گفتگوی رجانیوز با ذاکر اهل بیت(ع) حاج عبدالرضا هلالی/
با همه مشکلات هیچوقت نخواستم خاموش شوم/ عزاداری برای سیدالشهدا (ع) باید یکجایی خروجی داشته باشد/ خاطره حضور هیاتالرضا در 9 دی/
عقیق:حاج عبدالرضا هلالی را نسل سومیهای هیاتی خیلی خوب میشناسند، شاید جدیترین مروج سبکهای شورخوانی در مداحی کشور را در کنار سید ذاکر و نریمان پناهی باید عبدالرضا هلالی دانست. جوان پرشوری که تا مدتها شورهای پراحساس و مخلصانهاش زمزمه جوانهای هیاتی، مداحان جوان و حتی زنگ گوشی موبایلهای هیاتیها بود. آنقدری که نواهای او را فراتر از قشر هیاتی به میان مردم برد و به یکی از مردمیترین و پراقبالترین مداحان کشور مبدل کرد.
هر چند رضا هلالی و مداحی او در همان سالهای اوج با حاشیه و فراز و فرودهایی همراه شد، اما موجب نشد تا خود ار از گردونه خارج بداند. این روزها هلالی بیش از آن که به دنبال ترویج سبکی خاص باشد، همه توانش را خرج سرپا نگهداشتن هیاتی کرده که نزدیک به 15 سال زحمتش را کشیده است.
هیاتالرضا(ع) در این روزها و شبها میزبان هزاران جوانی است که برای شنیدن نواهای عاشورای رضا هلالی گرد هم جمع میشوند. جوانانی که به قول هلالی شاید اهل هیات و حتی دیانت هم نبودهاند، اما به واسطه این نواها جذب هیات شده و امروز جوانانی حسینیاند.
هلالی همه افتخارش را جمع شدن این جوانان و تلاش خالصانه برای تربیتشان میداند، جوانانی که امید دارد در روزهای سخت به یاری انقلاب و دین خدا بیایند،
آنچنان که به گفته خودش ، در 9 دی پای کار انقلاب آمدند و کم نگذاشتند.
رضا هلالی میگوید بیست هزار نفری هر شب پای منبر هیاتالرضا (ع) مینشینند و این در کنار بیش از صدهزار بار دانلودی است که در هر برنامه هیات، از سایت هیاتالرضا(ع) انجام میشود.
هلالی و هیاتاش در این سالها سعی کردهاند تا علاوه بر جریانسازی در عرصه مداحی، در حوزههای دیگر هم جریان ساز باشند، از جریان کشوری مدافعین حرم گرفته تا حضور در حماسه نه دی و این اواخر، ترویج سینه زنی بدون برهنه کردن بدن.
آنچه در ادامه میخوانید، مشروح گفتگوی رجانیوز با این مداح محبوب و با اخلاص اهل بیت علیهم السلام است:
بسم الله الرحمن الرحیم
اینجانب عبدالرضا هلالی هستم متولد سال 1360 و حدودا مداحی را از سال 72 وبه صورت رسمی تر شروع کردم در اوایل تاسیس هیئت همراه دوستانمان بر سر مزار شهدای گمنام می نشستیم و در آن جا بیشتر زیارت عاشورا میخواندیم و در کنار آن نیز چند خط هم به ما می دادند می خواندیم تا این که سال 74 مراسمات هیئت به صورت جدیتر پی گرفته شد و کلاٌ برنامه جلسات هیئتالرضا تقریبا افتاد به دوش حقیر و الحمدلله از آن موقع تا به حالا هیئتالرضا(ع) هر روز پر رونق تر میشود.
من نیزسعی میکردم با تجربیاتی که از مداحان پیشکسوت کسب میکردم کسب فیض و خودم را از نظر معنوی تقویت کنم البته لطف خدای متعال نیز شامل حالمان بود ، به نظرم عنصر اصلی و ویژهای که باعث رشدهیئت ما شد، نگاه ویژه حضرت فاطمه الزهرا(س) و شخص حضرت امام رضا(ع) به این جلسات بوده است .
خلاصه توانستیم یک هیئتی را هر چند نوپا، در محله مجیدیه برگزار کنیم، اصل و مبداء برنامه ما نیز زیارت عاشورا بود و کنار این برنامه روضه و سینه زنی هم انجام میشد ، تقریبا یک سبکی ازحاج منصورکه در هیئت صنف لباسفروشها برگزار میشود ، اما به مرور زمان آن سبک و سیاق خودمان را پیدا کردیم و با شهادت شهید عباس صابری برای برگزاری این جلسات خیلی مصمم تر شدیم و تا به امروز الحمدلله وقفه ای به وجود نیامده و توانستیم 20 سال بر آستان خانه اهل بیت نوکری بکنیم.
البته بنده در این دوران فعالیت مداحی نیز فراز و نشیبهایی هم داشتم که شامل سختیها و یک سری خوبیهایی بود، اما در مجموع معتقدم که همه این موارد برایم خیر وموثر بوده است، زیرا توانستهام نکاتی را کسب کنم که شاید خیلیها هنوز کسب نکرده باشند. یکی این موارد سعه صدر و صبر بوده است و اینکه با توجه به مشکلاتی که پیش روی من در هیئت بود اما هیچ وقت نخواستم خاموش شوم یا یه عقب برگردم، این هم به دلیل اینکه یک انگیزه ای مثل انگیزه نوکری برای امام حسین(ع) در وجودم بود و این انگیزه کمی نیست.
وقتی که فکر میکنیم برای چه عزیزی داریم عزاداری میکنیم، روضه میخوانیم، خدمت میکنیم ما را مصممتر می‌کند و الحمدلله این برنامه هیئت الرضا(ع) برقرار است وخواهد بود، حسینیههایی هم که داشتیم اول حسینیه شهید کلاهدوز بود قبل تر از آن فکر میکنم حسینیه طباطبایی بود در همان محله مجیدیه، کم کم فکر میکنم سال 80 یا 81 بود ما آمدیم سمت بلوار ابوذر در پیروزی آن جا یک مسجد جامع بود مراسم را در آن میگرفتیم بعد از آن جا هم که رفتیم قهرودی ها و همینطور روند روبه جلو که تا الآن در حسینیه موسی ابن جعفر هستیم الحمدلله .
نام هیئتمان را نیز هیئتالرضا(ع) محفل بسیجیان و رهروان شهدا گذاشتیم چون همه دوستان بچههای بسیج و اهل مسجد بودند، بر این اساس نیز سعی شد یک اصول و راهی را به عنوان نشانه برای خودمان ترسیم کنیم و آن همان محفل بسیجیان و رهروان شهدا بود. در واقع آن چیزی را که سعی کردیم در جلساتمان بیشتر بپردازیم همان راه انقلابی بودن است یعنی با این جمله «محفل بسیجیان و رهروان شهدا » کسی نمیتواند بگوید خط فکری اینها فلان است و بعد از من نیز آیندگان در میابند که مشی ما در این هیئت به کدام سو است.
امروزه از هیئت ها در جامعه به عنوان یک شبکه اجتماعی یاد میشود و این موضوع یک سری امتیازاتی دارد نسبت به وجود احزاب در جامعه ما چون که آن احزاب دغدغه کسب قدرت دارند ولی هیئتها دغدغه دیگری دارند یعنی کسب قدرت اصلاٌ در اینجا معنا ندارد نظر شما در رابطه چیست؟
نقش هیئت به عنوان یک شبکه اجتماعی خیلی مهم است و ما اهمیت این را تقریبا از سال هشتاد دریافتیم و این اهمیت حس میشد حتی برای اینکه هیئت حوزه نفوذش را گسترش دهد بر اساس همین دغدغه در فضای سایبری نیز شروع به فعالیت کردیم یعنی بچه ها علاوه بر این که عزاداری میکردند درکنارش هم سعی میکردند که پیگیر سایت اینترنتی و این برنامه ها باشند علیرغم این که خیلی مخالفت ها بود ولی الآن همه حس میکنند که چقدر نقش هیئات مهم است و اگر ما از این پتانسیل به خوبی استفاده نکنیم همه چیز را باختهایم. در مجموع منظور من این است از همان سال 80 این فضا حس شده بود و همه اهمیت این را پی بردند ، فکر میکنم یکی از قدیمی ترین سایتهای مذهبی همین سایت هیئت الرضا(ع) بود که اندازه توان خودشان سعی کردند که برنامه ها را هم نشر بدهند هم برنامه ها را سعی بکنند که در فضای مجازی بگذارند و یک قشری را به سمت جلسه مذهبی به قول معروف بکشند.
- یک عده معتقد هستند که این کسانی که هیئت آمده اند باید فقط روضه امام حسین(ع) و لزومی ندارد به موضوعات روز جامعه در این جلسات پرداخته شود. هیئت را نیز جدای از سیاست مدنظر اسلام میپندارند، نظر شما دراینباره چیست؟
ببینید بچه های هیئتی ما باید پویا باشند ،به روز باشند ،زنده باشند ،یعنی اینطور نباشد که ما بسنده بکنیم به این که حالا یک عزاداری برای امام حسین(ع) است و ما بیایم سالی یکبار به سر و سینه بزنیم و برویم .ما باید جریان ساز بشویم ،باید تاثیرگذار باشیم باید روی مخاطبمان روی نوجوانانمان ،جوان هایمان کار بکنیم و اهمیّت این را بچه های هیئت الرضا(ع) خوب میدانند نه ما ، نسل بعد از ما هم این را باید بدانند این که رفقایی می آیند در جلسه فقط میخواهند بسنده بکنند به گریه برای امام حسین(ع) یا عزاداری ، این خیلی خوب است ولی باید این کلاس درس اهل بیت(ع) یک جایی تبلور کند یک جایی به قول معروف خودش را نشان بدهد.
