برای انتقال مفاهيم دينی باید نکاتی را رعایت کرد تا این مفاهیم به طور صحیح به کودکان منتقل شود وگرنه نتایج منفی را در پی خواهد داشت.
عقیق:برای انتقال مفاهيم دينی باید نکاتی را رعایت کرد تا این مفاهیم به طور صحیح به کودکان منتقل شود وگرنه نتایج منفی را در پی خواهد داشت. از جمله نکات مهمی که باید رعایت شود می توان به موارد ذیل اشاره کرد:1. استفاده مناسب از واژه‌ها
براي معرّفي خداوند براي كودكان زير 6 سال، بايد از واژه هايي چون «براي هميشه»، «بزرگ»، «قوي» و «خوب» استفاده كرد و براي سنين بالاتر، مي‌توان از لغاتي چون «هميشه»، «همه جا»، «قدرت مند» «كامل» و..... بهره برد.
2. زمان مناسب برای پاسخ به سؤالات
سؤالات كودك را جدّي بگيريد و قبل از پاسخ به آنها، مدتي درباره شان فكر كنيد. در ضمن زمان مناسبي را براي پاسخ دادن به آنها انتخاب نماييد.
3. صداقت در پاسخ
صادقانه به فرزندتان بگوييد كه پاسخ هر سؤالي را نمي‌دانيد؛ مثلاً بگوييد: من نمي‌دانم خداوند چه قدر بزرگ است، ولي مي‌دانم كه در اين عالم هيچ چيزي بزرگ تر، قوي تر و بهتر از او نيست.
4. استفاده از دانسته‌ها در پاسخ به سؤالات
با استفاده از اين روش براي معرّفي خدا به فرزند خود بگوييد: «قوي ترين كسي كه مي‌شناسي، كيست؟ خدا از او هم قوي تر است»؛ «خدا بيش از پدر و مادر مراقب توست»
5. استدلال‌های قلبی
شما تلاش كنيد كه فرزندتان به خوبي‌ها و راستي‌ها ايمان پيدا كند و به او يادآوري كنيد كه چه چيزهاي ديگري در زندگي ما وجود دارد كه آنها را به طور ايماني پذيرفته ايم؛مثلاً مواردي كه او تجربه كرده، بسيار مفيد است: «تو ايمان داري كه دارو باعث درمان تو مي‌شود، اما از چگونگي آن اطلّاعي نداري».
6. تقويت روحيه توكل
به او بياموزيد: «خدا قوي ترين و بزرگ ترين فرد در سراسر عالم است».
7. تقويت روحيه شكرگزاری
آگاه كردن فرزندتان از چگونگي مرگ، موجب مي‌شود تا او به سبب زنده بودن خود، شكر خدا را به جاي آورد.
8. شناساندن قدرت و علم خداوند
براي شناساندن قدرت و علم خداوند، همراه فرزندتان فهرستي از پديده‌هارا تهيه كنيد.
9. يادآوری لحظه‌های نجات
براي نشان دادن قدرت و عظمت خداوند، و نيز تقويت روحية شكرگزاري در كودك، لحظاتي را يادآوري كنيد كه خدا بر ما آشكار شده و غير ممكن‌ها را ممكن ساخته است. نجات افراد از مواقع خطر در تصادفات، درياها، طوفان‌ها و پرت گاه‌ها مي‌تواند نمونه خوبي از لطف خداوند باشد.
10. پاسخ صحيح در مورد مكان خدا
طرح سؤال «خدا كجاست؟» با هر انگيزه اي كه باشد، پاسخش اين است كه: «خدا در همه جا حضور دارد؛ حالا در كجا مي‌تواني خدا را ببيني؟ آيا قادر هستي او را به مكاني خاص محدود كني و در آن جا ببيني؟
11. مرور شادی‌ها
هر شب به خودتان يادآوري كنيد كه در روز چه اتفاقي باعث شادي شما شده و قابل شكرگزاري است.
12. تغيير ديدگاه در مورد سختی‌ها
بايد از زاويه اي مناسب، مشكلات را بررسي كرد؛ مثلاً به كودك خود بياموزيد كه خوبي‌ها از خداو بدي‌ها از شيطان است.
