا چرا خداوند، مؤمن را مبتلا می کند و منافق را بهره مند می سازد.
مرتبه دیگر آن است که به خاطر اصل ایمان و کمال ایمان و اوصاف و اعمال نیکو و ترک محرمات و انجام مستحبات و مواظبت بر جمعه و جماعت و ... خود را از دیگران بهتر بشمارد و دیگران را ناچیز و ناقص بداند و به دیده حقارت به آنان بنگرد و در دل یا زبان بندگان خدا را سرزنش کند و کارش به جایی برسد که کارهای نیک دیگران را خدشه دار ببیند و خود را پاک و بی عیب پندارد، عیوب دیگران را خوب دریابد و از عیب خویش غافل باشد.
پی نوشت:
بر کرانه شرح چهل حدیث از امام خمینی(ره)، ص۳۲-۳۳
گزارش خطا