مثلا به عنوان نمونه قضیه فتنه سال 88 که ایجاد شد ،خروجی و نتیجه ی هیئات امام حسین به صورت واضح مشخص شد. معیار و سنگ محک ما زمانی است که ببینیم در مقابل این حوادث نقش هیئات کجاست؟ ما زمانی میفهمیم که نقشمان مثبت و تاثیرگذار بوده که یک فتنه ای یا یک برنامه ای به صورت اتفاقی برای این نظام و این انقلاب میافتد مثل سال 88 یا با یک رنگ و بوی دیگر و شما ببینید بچه هیئتی ها چگونه از آرمان های بلند انقلاب حراست و پاسداری میکنند. وقتی میبینم که چقدرهیئت میتواند این بچه ها را درصف انقلاب نگه دارد و آن ها را هدایت کند وحتی در مقابل هجمه عقیدتی دشمن دفاع جانانه کند و بتواند تاثیرگذار باشد این نشان دهنده تاثیرمثبت کارهیئت است یعنی اگر نتوانیم در مقابل چنین انحرافی به نحو احسن به وظیفه خودم عمل کنیم در واقع ما در معرفی فلسفه قیام ابا عبدالله الحسین علیهالسلام ضعیف عمل کرده ایم.
الحمدلله در جلساتمان مثل قضیه نهم دی، بچه ها خیلی قوی و پرشور استقبال و شرکت کردند ، همانند داستان شهدا که چطور شب عملیات عمل میکردند .حتی آن روز بچه ها با پول خودشان رفتند پلاکارد زدند و یک وانت آوردند و بلندگو بهش وصل کردند، روز قبل از نهم دی با استفاده از شبکه ی پیامکی هیئت که حدود بیست هزار نفر شماره دارد برای بچه های هیئت پیامک فرستادیم و یک حالت اضطرار برایشان ایجاد کردیم وهمه نیزشرکت کردند ،آن روز از میدان امام حسین(ع) یک جمعیت عظیمی از هیئت الرضا راه افتادیم و این برای ما افتخاری بود ،وقتی که مقام معظم رهبری 9 دی را تکریم کردند من واقعا به خودم بالیدم که توانستیم در این سال ها بچه هایی را در فضای هیئت تربیت کنیم که حس بکنند ضرورت حضورشان در عرصه اجتماع چقدر است حتما این بچه ها ، بچه هایی هستند که اگر زمان جنگ هم بودند الان در جبهه بودند بعد از این هم اگر فرمانی باشد برای خدمت به دینشان ،خدمت به این انقلاب که ما این انقلاب را جدا از دین و امام حسین(ع) نمیدانیم ،این بچه ها هستند که در خط مقدم مبارزه قرار خواهند گرفت ، شاید لباسشان عوض شود شاید ترکیب دفاعشان عوض بشود ولی این بچه ها همان نسل بچه های جبهه هستند ،اگر زمان جنگ هم بودند با جان و دل از این نظام و انقلابشان دفاع میکردند.
البته الآن هم که سال 93 هستیم ،نوع جنگ ما عوض شده است شاید دستمان اسلحه نمیگیریم ولی الآن جنگ ما در حوزه فرهنگی در جریان است بچه ها هم خوب کار میکنند و ارزیابی من از اقدامات بچه های هیئت مثبت بوده است. البته ما اندازه توانمان سعی کردیم اخلاص هم در کارهایمان باشد .زحمتمان را کشیدیم و جوان هایی توانستیم تربیت بکنیم که در 9 دی که حساس ترین برهه در این سال ها بوده حضور داشتند این برای ما نکته مثبت و و دارای ارزش است و امروز نیز به فراخور زمان بچه های هیئت الرضا(ع) در حمایت از حرم حضرت زینب سلام الله علیها اجتماعاتی برگزار میکنند و این سلسله اجتماعات بنام مدافعان حرم نه تنها یک موجی در سطح کشور ایجاد کرد بلکه در دنیا نیز بی تاثیر نبوده است و الحمدلله شروع کننده این برنامه، بچههای هیئت الرضا بودند.
این باعث خوشحالی برای من است که توانستیم آنقدر تاثیرگزار باشیم که یک سلسله اجتماعاتی را برگزار کنیم که از طرفی یک هدفهایی را دنبال می‌کند و یک آموزه هایی را نیز دارد. جدیداً من شنیدم که سفیر ایران در سوریه صحبتی کردند و گفتند این اجتماعات میلیونی مدافعان حرم پشتوانه ای بوده برای جوانان سوریه برای دفاع از حرم زینب(س) و این خیلی خوب است. از دیگر برنامه هایی که هیئت برگزار کرد برنامه بحرین امتداد نهضت امام خمینی(ره) بود که در آن از مقاومت مردم بحرین تقدیر شد در کنار این برنامه جلسات اهل بیت(ع)نیز به صورت پرشور پی گرفته میشود مثل ایام محرم که ما در هر شب شاید حدود به 10 هزار نفر شرکت میکنند، یا برنامه بدرقه فاطمه(س) ویا همین امسال شهادت امیرالمومنین(ع) که مردم زبان روزه در گرمای ماه رمضان می آمدند در میدان امام حسین(ع) و اجتماع کردند.
شما ببینید این جمعیت را چه عشقی میتواند این جا بکشاند؟ غیر از عشق اهل بیت(ع) ، در کل منطور من این است که حتی عزاداری های مانیز باید رنگ وبوی انقلابی داشته باشد و عزداری ها هم به نحو احسن پی گرفته شوند، این موارد به عنوان نکات مثبت هیئت قابل ارزیابی است اما در کنار این ما یک سری ضعف هایی نیز داریم از این هم نمیشود به قول معروف ساده گذشت آن ضعف ها را باید سعی بکنیم یا حذف بکنیم یا به حداقل برسانیم و خودمان را به فرمایشات مقام معظم رهبری و آن رهنمود هایی که میدهند نزدیک کنیم و در این راه از تجربیات ارزشمند پیشکسوتان و بزرگانمان درس بگیریم ، نسل گذشته من آقای حدادیان ،آقای حاج منصورارضی و دیگر دوستان ،که توقعاتی به عنوان یک جوان و تازه نفس از ما دارند که بتوانیم این پرچم اهل بیت(ع) را به خوبی حفظ کنیم.
شما یک سبک جدیدی از مداحی را پی گرفتید که با استقبال زیادی از جوانان روبه رو شده البته عدهای میگفتند که نباید ساختار شکنی در مداحی صورت گرفته شود وانتقاد هایی داشتند ،نظر شما در این رابطه چیست؟
ببینید زمان شناسی خیلی مهم است این که ما در چه زمانی به قول معروف زندگی میکنیم والآن چه تاریخی است مطمئناً آن ادبیاتی که برای زمان سی سال پیش بوده این ادبیات با الآن فرق می‌کند وجوابگوی ما نمیباشد، منظورم این است که مداحیهای ما باید متناسب با زمان مطرح شود این خیلی مهم است و این به معنای نفی مداحی سنتی نیست بلکه در کنارش مطمئناً ما در این سال ها به این سبک نیاز داشتیم و البته دیدیم که ما چقدر توانستهایم به این واسطه نیرو جذب بکنیم ،چقدراشتیاق جوانان زیاد شد به سمت هیئت و مخاطب هایمان زیاد شدند ،البته یک سری آفتها و یک سری ضعفها هم داشته اما با مشورت با بزرگ تر ها میشود این حد رعایت بشود و به آن مطلوب نزدیک تر بشود اوایل بعضی یک مقدار تند برخورد میکردند و سعی میکردند که از ریشه و بن این سبک و این کار را ضعیف جلوه دهند در صورتی که اینطور نبود مخاطب ما یک مخاطبی بود که باید شعر ساده برایش میگفتید یک شعری میگفتی که بفهمد ، زیرا مخاطبمان اینطور نبوده که بگوییم در یک فضای مذهبی بزرگ شده یا خانواده مذهبی بوده و آمده هیئت،ما دنبال یک مخاطبی بودیم که شاید هیچ درکی از کربلای امام حسین(ع) نداشته فقط اندازه این که یک ماه محرم بتواند در دستگاه عزاداری برود و شرکت کند یا یک تبل و سنج بزند و هدفمان این بود که این قشر از جامعه را به سمت هیئت جذب کنیم و ما این کار را کردیم در کنار این بچه هایی که با خانواده متدیّن داشتند نیز میآمدند در این فضا ، و حتی منتقد بودند که صحبت ها واشعار چندان قوی نیست ، آن میفهمید ولی آن بچه ای که با طبل و سنج در دهه عاشورا میخواهد بیاید و اصلا پای منبر نمیشیند این نیاز داشت به آن شعر ، به آن سبک های راحت ،شعر ساده و همه فهم آن رده سنی هم که ما داشتیم خب رده سنی ما 15 تا 20 سال بود آن موقع من خودم 20 سال داشتم.
