۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۱ : ۱۲
آثاروپیامدهای حرام‌خواری درکلام معصومین
حرام‌خواری نه تنها با زندگی دنیوی انسان ارتباط مستقیم دارد، بکه در حیات معنوی و حقیقت انسان که روحش می‌باشد تاثیر بسزایی دارد.
عقیق: پیامدهای حرام‌خواری را از نگاه قرآن و روایات:1- حرام‌خوار داخل بهشت نمی‌شود
حضرت رسو‌الله(ص) فرمودند:«لایدخل الجنه من نبت لحمه من السحت، النار اولی به»(مجموعه ورام، ج1، ص63)
داخل بهشت نمی شود کسی که گوشت(بدن) او از غیر مشروع روییده باشد، آتش به چنین بدنی سزاوارتر است.
و می‌فرمایند:«ان الله عزوجل حرّم الجنه جسدا غذی بحرام»(همان جا،ج1، ص61)
خداوند بهشت را بر بدنی که از مال تغذیه شود، حرام کرده است.
2- لعنت ملائکه
رسول خدا(ص) می‌فرمایند:«اذا وقعت اللقمة من حرام فی جوف العبد لعنة کلُ ملک فی السموات و الارض»(بحار، ج3، ص314)
زمانی که لقمه‌ای از حرام وارد شکم بنده‌ای می‌شود، تمام ملائکه آسمان و زمین او را لعنت می‌کنند
3- عدم استجابت دعا
رسول خدا(ص) می‌فرمایند:«من اکل لقمه حرام... لم تستجب له دعوة اربعین صباحا...»(همان)
کسی که یک لقمه حرام بخورد تا چهل روز دعایش مستجاب نمی‌شود.
و می‌فرماید:«ان العبد یرفع یدیه الی الله و مطعمه حرام فکیف یستجاب له و هذا حاله»(ارشاد القلوب ج1، ص149)
همانا بنده دست‌هایش را به سوی خدا بلند می‌کند به جهت دعا در حالی که خوراکش حرام است، پس چگونه دعایش مستجاب می‌شود؟
*حکایت
نقل شده است که پادشاهی هر وقت که ظلمی بر رعایای خود می‌کرد آنها نفرین می‌کردند و آن پادشاه به بلا مبتلا می‌شد بالاخره سلطان از بلند پایگان درباره خود علاج این واقعه را استفسار نمود، گفتند سببش آن است که چون غذاهای نفرین کنندگان حلال است، دعایشان مستجاب است پس علاج را در آن دانستند که به حیله، غذاهای آنان را حرام گردانند پس روزی پادشاه خورد و خوراک و دیگر وسایل شکم‌چرانی را فراهم آورد و در هم آمیخت سپس رعایا را جمع کرد و گفت من این سوروسات را بر رعایای خودم بخشیدم رعایا آمدند و آن غذاها را قسمت کرده به خانه‌های خود بردند و خوردند بعد از آن، هر چند سلطان به آنان ظلم می‌نمود و آنها نفرین می‌کردند سودی نمی بخشید.(مفاسد مال و لقمه حرام، ص85)
4- مال حرام در کارهای بیهوده صرف می‌شود
«دخل علیه قوم من اهل خراسان فقال ابتدا من غیر مساله: من جمع مالا من مهاوش، اذهبه الله فی نهابر، فقالوا: جعلنا فداک لانفهم هذاالکلام، فقال علیه السلام «از باد آید به دم شود»(بحار، ج47، ص84 باب 5معجزانه)
عده‌ای از اهالی خراسان خدمت امام صادق(ع) مشرف شدند، حضرت قبل از آن‌که مسئله‌ای را بپرسند فرمودند: هر کس مالی از راه‌های غیرمشروع به دست آورده، خداوند متعال آن مال را در راه‌های حرام و بیهوده‌ای تباه می‌سازد که نفعی به او نداشته باشد. عرض کردند: ما معنای سخن شما را نفهمیدیم، حضرت به فارسی فرمودند:«از باد آید به دم شود» یعنی با کوچکترین جابه‌جایی هوا از بین می‌رود.