13. ايجاد روحيه اميدواری
شما مي‌توانيد با گفتن قصه‌هاي مذهبي و با نشان دادن آيات كتاب آسماني، چشم اندازي از وعده الهي را به روي فرزند خود باز كنيد. كلمات و تصاوير آموزنده و اميدوار كننده را در اتاق او نصب كنيد و خود در برخورد با مشكلات بي تابي نكنيد.
14. استفاده از شعر و داستان
كودكاني كه توانايي خواندن و نوشتن ندارند و كودكان بزرگ تر كه سواد دارند، مفاهيم پيچيدة مذهبي را از طريق شعر و سرود بهتر درك مي‌كنند.
داستان‌هاي مذهبي، تاريخ گذشتگان، زندگي نامه‌ها و رمان‌هاي مذهبي نيز براي نوجوانان سودمند مي‌باشد.
15. استفاده از كتاب آسمانی
كتاب‌هاي آسماني را به آنان معرّفي كنيد و متناسب با سنّ آنها برايشان مطالبي را بخوانيد. سعي كنيد كه كودك شما آيات مهمّ، كليدي و كاربردي را حفظ كند.
16. خواندن كتاب طبيعت
17. الگودهی
شما مي‌توانيد براي فرزندتان الگويي از ايمان باشيد.
18. معاشرت با خانواده‌های شريف
معاشرت با خانواده‌هاي شريف و مؤمن، انتخاب مدرسه اي كه دانش آموزان و كاركنان شايسته اي دارد و به پرورش مذهبي نيز اهميّت مي‌دهند؛ و نيز شركت در مراسم‌هاي مذهبي، در ايجاد ارتباط با الگوهاي معنوي بسيار مؤثر است.
19. توجه به مراحل تقويت ايمان
دوران پيش از دبستان:
بذر ايمان در سال‌هاي اوليه زندگي كاشته مي‌شود.
تقليد اوّلين گام در يادگيري كودكان است. كودك، مراحل اوليه زندگي اعم از حرف زدن، راه رفتن، غذا خوردن با قاشق و چنگال و..... را از طريق تقليد مي‌آموزد. البته ايمان را نيز با همين روش مي‌آموزد. او با ديدن پدر و مادرش مي‌آموزد كه چگونه دعا كند، چگونه براي قرآن و اماكن مذهبي احترام قائل شود و يا با ديگران چگونه رفتار كند.
دوران كودكی:
بين سنين پنج تا ده سالگي، كودكان مي‌آموزند كه به تدريج منطقي فكر كنند و انسجام فكري آنها افزايش مي‌يابد. او حقايق ساده مذهبي را درك مي‌كند و در مراسم مذهبي شركت كرده و تا حدّ زيادي معناي اين مراسم را درك مي‌كند.
دوران نوجوانی:
فرزندان با ورود به سنّ نوجواني (12 تا 18 سالگي) تصميم گيري دربارة زندگي خویش را آغاز مي‌كنند. تصميمات آنان، نشان دهندة اعتقادات و ايمان آنها بوده و آينده شان را شكل مي‌دهد.
20. ايجاد محبّت به اهل بيت (ع)
براي ايجاد محبّت به اهل بيت (ع) در فرزندان بايد نكات زير رعايت شود:
- نام نيك براي فرزند خود انتخاب كنيم و به سبب آن به او احترام بگذاريم و او را از اين امر آگاه سازيم و با زندگي و شخصيّت بزرگي كه هم نام اوست، آشنايش كنيم.
- در روزهاي ولادت و يا شهادت، از اهل بيت (ع) براي او بگوييم. هم چنين ذكر تجربيّات خود از كرامات، دست گيري و عنايت اهل بيت (ع)، مؤثر است.
- در روزهاي ولادت ائمه اطهار(ع)، ميوه وشيريني بخريم و به كودكان عيدي دهيم.
- در روزهاي شهادت، محزون باشيم و مجالس روضه خواني برپا كنيم.
- كودكان را ولو به صورت تفريحي و به مدت زمان كوتاه، به مشاهد مشرفه (حرم‌ها و يا امام زاده‌ها) ببريم.
پی نوشت :
آداب و آفات تربيت کودک و نوجوان، شاهرخي، قطبي، سيدميرزايي
منبع:جام
211008