درماجرای توهین عده ای به حضرت آیت الله خوشوقت نامه ای نوشتید با عنوان چند سطری درباره حمله به عالمی ربانی ،موضوع از چه قرار بود؟
آن چیزی که دراین قضیه ایجاد شد و بچه ها آن متوجه نشدند این بود که موضوع حضرت رقیه نبوده خیلی هاشان و این ها آمده بودند که آقای خوشوقت را به قول معروف بزنند به خاطر آن نزدیکی که به مقام معظم رهبری داشتند، من آن برهه احساس شد که واقعاً در حق این عالم بزرگوارظلم شده و فکر کردم دفاع از ایشان وظیفه است و الآن هم صحبت هایی که کردم پایش هستم. بنده معتقدم که هجمه ی جدی و ناجوانمردانه‌ای را علیه این عالم دینی و استاد اخلاق پدید آورده و اتحاد قدیمی دشمنان واقعی اسلام را به این بهانه بر ضد ایشان حاصل نموده است شما ببینید از عالم دینی که براساس قاعده‌ی ارث در پی بساط مرجعیت خود پس از پدر است ، گرفته تاتفکرات انجمن حجتیه‌ای که دوباره مجالی برای عرض اندام یافته‌اند، از شیطان صفتی که آنچه شایسته ی خویش است در فضای مجازی به ایشان خطاب می‌کند تا وهابی صفتی که با تلاش باطل خود سعی در پیگیری خط وهابیت با دفاع ظاهری از تشیع در این موضوع را دارد در این موضوع به اتحاد رسیده بودند.
در حضور مرحوم حضرت آیت الله خوشوقت نیز مداحی کرده بودید؟
بله خب آقای حدادیان میرفت مجلس آقای خوشوقت من نیز به وسیله ایشان با آقای خوشوقت آشنا شدم و آن سال ما رفتیم سبک شور خواندیم خب آن موقع خیلی از علما یا خیلی از آقایون این سبک را نمی پسندیدند ، من پیش ایشان رفتم سبک شور مداحی کردم بعد از آقای حدادیان خواندم از دوردیدم شخصی دوان دوان دارند میدوند سمت منبر از اطرافیان آقا من احساس کردم که قرار است جلوی مرا بگیرند مثلا بگویند که این سبک را نخوانید که آنقدر تند است و سریع سینه زدن و این ها ، آمدند و به من گفتند که آقای خوشوقت گفتند که سبک شور را ادامه بدهید خیلی زیباست ادامه بدهید و من یادم است ایشان چه برخوردی کردند و چقدر هم آن سال تحسین کردند و این بی انصافی بود نسبت به ایشان.
به نظر شما دلیل اقبال مردم به هیئات مذهبی در ایام اصلاحات و ایامی که یک فضای مسمومی ایجاد شده بود چیست؟
اتفاقاً آن سال ها ما دربسیج مسجد امام سجاد(ع) بودیم اصلاً کار من آن جا مداحی بود در آن جا بچه ها می آمدند می نشستند با هم روضه میخواندیم و هم گریه میکردیم امروزه اکثر آن هایی که در جلسات هیئت هستند یک سری هم بسیجی هستند یعنی جدا از هم نیست هیئت و بسیج خیلی ها با مسجد و بسیج در ارتباط اند آن سال هم بچه های ما نیز همینجور بودند ، شب ها کارمان این بود که بچهها را جمع کنیم در همان مسجد امام سجاد(ع) و روضه خوانی وعزاداری میکردیم و این تنها قوت قلب ما بود در آن زمان، البته فکر میکنم امروز شرایط تغییر کرده بچهها خیلی بیشتر با این فضا آشنا شدند مخصوصا بعد از این فتنه سال 88 یک آگاهی بیشتری بچهها پیدا کردند در واقع بچه هیئتی‌ها واکسینه شدند! و این کار خداست به طور کلی این ماجراها هر دهه یکبار اتفاق اینطوری میافتد و بچههای انقلابی واکسینه میشوند و ذهنشان بازتر میشود ،اطرافشان را میشناسند و میفهمند که امروز یک برههای است که باید مواظب باشند و حواسشان جمع باشد که دشمن آماده است ازهر فرصتی سوء استفاده بکند برای این که میخواهد ضربه اش را بزند.
به نظر من این ماجراها از نظری خیلی هم خوب است چون بچهها را آگاه می‌کند دوستان هر چند سال یک بار به صورت دسته جمعی امتحان الهی میشوند.
جدیدا دشمن به این رسیده است که باید خط تخریب را از هیئت ها پیگیری کند نظر شما در این قضیه چیست؟
همه چه داخلی و چه خارجی دریافته اند که چه خروجی و پتانسیلی این هیئات مذهبی دارد و این هیئت ها هستند که تمامی معادلات سیاسی را به هم میریزند ،دشمن یک سال برنامه ریزی می‌کند تا جوانهای ما را از اسلام وانقلاب زده کند اما با آمدن محرم تمامی نقشه هاشان برملا میشود واز بین میرود ،پس به مقابله با هیئات پرداختند و شروع به تخریب ارکان هیئت کردند و این را هم بگویم که فقط مداح ها مورد تخریب واقع نشدند بلکه به علمای ما هم به هر طریق بسیار جسارت میکنند ،جالب این است که یک عده از روی نادانی در داخل کشور همان راپی میگیرند. متاسفانه دیدگاه یک عده از مردم این است که فکر میکنند ما در قبال مداحی هایمان از سمت نظام حمایت میشویم تا ما برای انقلاب بخوانیم در صورتی که اصلا اینطور نیست و به شخصه همین هیئت الرضا(ع) برای برگزاری مراسم محرم با هزار و یک مشکل روبه روبوده است و اینقدر فشار کارمان بالاست که هنوز محرم شروع نشده من زیر سرم هستم و مردم فکرنکنند که یک پولی به مداح ها میدهند که بروند هیئت برگزار کنند و اینطور نیست که مداح ها جدای این مردم هستند.
در قضیه حاج محمود که پیش آمد شما اگر یک جست و جویی در فضای مجازی انجام دهید میبینید که خیلی از سایتهای داخلی ایران که بعضی هاشان مدعی نیز هستند چه کارهای ناشایستی که انجام ندادند و به نظر من این ها کاسب اند که از یک ماجرا چندین هزار خبر تولید کردند و کاملا واضح است کسانی که در پشت پرده این ماجرا قرار داشتند هدفی جز تخریب ذهن مردم نسبت به هیئات مذهبی نداشته اند و در واقع حاج محمود کریمی بهانه بود که بر فرهنگ عاشورایی بتازند.
از سویی خود ایشان هم برادر شهیدند و هم فرزند شهید و منتسب به خانواده جهاد وشهادت ، شما اگر خط تخریبی که توسط دشمنان پی ریزی میشود را بنگرید میبینید که تمامی کسانی که در این جبهه تاثیر گذارند و اقبال عمومی دارند به صورت کاملا حرفه ای بمباران تبلیغاتی میشوند هم مانند حاج سعید حدادیان که به دروغ صوتی را به ایشان نسبت داده بودند و مطمئن باشید که این ها با چاشنی دروغ از یک کاه کوهی بزرگ میسازند.
الحمدلله به لطف امام حسین هیئتی ها بی سرپرست و یتیم نیستند و ان شاء الله ارباب بی کفن ما ،هیئتی ها را حفظ خواهند کرد . البته ما نیز خودمان را تافته جدا بافته از مردم نمیدانیم و من حقیر هزاران اشتباه داشتهام و بیشتر سعیام بر آن است که در راه دین مبین اسلام قدم بردارم و حتما هزاران خطای عمدی ویا سهوی نیزشاید همراه خودم داشته باشم و نباید سطح توقع جامعه از یک مداح اهل بیت را بالا برد به نحوی که او را منزه از عیب دانست اما من معتقدم مداح امام حسین باید منش و رفتار حسینی به خود بگیرد و حتما هم همین است .
همه ما مداحان هدفمان نزدیکی به امام عشق است و باور کنید ما نیز جزئی از مردمی هستیم که همه چیزشان را فدای اهل بیت (ع) کردهاند و برای آنکه این نظام مقدس به مانند امروز به کشتی ثبات تبدیل شود جانفشانی انجام دادند ،بنده بچه ی خرمشهر هستم و تمای عزیزانم از جمله پدر بزرگم ، داییم ، و پسرخاله هایم همه شان برای دفاع از مملکت در خرمشهر ماندند و هنوز هیچ خبری از اجسادشان نیست و در واقع مفقودالاثر گشتند و از بچگی که این مصیبت و جنگزدگی در جلوی چشمانم تا الان ظاهر شده بود.
مداح هایی مورد تخریب واقع میشوند خیلیهاشان درجنگ هشت ساله برای ناموس این مردم در حال جنگیدن بودند وفرق آن روز با الان آن است که جبهه از از نگاه نظامی به نگاه فرهنگی تغییر کرده است، ولیکن مبارزه هنوز ادامه دارد. من نمیگویم در بین مداح ها ایراد نیست بلکه نباید فضایی درست شود که عده ای به بهانه خبط یک مداح اهل بیت دستگاه امام حسین علیهالسلام را زیر سوال ببرند.
اخیرا یک جریان بدلی از اسلام شکل گرفته و خود را منادی اسلام ناب معرفی می‌کند و پایهگذار بدعتهایی در دین وهیئتها شدهاند ، آیا اصلا این گزاره را تایید میکنید؟
بله متاسفانه همینطوراست، به نظر بنده بهترین جواب به سوال شما همان جوابی است که مقام معظم رهبری دادند مبنی بر اینکه ایشان فرمودند آن تشیّعی که از لندن و از آمریکا بخواهد برای دنیا پخش بشود، آن تشیّع به درد شیعه نمیخورد. به نظرم این یعنی کاملترین و جامعترین صحبتی بود که میشود دربارهی این جریان گفت و باید این جمله مقام معظم رهبری را با طلا نوشت ،به قول حاج حسین سیب سرخی باید کف خیابون بود و هدایت جامعه را بدست گرفت نه لندن ، بنده خطر این جریانات را سال ها قبل به آقایون مداح گوشزد کرده بودم که این طیف قرار است میان هیئتی ها و حزب اللهی ها تفکیک ایجاد کند ، در واقع این تفکیک امکان ندارد و این هیئتها و روضه های امام حسین(ع) بوده است که منجر به آن شد که بتوانیم نظام 2500 ساله طاغوت را نابود سازیم و شریعت انسان ساز اسلام را بر مسند کشور عریزمان قراردهیم
به نظر شما چه آسیب هایی جامعه هیئتی را تهدید می‌کند؟
به نظر بنده نکته خیلی مهمی که باید به آن توجه شود این است که مردمی بودن این هیئات باید به خوبی حفظ شود، این مراسمات باید از دل مردم بجوشد واین هیئت ها برای مردم باشد نه این که بخواهیم نگاه سازمانی به این هیئت ها داشته باشیم البته در این بین هیئت رزمندگان جدای این مسئله است و باید نقش هیئت رزمندگان بیشتر راهبردی تعریف شود وحتما دارای وظائف دیگری است ، در مجموع باید این جلسات ،نظام مردمی خودش را حفظ کند.
مقام معظم رهبری توصیه هایی را به مداحان در باره نوع و سبک مجالس و حتی در زمینه نوع مدحی که بیان میشود انجام دادهاند ، شما برای تحقق منویات رهبری چه اقداماتی را انجام داده اید؟
از خیلی سال پیش که مقام معظم رهبری این سخنان را مطرح کرده بودند من پیگیری کردم و الحمدلله توفیقاتی نیز داشتهایم ، در سال هشتاد به این شکل شاعر آئینی نداشتیم و شعرای ما محدود به حاج علی آقای انسانی و آقای سازگار و آقای شفق و دیگر دوستان بودند که جمعا ده نفر نمی شدند اما شما ببینید یک رویش عظیمی در این حیطه به برکت امام حسین علیه السلام ایجاد شد و در آن زمان سبک ساختن معنایی به آن صورت نداشت و بیشتر نوحه خوانی انجام میشد همانند حاج حیدر توکلی که این دوستان هم این اشعار را به افراد خاص میدادند و کسی نبود که سبک خوب بسازد، البته اون اوایل من برای آنکه شعری بخوانم به کتابهای شعری که آن زمان مرسوم بودند رجوع میکردم و خودم روی شعر سبک میساختم ، اما الان دوستانی هستند که به ما شعر با سبک میدهند البته خود این شعرا هم به خوبی واقفند که نباید شعری بگویند و یا سبکی بسازند که مناسب مجالس اباعبدالله الحسین نباشد همانطور که رهبر معظم انقلاب بر این نکات تاکید فرمودند وسعی هم کردیم که انشالله این گونه باشد در مجموع روی سبکها و قالبهای شعری به خوبی کار شده است ودیگر نکاتی که بچههای هیئتالرضا(ع) بدان توجه کافی دارند استفاده از هنر ایرانی اسلامی در همه شئونات هیئت است البته تمامی این پیشرفتهایی که حاصل شده است از نگاه و لطف اهل بیت(ع) به خصوص فاطمه زهرا سلام الله علیها به هیئات است، ما ابتدا عاشق خود اهل بیت(ع) شدیم اما بعدها گوهرهایی را در این دستگاه یافتیم که حقیقتا ارزشمند بودند که ما با اسم شهید از آنها یاد میکنیم همانند شهید عباس صابری و اخیراٌ شهید مرادی به عنوان مدافع حرم به فیض شهادت نائل آمدند حقیر اگر چیزی هم دارم به برکت آن زیارت عاشوراهایی است که بر سر قبور شهدای گمنام میخواندم.
اخیرا" مباحثی در مورد برهنه شدن در مجالس عزاداری مطرح شده است، نظر شما در این رابطه چیست؟
ببینید به نظر حقیر موضوع خیلی شفاف و روشن است ما از اساتید و بزرگان مان مثل حاج منصور ارضی و دیگر حضرات یاد گرفته ایم تبعیت از علما و بزرگان دین را و تاکید ایشان را مجددا" در جلسه قبل از شروع ماه محرم داشتیم در مورد این موضوع، مقام معظم رهبری که جای خود را دارند. آقا فرموده اند شرعا" برهنه شدن اگر مفسده ایی نداشته باشد جایز است ولی توصیه فرموده اند که بهتر است برهنه نشوید به نظرم باید با اولویت به این چند نکته عمل کنیم و انشاا... ما در جلسه خود تلاش خواهیم کرد که اجرایی شود: اینکه باید همه ی توان خود را به کار بگیریم که زمینه و فضا برای این خواست قلبی آقا فراهم شود و این موضوع اجرا شود و تا اجرای کامل این خواسته ایشان شرایط و فضای عزاداری طوری مهیا شود تا مفسده ی احتمالی که آقا فرموده اند خدایی نکرده اتفاق نیافتد. خدا شاهد است که ما در هیئت تا قبل از طرح این مسائل نیز به احدی تذکر برهنه شدن یا نشدن ندادیم وقائلیم مستمع باید به حال خودش عزاداری بکنه.
حتما" خواست آقا نیست خدایی نکرده بخواهد اختلاف و دو دستگی پیش بیاد ولی دشمنان دارن تمام تلاشش شان را دراین رابطه می کنند که از این فضا برای خودشان بساطی به پا کنند. شما باز هم ببینید که هیات مذهبی از این مرحله نیز سر بلند خارج خواهند شد. ما برای ولایت جان داده و می دهیم. توجه باید کرد که در رابطه با این موضوع احدی نیاید به این بهانه ها توسط دشمنان خدایی ناکرده از این دستگاه جدا شود و اجرای درست این موضوع وظیفه ی ماست. حرکت ما باید در جهت رونق این دستگاه باشد.
مصیبت حضرت سیدالشهدا(ع) و خاندان مطهرش آنقدر بزرگ است و عظیم که تا پای جان دادن انسان برود جای ملامت نیست ولی از طرف دیگر هم نباید درگیر هوای نفس شد. نمی شود از نعمت انقلاب و عزاداری در کمال آرامش و امنیت گذشت شما پاکستان را ببینید شیعیان برای عزاداری به شهادت می رسند یا عراق یا سایر نقاط دنیا.
به این انقلاب و بنیانگذار و رهبرش که خودشان خادم و خدمتگذار دستگاه سیداشهدا(ع) هستند انگ مخالفت با این دستگاه نمی چسبد باید هوشیار بود و دشمن را شناخت و بازیچه ی دستش قرار نگرفت.دشمن دنبال نابودی این عزاداری هاست و هیئت را محل مبارزه علیه خودشان می دانند. رمز عبور از همه ی گردنه ها تبعیت با فهم و درک از ولی است. گول ظاهر را هم نباید خورد!
آیا اثر روضه را در زندگی شخصی خودتان نیز مشاهده فرموده اید؟
بله خدای متعال خودشان شاهدند که بارها شده است که در زندگی اهل بیت(ع) به برکت همین روضهها دست مرا گرفتهاند جالب هست بگویم که به سبک و نوع خواندن نیز نیست بلکه همه و همه لطف امام حسین(ع) است و بس. مهم برای بنده این است که آن امتحانهایی که خداوند از بندهاش میگیرد سربلند بیرون آیم، در طول عمر مداحی من، خیلی اتفاقات در زندگی ام افتاده که سبب شده خیلی سختیها بکشم و دشمنیها با من به وجود آید و خیلی اذیت شدم اما به لطف حق تعالی دوام آوردم . البته بعدها فهمیدم این مشکلات باعث پختهتر شدن من شده و حتی در مسیرم نیز ثابت قدمتر شدم .
در واقع آن مشکلاتی که برای هر که اتفاق بیافتد باعث میشد وی برای سالیان دراز از خاطرهها پاک شود اما به واسطه لطف اهل بیت (ع) نه تنها این برای من اتفاق نیافتاد بلکه آبرو نیز به من داده شد وجلسات ما چندین برابر بیشتر شد حتی با مریضی ای که داشتم هیچوقت مجالسم را تعطیل نکردم حقیقتا این که هنوز بعد از تمامی مشکلاتی که برایم به وجود آمد حدود بیست الی سی هزار نفر هنوز در هیئت پا به رکابند، آیا این جز خواست و نگاه اهل بیت میتواند باشد؟
به قول آقای حاج علی آقای انسانی بنده یه مقدار صدایم سوخته است در صورتی که از هلالی خوش صدا تر خیلی وجود دارد آیا جز این است که اقبال به هیئت الرضا به خاطر لطف ائمه است نه صدای حقیر؟ عده ای در زمان اصلاحات به ما میگفتند شما همانند حباب هستید و دوسه سال آمدید و بعد نیز میروید ،اما با لطف ائمه اطهار(ع) هیئت به پایان دهه دوم فعالیت خودش رسیده است و البته خداروشکر که هرچه داریم از نوکری آستان اهل بیت (ع) است.
نکته دیگری که میخواهم عرض کنم این است که من امام حسین(ع) راخیلی دوست دارم و برایم مهم نیست که کسی باور کند و اثبات این مدعی هم با خود اهل بیت(ع) باشد وبه همه و با افتخار میگویم که امام حسین (ع) همیشه به من لطف فراوان کرده است بنده همیشه به بچههای هیئت میگویم که گریه برای امام حسین (ع) برای ما نقش تک ماده را دارد و آن روزی که مردم حسرت میخورند که چرا برای امام حسین(ع) گریه نکردند چشمانی که بر عزای سیدالشهدا (ع) گریسته است یقین بدانید شادمان خواهد بود.
شما اهل ورزش هم هستید؟
بله بنده در دوران نوجوانیام حتی در رشته آمادگی جسمانی مقام کشوری داشتم البته فوتبال هم خوب بازی میکنم و در واقع قبل از اینکه به من لقب حاج عبدالرضا هلالی بدهند بچه محلها میگفتند «رضا پله»! چند مدتی هم هست که کوه نوردی میکنم و البته سردستهی ما و پای ثابت کوهنوردی حاج محمود کریمی هستند.
اگر مطلبی به عنوان حسن ختام دارید بفرمایید
مطلب آخر که نه ! بلکه مطلب اول ،ان شاء الله ظهور امام زمان علیه السلام باشد.
ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.
هر چند رضا هلالی و مداحی او در همان سالهای اوج با حاشیه و فراز و فرودهایی همراه شد، اما موجب نشد تا خود ار از گردونه خارج بداند. این روزها هلالی بیش از آن که به دنبال ترویج سبکی خاص باشد، همه توانش را خرج سرپا نگهداشتن هیاتی کرده که نزدیک به 15 سال زحمتش را کشیده است.
هیاتالرضا(ع) در این روزها و شبها میزبان هزاران جوانی است که برای شنیدن نواهای عاشورای رضا هلالی گرد هم جمع میشوند. جوانانی که به قول هلالی شاید اهل هیات و حتی دیانت هم نبودهاند، اما به واسطه این نواها جذب هیات شده و امروز جوانانی حسینیاند.
هلالی همه افتخارش را جمع شدن این جوانان و تلاش خالصانه برای تربیتشان میداند، جوانانی که امید دارد در روزهای سخت به یاری انقلاب و دین خدا بیایند،
آنچنان که به گفته خودش ، در 9 دی پای کار انقلاب آمدند و کم نگذاشتند.
رضا هلالی میگوید بیست هزار نفری هر شب پای منبر هیاتالرضا (ع) مینشینند و این در کنار بیش از صدهزار بار دانلودی است که در هر برنامه هیات، از سایت هیاتالرضا(ع) انجام میشود.
هلالی و هیاتاش در این سالها سعی کردهاند تا علاوه بر جریانسازی در عرصه مداحی، در حوزههای دیگر هم جریان ساز باشند، از جریان کشوری مدافعین حرم گرفته تا حضور در حماسه نه دی و این اواخر، ترویج سینه زنی بدون برهنه کردن بدن.
آنچه در ادامه میخوانید، مشروح گفتگوی رجانیوز با این مداح محبوب و با اخلاص اهل بیت علیهم السلام است:
اینجانب عبدالرضا هلالی هستم متولد سال 1360 و حدودا مداحی را از سال 72 وبه صورت رسمی تر شروع کردم در اوایل تاسیس هیئت همراه دوستانمان بر سر مزار شهدای گمنام می نشستیم و در آن جا بیشتر زیارت عاشورا میخواندیم و در کنار آن نیز چند خط هم به ما می دادند می خواندیم تا این که سال 74 مراسمات هیئت به صورت جدیتر پی گرفته شد و کلاٌ برنامه جلسات هیئتالرضا تقریبا افتاد به دوش حقیر و الحمدلله از آن موقع تا به حالا هیئتالرضا(ع) هر روز پر رونق تر میشود.
من نیزسعی میکردم با تجربیاتی که از مداحان پیشکسوت کسب میکردم کسب فیض و خودم را از نظر معنوی تقویت کنم البته لطف خدای متعال نیز شامل حالمان بود ، به نظرم عنصر اصلی و ویژهای که باعث رشدهیئت ما شد، نگاه ویژه حضرت فاطمه الزهرا(س) و شخص حضرت امام رضا(ع) به این جلسات بوده است .
خلاصه توانستیم یک هیئتی را هر چند نوپا، در محله مجیدیه برگزار کنیم، اصل و مبداء برنامه ما نیز زیارت عاشورا بود و کنار این برنامه روضه و سینه زنی هم انجام میشد ، تقریبا یک سبکی ازحاج منصورکه در هیئت صنف لباسفروشها برگزار میشود ، اما به مرور زمان آن سبک و سیاق خودمان را پیدا کردیم و با شهادت شهید عباس صابری برای برگزاری این جلسات خیلی مصمم تر شدیم و تا به امروز الحمدلله وقفه ای به وجود نیامده و توانستیم 20 سال بر آستان خانه اهل بیت نوکری بکنیم.
البته بنده در این دوران فعالیت مداحی نیز فراز و نشیبهایی هم داشتم که شامل سختیها و یک سری خوبیهایی بود، اما در مجموع معتقدم که همه این موارد برایم خیر وموثر بوده است، زیرا توانستهام نکاتی را کسب کنم که شاید خیلیها هنوز کسب نکرده باشند. یکی این موارد سعه صدر و صبر بوده است و اینکه با توجه به مشکلاتی که پیش روی من در هیئت بود اما هیچ وقت نخواستم خاموش شوم یا یه عقب برگردم، این هم به دلیل اینکه یک انگیزه ای مثل انگیزه نوکری برای امام حسین(ع) در وجودم بود و این انگیزه کمی نیست.
وقتی که فکر میکنیم برای چه عزیزی داریم عزاداری میکنیم، روضه میخوانیم، خدمت میکنیم ما را مصممتر می‌کند و الحمدلله این برنامه هیئت الرضا(ع) برقرار است وخواهد بود، حسینیههایی هم که داشتیم اول حسینیه شهید کلاهدوز بود قبل تر از آن فکر میکنم حسینیه طباطبایی بود در همان محله مجیدیه، کم کم فکر میکنم سال 80 یا 81 بود ما آمدیم سمت بلوار ابوذر در پیروزی آن جا یک مسجد جامع بود مراسم را در آن میگرفتیم بعد از آن جا هم که رفتیم قهرودی ها و همینطور روند روبه جلو که تا الآن در حسینیه موسی ابن جعفر هستیم الحمدلله .
نام هیئتمان را نیز هیئتالرضا(ع) محفل بسیجیان و رهروان شهدا گذاشتیم چون همه دوستان بچههای بسیج و اهل مسجد بودند، بر این اساس نیز سعی شد یک اصول و راهی را به عنوان نشانه برای خودمان ترسیم کنیم و آن همان محفل بسیجیان و رهروان شهدا بود. در واقع آن چیزی را که سعی کردیم در جلساتمان بیشتر بپردازیم همان راه انقلابی بودن است یعنی با این جمله «محفل بسیجیان و رهروان شهدا » کسی نمیتواند بگوید خط فکری اینها فلان است و بعد از من نیز آیندگان در میابند که مشی ما در این هیئت به کدام سو است.
نقش هیئت به عنوان یک شبکه اجتماعی خیلی مهم است و ما اهمیت این را تقریبا از سال هشتاد دریافتیم و این اهمیت حس میشد حتی برای اینکه هیئت حوزه نفوذش را گسترش دهد بر اساس همین دغدغه در فضای سایبری نیز شروع به فعالیت کردیم یعنی بچه ها علاوه بر این که عزاداری میکردند درکنارش هم سعی میکردند که پیگیر سایت اینترنتی و این برنامه ها باشند علیرغم این که خیلی مخالفت ها بود ولی الآن همه حس میکنند که چقدر نقش هیئات مهم است و اگر ما از این پتانسیل به خوبی استفاده نکنیم همه چیز را باختهایم. در مجموع منظور من این است از همان سال 80 این فضا حس شده بود و همه اهمیت این را پی بردند ، فکر میکنم یکی از قدیمی ترین سایتهای مذهبی همین سایت هیئت الرضا(ع) بود که اندازه توان خودشان سعی کردند که برنامه ها را هم نشر بدهند هم برنامه ها را سعی بکنند که در فضای مجازی بگذارند و یک قشری را به سمت جلسه مذهبی به قول معروف بکشند.
- یک عده معتقد هستند که این کسانی که هیئت آمده اند باید فقط روضه امام حسین(ع) و لزومی ندارد به موضوعات روز جامعه در این جلسات پرداخته شود. هیئت را نیز جدای از سیاست مدنظر اسلام میپندارند، نظر شما دراینباره چیست؟
ببینید بچه های هیئتی ما باید پویا باشند ،به روز باشند ،زنده باشند ،یعنی اینطور نباشد که ما بسنده بکنیم به این که حالا یک عزاداری برای امام حسین(ع) است و ما بیایم سالی یکبار به سر و سینه بزنیم و برویم .ما باید جریان ساز بشویم ،باید تاثیرگذار باشیم باید روی مخاطبمان روی نوجوانانمان ،جوان هایمان کار بکنیم و اهمیّت این را بچه های هیئت الرضا(ع) خوب میدانند نه ما ، نسل بعد از ما هم این را باید بدانند این که رفقایی می آیند در جلسه فقط میخواهند بسنده بکنند به گریه برای امام حسین(ع) یا عزاداری ، این خیلی خوب است ولی باید این کلاس درس اهل بیت(ع) یک جایی تبلور کند یک جایی به قول معروف خودش را نشان بدهد.
مثلا به عنوان نمونه قضیه فتنه سال 88 که ایجاد شد ،خروجی و نتیجه ی هیئات امام حسین به صورت واضح مشخص شد. معیار و سنگ محک ما زمانی است که ببینیم در مقابل این حوادث نقش هیئات کجاست؟ ما زمانی میفهمیم که نقشمان مثبت و تاثیرگذار بوده که یک فتنه ای یا یک برنامه ای به صورت اتفاقی برای این نظام و این انقلاب میافتد مثل سال 88 یا با یک رنگ و بوی دیگر و شما ببینید بچه هیئتی ها چگونه از آرمان های بلند انقلاب حراست و پاسداری میکنند. وقتی میبینم که چقدرهیئت میتواند این بچه ها را درصف انقلاب نگه دارد و آن ها را هدایت کند وحتی در مقابل هجمه عقیدتی دشمن دفاع جانانه کند و بتواند تاثیرگذار باشد این نشان دهنده تاثیرمثبت کارهیئت است یعنی اگر نتوانیم در مقابل چنین انحرافی به نحو احسن به وظیفه خودم عمل کنیم در واقع ما در معرفی فلسفه قیام ابا عبدالله الحسین علیهالسلام ضعیف عمل کرده ایم.
الحمدلله در جلساتمان مثل قضیه نهم دی، بچه ها خیلی قوی و پرشور استقبال و شرکت کردند ، همانند داستان شهدا که چطور شب عملیات عمل میکردند .حتی آن روز بچه ها با پول خودشان رفتند پلاکارد زدند و یک وانت آوردند و بلندگو بهش وصل کردند، روز قبل از نهم دی با استفاده از شبکه ی پیامکی هیئت که حدود بیست هزار نفر شماره دارد برای بچه های هیئت پیامک فرستادیم و یک حالت اضطرار برایشان ایجاد کردیم وهمه نیزشرکت کردند ،آن روز از میدان امام حسین(ع) یک جمعیت عظیمی از هیئت الرضا راه افتادیم و این برای ما افتخاری بود ،وقتی که مقام معظم رهبری 9 دی را تکریم کردند من واقعا به خودم بالیدم که توانستیم در این سال ها بچه هایی را در فضای هیئت تربیت کنیم که حس بکنند ضرورت حضورشان در عرصه اجتماع چقدر است حتما این بچه ها ، بچه هایی هستند که اگر زمان جنگ هم بودند الان در جبهه بودند بعد از این هم اگر فرمانی باشد برای خدمت به دینشان ،خدمت به این انقلاب که ما این انقلاب را جدا از دین و امام حسین(ع) نمیدانیم ،این بچه ها هستند که در خط مقدم مبارزه قرار خواهند گرفت ، شاید لباسشان عوض شود شاید ترکیب دفاعشان عوض بشود ولی این بچه ها همان نسل بچه های جبهه هستند ،اگر زمان جنگ هم بودند با جان و دل از این نظام و انقلابشان دفاع میکردند.
البته الآن هم که سال 93 هستیم ،نوع جنگ ما عوض شده است شاید دستمان اسلحه نمیگیریم ولی الآن جنگ ما در حوزه فرهنگی در جریان است بچه ها هم خوب کار میکنند و ارزیابی من از اقدامات بچه های هیئت مثبت بوده است. البته ما اندازه توانمان سعی کردیم اخلاص هم در کارهایمان باشد .زحمتمان را کشیدیم و جوان هایی توانستیم تربیت بکنیم که در 9 دی که حساس ترین برهه در این سال ها بوده حضور داشتند این برای ما نکته مثبت و و دارای ارزش است و امروز نیز به فراخور زمان بچه های هیئت الرضا(ع) در حمایت از حرم حضرت زینب سلام الله علیها اجتماعاتی برگزار میکنند و این سلسله اجتماعات بنام مدافعان حرم نه تنها یک موجی در سطح کشور ایجاد کرد بلکه در دنیا نیز بی تاثیر نبوده است و الحمدلله شروع کننده این برنامه، بچههای هیئت الرضا بودند.
این باعث خوشحالی برای من است که توانستیم آنقدر تاثیرگزار باشیم که یک سلسله اجتماعاتی را برگزار کنیم که از طرفی یک هدفهایی را دنبال می‌کند و یک آموزه هایی را نیز دارد. جدیداً من شنیدم که سفیر ایران در سوریه صحبتی کردند و گفتند این اجتماعات میلیونی مدافعان حرم پشتوانه ای بوده برای جوانان سوریه برای دفاع از حرم زینب(س) و این خیلی خوب است. از دیگر برنامه هایی که هیئت برگزار کرد برنامه بحرین امتداد نهضت امام خمینی(ره) بود که در آن از مقاومت مردم بحرین تقدیر شد در کنار این برنامه جلسات اهل بیت(ع)نیز به صورت پرشور پی گرفته میشود مثل ایام محرم که ما در هر شب شاید حدود به 10 هزار نفر شرکت میکنند، یا برنامه بدرقه فاطمه(س) ویا همین امسال شهادت امیرالمومنین(ع) که مردم زبان روزه در گرمای ماه رمضان می آمدند در میدان امام حسین(ع) و اجتماع کردند.
شما ببینید این جمعیت را چه عشقی میتواند این جا بکشاند؟ غیر از عشق اهل بیت(ع) ، در کل منطور من این است که حتی عزاداری های مانیز باید رنگ وبوی انقلابی داشته باشد و عزداری ها هم به نحو احسن پی گرفته شوند، این موارد به عنوان نکات مثبت هیئت قابل ارزیابی است اما در کنار این ما یک سری ضعف هایی نیز داریم از این هم نمیشود به قول معروف ساده گذشت آن ضعف ها را باید سعی بکنیم یا حذف بکنیم یا به حداقل برسانیم و خودمان را به فرمایشات مقام معظم رهبری و آن رهنمود هایی که میدهند نزدیک کنیم و در این راه از تجربیات ارزشمند پیشکسوتان و بزرگانمان درس بگیریم ، نسل گذشته من آقای حدادیان ،آقای حاج منصورارضی و دیگر دوستان ،که توقعاتی به عنوان یک جوان و تازه نفس از ما دارند که بتوانیم این پرچم اهل بیت(ع) را به خوبی حفظ کنیم.
ببینید زمان شناسی خیلی مهم است این که ما در چه زمانی به قول معروف زندگی میکنیم والآن چه تاریخی است مطمئناً آن ادبیاتی که برای زمان سی سال پیش بوده این ادبیات با الآن فرق می‌کند وجوابگوی ما نمیباشد، منظورم این است که مداحیهای ما باید متناسب با زمان مطرح شود این خیلی مهم است و این به معنای نفی مداحی سنتی نیست بلکه در کنارش مطمئناً ما در این سال ها به این سبک نیاز داشتیم و البته دیدیم که ما چقدر توانستهایم به این واسطه نیرو جذب بکنیم ،چقدراشتیاق جوانان زیاد شد به سمت هیئت و مخاطب هایمان زیاد شدند ،البته یک سری آفتها و یک سری ضعفها هم داشته اما با مشورت با بزرگ تر ها میشود این حد رعایت بشود و به آن مطلوب نزدیک تر بشود اوایل بعضی یک مقدار تند برخورد میکردند و سعی میکردند که از ریشه و بن این سبک و این کار را ضعیف جلوه دهند در صورتی که اینطور نبود مخاطب ما یک مخاطبی بود که باید شعر ساده برایش میگفتید یک شعری میگفتی که بفهمد ، زیرا مخاطبمان اینطور نبوده که بگوییم در یک فضای مذهبی بزرگ شده یا خانواده مذهبی بوده و آمده هیئت،ما دنبال یک مخاطبی بودیم که شاید هیچ درکی از کربلای امام حسین(ع) نداشته فقط اندازه این که یک ماه محرم بتواند در دستگاه عزاداری برود و شرکت کند یا یک تبل و سنج بزند و هدفمان این بود که این قشر از جامعه را به سمت هیئت جذب کنیم و ما این کار را کردیم در کنار این بچه هایی که با خانواده متدیّن داشتند نیز میآمدند در این فضا ، و حتی منتقد بودند که صحبت ها واشعار چندان قوی نیست ، آن میفهمید ولی آن بچه ای که با طبل و سنج در دهه عاشورا میخواهد بیاید و اصلا پای منبر نمیشیند این نیاز داشت به آن شعر ، به آن سبک های راحت ،شعر ساده و همه فهم آن رده سنی هم که ما داشتیم خب رده سنی ما 15 تا 20 سال بود آن موقع من خودم 20 سال داشتم.
درماجرای توهین عده ای به حضرت آیت الله خوشوقت نامه ای نوشتید با عنوان چند سطری درباره حمله به عالمی ربانی ،موضوع از چه قرار بود؟
آن چیزی که دراین قضیه ایجاد شد و بچه ها آن متوجه نشدند این بود که موضوع حضرت رقیه نبوده خیلی هاشان و این ها آمده بودند که آقای خوشوقت را به قول معروف بزنند به خاطر آن نزدیکی که به مقام معظم رهبری داشتند، من آن برهه احساس شد که واقعاً در حق این عالم بزرگوارظلم شده و فکر کردم دفاع از ایشان وظیفه است و الآن هم صحبت هایی که کردم پایش هستم. بنده معتقدم که هجمه ی جدی و ناجوانمردانه‌ای را علیه این عالم دینی و استاد اخلاق پدید آورده و اتحاد قدیمی دشمنان واقعی اسلام را به این بهانه بر ضد ایشان حاصل نموده است شما ببینید از عالم دینی که براساس قاعده‌ی ارث در پی بساط مرجعیت خود پس از پدر است ، گرفته تاتفکرات انجمن حجتیه‌ای که دوباره مجالی برای عرض اندام یافته‌اند، از شیطان صفتی که آنچه شایسته ی خویش است در فضای مجازی به ایشان خطاب می‌کند تا وهابی صفتی که با تلاش باطل خود سعی در پیگیری خط وهابیت با دفاع ظاهری از تشیع در این موضوع را دارد در این موضوع به اتحاد رسیده بودند.
در حضور مرحوم حضرت آیت الله خوشوقت نیز مداحی کرده بودید؟
بله خب آقای حدادیان میرفت مجلس آقای خوشوقت من نیز به وسیله ایشان با آقای خوشوقت آشنا شدم و آن سال ما رفتیم سبک شور خواندیم خب آن موقع خیلی از علما یا خیلی از آقایون این سبک را نمی پسندیدند ، من پیش ایشان رفتم سبک شور مداحی کردم بعد از آقای حدادیان خواندم از دوردیدم شخصی دوان دوان دارند میدوند سمت منبر از اطرافیان آقا من احساس کردم که قرار است جلوی مرا بگیرند مثلا بگویند که این سبک را نخوانید که آنقدر تند است و سریع سینه زدن و این ها ، آمدند و به من گفتند که آقای خوشوقت گفتند که سبک شور را ادامه بدهید خیلی زیباست ادامه بدهید و من یادم است ایشان چه برخوردی کردند و چقدر هم آن سال تحسین کردند و این بی انصافی بود نسبت به ایشان.
به نظر شما دلیل اقبال مردم به هیئات مذهبی در ایام اصلاحات و ایامی که یک فضای مسمومی ایجاد شده بود چیست؟
اتفاقاً آن سال ها ما دربسیج مسجد امام سجاد(ع) بودیم اصلاً کار من آن جا مداحی بود در آن جا بچه ها می آمدند می نشستند با هم روضه میخواندیم و هم گریه میکردیم امروزه اکثر آن هایی که در جلسات هیئت هستند یک سری هم بسیجی هستند یعنی جدا از هم نیست هیئت و بسیج خیلی ها با مسجد و بسیج در ارتباط اند آن سال هم بچه های ما نیز همینجور بودند ، شب ها کارمان این بود که بچهها را جمع کنیم در همان مسجد امام سجاد(ع) و روضه خوانی وعزاداری میکردیم و این تنها قوت قلب ما بود در آن زمان، البته فکر میکنم امروز شرایط تغییر کرده بچهها خیلی بیشتر با این فضا آشنا شدند مخصوصا بعد از این فتنه سال 88 یک آگاهی بیشتری بچهها پیدا کردند در واقع بچه هیئتی‌ها واکسینه شدند! و این کار خداست به طور کلی این ماجراها هر دهه یکبار اتفاق اینطوری میافتد و بچههای انقلابی واکسینه میشوند و ذهنشان بازتر میشود ،اطرافشان را میشناسند و میفهمند که امروز یک برههای است که باید مواظب باشند و حواسشان جمع باشد که دشمن آماده است ازهر فرصتی سوء استفاده بکند برای این که میخواهد ضربه اش را بزند.
به نظر من این ماجراها از نظری خیلی هم خوب است چون بچهها را آگاه می‌کند دوستان هر چند سال یک بار به صورت دسته جمعی امتحان الهی میشوند.
همه چه داخلی و چه خارجی دریافته اند که چه خروجی و پتانسیلی این هیئات مذهبی دارد و این هیئت ها هستند که تمامی معادلات سیاسی را به هم میریزند ،دشمن یک سال برنامه ریزی می‌کند تا جوانهای ما را از اسلام وانقلاب زده کند اما با آمدن محرم تمامی نقشه هاشان برملا میشود واز بین میرود ،پس به مقابله با هیئات پرداختند و شروع به تخریب ارکان هیئت کردند و این را هم بگویم که فقط مداح ها مورد تخریب واقع نشدند بلکه به علمای ما هم به هر طریق بسیار جسارت میکنند ،جالب این است که یک عده از روی نادانی در داخل کشور همان راپی میگیرند. متاسفانه دیدگاه یک عده از مردم این است که فکر میکنند ما در قبال مداحی هایمان از سمت نظام حمایت میشویم تا ما برای انقلاب بخوانیم در صورتی که اصلا اینطور نیست و به شخصه همین هیئت الرضا(ع) برای برگزاری مراسم محرم با هزار و یک مشکل روبه روبوده است و اینقدر فشار کارمان بالاست که هنوز محرم شروع نشده من زیر سرم هستم و مردم فکرنکنند که یک پولی به مداح ها میدهند که بروند هیئت برگزار کنند و اینطور نیست که مداح ها جدای این مردم هستند.
در قضیه حاج محمود که پیش آمد شما اگر یک جست و جویی در فضای مجازی انجام دهید میبینید که خیلی از سایتهای داخلی ایران که بعضی هاشان مدعی نیز هستند چه کارهای ناشایستی که انجام ندادند و به نظر من این ها کاسب اند که از یک ماجرا چندین هزار خبر تولید کردند و کاملا واضح است کسانی که در پشت پرده این ماجرا قرار داشتند هدفی جز تخریب ذهن مردم نسبت به هیئات مذهبی نداشته اند و در واقع حاج محمود کریمی بهانه بود که بر فرهنگ عاشورایی بتازند.
از سویی خود ایشان هم برادر شهیدند و هم فرزند شهید و منتسب به خانواده جهاد وشهادت ، شما اگر خط تخریبی که توسط دشمنان پی ریزی میشود را بنگرید میبینید که تمامی کسانی که در این جبهه تاثیر گذارند و اقبال عمومی دارند به صورت کاملا حرفه ای بمباران تبلیغاتی میشوند هم مانند حاج سعید حدادیان که به دروغ صوتی را به ایشان نسبت داده بودند و مطمئن باشید که این ها با چاشنی دروغ از یک کاه کوهی بزرگ میسازند.
الحمدلله به لطف امام حسین هیئتی ها بی سرپرست و یتیم نیستند و ان شاء الله ارباب بی کفن ما ،هیئتی ها را حفظ خواهند کرد . البته ما نیز خودمان را تافته جدا بافته از مردم نمیدانیم و من حقیر هزاران اشتباه داشتهام و بیشتر سعیام بر آن است که در راه دین مبین اسلام قدم بردارم و حتما هزاران خطای عمدی ویا سهوی نیزشاید همراه خودم داشته باشم و نباید سطح توقع جامعه از یک مداح اهل بیت را بالا برد به نحوی که او را منزه از عیب دانست اما من معتقدم مداح امام حسین باید منش و رفتار حسینی به خود بگیرد و حتما هم همین است .
همه ما مداحان هدفمان نزدیکی به امام عشق است و باور کنید ما نیز جزئی از مردمی هستیم که همه چیزشان را فدای اهل بیت (ع) کردهاند و برای آنکه این نظام مقدس به مانند امروز به کشتی ثبات تبدیل شود جانفشانی انجام دادند ،بنده بچه ی خرمشهر هستم و تمای عزیزانم از جمله پدر بزرگم ، داییم ، و پسرخاله هایم همه شان برای دفاع از مملکت در خرمشهر ماندند و هنوز هیچ خبری از اجسادشان نیست و در واقع مفقودالاثر گشتند و از بچگی که این مصیبت و جنگزدگی در جلوی چشمانم تا الان ظاهر شده بود.
مداح هایی مورد تخریب واقع میشوند خیلیهاشان درجنگ هشت ساله برای ناموس این مردم در حال جنگیدن بودند وفرق آن روز با الان آن است که جبهه از از نگاه نظامی به نگاه فرهنگی تغییر کرده است، ولیکن مبارزه هنوز ادامه دارد. من نمیگویم در بین مداح ها ایراد نیست بلکه نباید فضایی درست شود که عده ای به بهانه خبط یک مداح اهل بیت دستگاه امام حسین علیهالسلام را زیر سوال ببرند.
اخیرا یک جریان بدلی از اسلام شکل گرفته و خود را منادی اسلام ناب معرفی می‌کند و پایهگذار بدعتهایی در دین وهیئتها شدهاند ، آیا اصلا این گزاره را تایید میکنید؟
بله متاسفانه همینطوراست، به نظر بنده بهترین جواب به سوال شما همان جوابی است که مقام معظم رهبری دادند مبنی بر اینکه ایشان فرمودند آن تشیّعی که از لندن و از آمریکا بخواهد برای دنیا پخش بشود، آن تشیّع به درد شیعه نمیخورد. به نظرم این یعنی کاملترین و جامعترین صحبتی بود که میشود دربارهی این جریان گفت و باید این جمله مقام معظم رهبری را با طلا نوشت ،به قول حاج حسین سیب سرخی باید کف خیابون بود و هدایت جامعه را بدست گرفت نه لندن ، بنده خطر این جریانات را سال ها قبل به آقایون مداح گوشزد کرده بودم که این طیف قرار است میان هیئتی ها و حزب اللهی ها تفکیک ایجاد کند ، در واقع این تفکیک امکان ندارد و این هیئتها و روضه های امام حسین(ع) بوده است که منجر به آن شد که بتوانیم نظام 2500 ساله طاغوت را نابود سازیم و شریعت انسان ساز اسلام را بر مسند کشور عریزمان قراردهیم
به نظر شما چه آسیب هایی جامعه هیئتی را تهدید می‌کند؟
به نظر بنده نکته خیلی مهمی که باید به آن توجه شود این است که مردمی بودن این هیئات باید به خوبی حفظ شود، این مراسمات باید از دل مردم بجوشد واین هیئت ها برای مردم باشد نه این که بخواهیم نگاه سازمانی به این هیئت ها داشته باشیم البته در این بین هیئت رزمندگان جدای این مسئله است و باید نقش هیئت رزمندگان بیشتر راهبردی تعریف شود وحتما دارای وظائف دیگری است ، در مجموع باید این جلسات ،نظام مردمی خودش را حفظ کند.
مقام معظم رهبری توصیه هایی را به مداحان در باره نوع و سبک مجالس و حتی در زمینه نوع مدحی که بیان میشود انجام دادهاند ، شما برای تحقق منویات رهبری چه اقداماتی را انجام داده اید؟
از خیلی سال پیش که مقام معظم رهبری این سخنان را مطرح کرده بودند من پیگیری کردم و الحمدلله توفیقاتی نیز داشتهایم ، در سال هشتاد به این شکل شاعر آئینی نداشتیم و شعرای ما محدود به حاج علی آقای انسانی و آقای سازگار و آقای شفق و دیگر دوستان بودند که جمعا ده نفر نمی شدند اما شما ببینید یک رویش عظیمی در این حیطه به برکت امام حسین علیه السلام ایجاد شد و در آن زمان سبک ساختن معنایی به آن صورت نداشت و بیشتر نوحه خوانی انجام میشد همانند حاج حیدر توکلی که این دوستان هم این اشعار را به افراد خاص میدادند و کسی نبود که سبک خوب بسازد، البته اون اوایل من برای آنکه شعری بخوانم به کتابهای شعری که آن زمان مرسوم بودند رجوع میکردم و خودم روی شعر سبک میساختم ، اما الان دوستانی هستند که به ما شعر با سبک میدهند البته خود این شعرا هم به خوبی واقفند که نباید شعری بگویند و یا سبکی بسازند که مناسب مجالس اباعبدالله الحسین نباشد همانطور که رهبر معظم انقلاب بر این نکات تاکید فرمودند وسعی هم کردیم که انشالله این گونه باشد در مجموع روی سبکها و قالبهای شعری به خوبی کار شده است ودیگر نکاتی که بچههای هیئتالرضا(ع) بدان توجه کافی دارند استفاده از هنر ایرانی اسلامی در همه شئونات هیئت است البته تمامی این پیشرفتهایی که حاصل شده است از نگاه و لطف اهل بیت(ع) به خصوص فاطمه زهرا سلام الله علیها به هیئات است، ما ابتدا عاشق خود اهل بیت(ع) شدیم اما بعدها گوهرهایی را در این دستگاه یافتیم که حقیقتا ارزشمند بودند که ما با اسم شهید از آنها یاد میکنیم همانند شهید عباس صابری و اخیراٌ شهید مرادی به عنوان مدافع حرم به فیض شهادت نائل آمدند حقیر اگر چیزی هم دارم به برکت آن زیارت عاشوراهایی است که بر سر قبور شهدای گمنام میخواندم.
اخیرا" مباحثی در مورد برهنه شدن در مجالس عزاداری مطرح شده است، نظر شما در این رابطه چیست؟
ببینید به نظر حقیر موضوع خیلی شفاف و روشن است ما از اساتید و بزرگان مان مثل حاج منصور ارضی و دیگر حضرات یاد گرفته ایم تبعیت از علما و بزرگان دین را و تاکید ایشان را مجددا" در جلسه قبل از شروع ماه محرم داشتیم در مورد این موضوع، مقام معظم رهبری که جای خود را دارند. آقا فرموده اند شرعا" برهنه شدن اگر مفسده ایی نداشته باشد جایز است ولی توصیه فرموده اند که بهتر است برهنه نشوید به نظرم باید با اولویت به این چند نکته عمل کنیم و انشاا... ما در جلسه خود تلاش خواهیم کرد که اجرایی شود: اینکه باید همه ی توان خود را به کار بگیریم که زمینه و فضا برای این خواست قلبی آقا فراهم شود و این موضوع اجرا شود و تا اجرای کامل این خواسته ایشان شرایط و فضای عزاداری طوری مهیا شود تا مفسده ی احتمالی که آقا فرموده اند خدایی نکرده اتفاق نیافتد. خدا شاهد است که ما در هیئت تا قبل از طرح این مسائل نیز به احدی تذکر برهنه شدن یا نشدن ندادیم وقائلیم مستمع باید به حال خودش عزاداری بکنه.
حتما" خواست آقا نیست خدایی نکرده بخواهد اختلاف و دو دستگی پیش بیاد ولی دشمنان دارن تمام تلاشش شان را دراین رابطه می کنند که از این فضا برای خودشان بساطی به پا کنند. شما باز هم ببینید که هیات مذهبی از این مرحله نیز سر بلند خارج خواهند شد. ما برای ولایت جان داده و می دهیم. توجه باید کرد که در رابطه با این موضوع احدی نیاید به این بهانه ها توسط دشمنان خدایی ناکرده از این دستگاه جدا شود و اجرای درست این موضوع وظیفه ی ماست. حرکت ما باید در جهت رونق این دستگاه باشد.
مصیبت حضرت سیدالشهدا(ع) و خاندان مطهرش آنقدر بزرگ است و عظیم که تا پای جان دادن انسان برود جای ملامت نیست ولی از طرف دیگر هم نباید درگیر هوای نفس شد. نمی شود از نعمت انقلاب و عزاداری در کمال آرامش و امنیت گذشت شما پاکستان را ببینید شیعیان برای عزاداری به شهادت می رسند یا عراق یا سایر نقاط دنیا.
به این انقلاب و بنیانگذار و رهبرش که خودشان خادم و خدمتگذار دستگاه سیداشهدا(ع) هستند انگ مخالفت با این دستگاه نمی چسبد باید هوشیار بود و دشمن را شناخت و بازیچه ی دستش قرار نگرفت.دشمن دنبال نابودی این عزاداری هاست و هیئت را محل مبارزه علیه خودشان می دانند. رمز عبور از همه ی گردنه ها تبعیت با فهم و درک از ولی است. گول ظاهر را هم نباید خورد!
آیا اثر روضه را در زندگی شخصی خودتان نیز مشاهده فرموده اید؟
بله خدای متعال خودشان شاهدند که بارها شده است که در زندگی اهل بیت(ع) به برکت همین روضهها دست مرا گرفتهاند جالب هست بگویم که به سبک و نوع خواندن نیز نیست بلکه همه و همه لطف امام حسین(ع) است و بس. مهم برای بنده این است که آن امتحانهایی که خداوند از بندهاش میگیرد سربلند بیرون آیم، در طول عمر مداحی من، خیلی اتفاقات در زندگی ام افتاده که سبب شده خیلی سختیها بکشم و دشمنیها با من به وجود آید و خیلی اذیت شدم اما به لطف حق تعالی دوام آوردم . البته بعدها فهمیدم این مشکلات باعث پختهتر شدن من شده و حتی در مسیرم نیز ثابت قدمتر شدم .
در واقع آن مشکلاتی که برای هر که اتفاق بیافتد باعث میشد وی برای سالیان دراز از خاطرهها پاک شود اما به واسطه لطف اهل بیت (ع) نه تنها این برای من اتفاق نیافتاد بلکه آبرو نیز به من داده شد وجلسات ما چندین برابر بیشتر شد حتی با مریضی ای که داشتم هیچوقت مجالسم را تعطیل نکردم حقیقتا این که هنوز بعد از تمامی مشکلاتی که برایم به وجود آمد حدود بیست الی سی هزار نفر هنوز در هیئت پا به رکابند، آیا این جز خواست و نگاه اهل بیت میتواند باشد؟
به قول آقای حاج علی آقای انسانی بنده یه مقدار صدایم سوخته است در صورتی که از هلالی خوش صدا تر خیلی وجود دارد آیا جز این است که اقبال به هیئت الرضا به خاطر لطف ائمه است نه صدای حقیر؟ عده ای در زمان اصلاحات به ما میگفتند شما همانند حباب هستید و دوسه سال آمدید و بعد نیز میروید ،اما با لطف ائمه اطهار(ع) هیئت به پایان دهه دوم فعالیت خودش رسیده است و البته خداروشکر که هرچه داریم از نوکری آستان اهل بیت (ع) است.
نکته دیگری که میخواهم عرض کنم این است که من امام حسین(ع) راخیلی دوست دارم و برایم مهم نیست که کسی باور کند و اثبات این مدعی هم با خود اهل بیت(ع) باشد وبه همه و با افتخار میگویم که امام حسین (ع) همیشه به من لطف فراوان کرده است بنده همیشه به بچههای هیئت میگویم که گریه برای امام حسین (ع) برای ما نقش تک ماده را دارد و آن روزی که مردم حسرت میخورند که چرا برای امام حسین(ع) گریه نکردند چشمانی که بر عزای سیدالشهدا (ع) گریسته است یقین بدانید شادمان خواهد بود.
شما اهل ورزش هم هستید؟
بله بنده در دوران نوجوانیام حتی در رشته آمادگی جسمانی مقام کشوری داشتم البته فوتبال هم خوب بازی میکنم و در واقع قبل از اینکه به من لقب حاج عبدالرضا هلالی بدهند بچه محلها میگفتند «رضا پله»! چند مدتی هم هست که کوه نوردی میکنم و البته سردستهی ما و پای ثابت کوهنوردی حاج محمود کریمی هستند.
اگر مطلبی به عنوان حسن ختام دارید بفرمایید
مطلب آخر که نه ! بلکه مطلب اول ،ان شاء الله ظهور امام زمان علیه السلام باشد.
ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
ناشناس
| 
۰۶:۴۶ - ۱۳۹۳/۰۸/۱۲
پاسخ
خدا خيرت بده حاج رضا . تبريك ميگم بهت بابت روحيه و روح بزرگى كه دارى و اين به كسى پىشيده نيست