*حکایت
نقل است که یکی از علما مریدی داشت که او چیزی از مال دنیا داشت در حدی که زکات بر او تعلق می‌گرفت روزی پیش شیخ آمد و گفت: زکات مال را به چه کسی بدهم؟ جواب داد به هر که دلت می‌خواهد مرید رفت و نابینایی را در راه دید برهنه و مضطرب،یک مشت زر به وی داد، اتفاقا روز دیگر مرید آن نابینا را در همان‌جا دید که به نابینای دیگری می‌گوید: که دیروز شخصی مشتی زر به من داد، به خرابات رفتم و شراب خریدم و با فلان مطربه خورد مرید همین که اسرار سرگذشت دیروز نابینا شنید، به اضطراب پیش شیخ امد که راز را بازگوید پیش از آن که سخن آغاز شود شیخ یک درهم به او داد و گفت: بیرون رو و هر کس که پیش آید به او بده؛ و آن درهم از مزد کلاه دوختن بود مرید بیرون رفت و درهم را به زنی فقیر داد سپس مشاهده کرد که او به خرابه‌ای رفت و کبکی مرده را از زیر زمین خود دراورد و به آنجا انداخت مرید به آن زن گفت: این چه رازی است، از من پنهان مکن. گفت: هفت روز است که خود و بچه‌هایم چیزی به دست نیاورده‌ایم و به خفت و خواری سوال هم گردن ننهاده‌ایم. به ناچار اضطرار وادارم کرد کبک مرده را از این خرابه بردارم تا با اطفالم سد رمق نمایم حالا که این درهم را خدا رساند،کبک مرده بر ما حرام گردید، آن را انداختم مرید با نهایت تعجب پ یش شیخ آمد و هر دو جریان را به شیخ گفت: شیخ پاسخ داد که حاجت به گفتن تو نبود، به یقین بدان تو که با ظالمان و اعوان آنها معامله می‌کنی، سزاوار است پول آن را، نابینا در خرابات شراب خورد و آنچه از کسب حلال حاصل شده حتما به چنین جایی می‌رسدکه از یک زن فقیر و بچه‌هایش دستگیری شود.(ستاره‌های فضیلت، ج2، ص480)
5- تاثیر مال حرام در نسل
قال الصادق(ع) «کسب الحرام یبین فی الذریه»(بحار، ج47،ص84)
درآمد‌های حرام در نسل انسان خودش را نشان داده و ظاهر می‌شود
و امام باقر(ع) می‌فرمایند:
چون انسان حرام بخورد، حج، عمره، وصله رحم او قبول نمی‌شود، حتی رحم و نسلش فاسد می‌شود.(وسایل الشیعه ج17 ص91 و بحار الانوار، ج100، ص11)
لقمه‌ای که از آن، فرزندان به وجود می‌آیند، از غذایی که پدر و مادر تناول می‌کنند، تولید می‌شود و در صورت نامشروع بودن درآمد، شیطان در به وجود آمدن این فرزندان مشارکت می‌کند و لذا گرایش این فرزندان به گناه بیشتر می‌شود و تربیت و تکامل اخلاقی آنان با مشکلات زیادتری روبرو خواهد شد لقمه حرام آنچنان در روان یک طفل اثر می‌گذارد که نمی تواند به آسانی از افاضات نورانی حق تعالی کسب نور کند و به سعادت راه یابد خداوند می‌فرماید: «اذهب فمن تبعک منهم فان جهنم جزاوکم جزأً موفورا....... و شارکهم فی الاموال و الاولاد»(اسراء، آیه 63-62)ای شیطان برو و هر کس از آنان که از تو تبعیت کند، جهنم کیفر شماست، کیفر فراوان.... و در اموال و اولادشان شرکت جوی.
بر اساس روایات، شرکت شیطان در فرزندان به خاطر آن است که نطفه فرزندان از مال حرام منعقد شده است.
امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: پیامبر(ص) فرمودند:
خداوند متعال بهشت را بر کسی که بسیار ناسزا می‌گوید و باکی ندارد از این‌که هر حرف زشتی را بگوید یا بشنود، حرام کرده است اگر پی‌جویی کنید چنین فردی را زنا زاده یا کسی که به سبب حرام‌خواری شیطان در انعقاد نطفه‌اش شرکت داشته، خواهید یافت.
سوال شد آیا شیطان در این‌گونه موارد شرکت دارد؟ پیامبر(ص) فرمودند: آیا سخن خداوند را نخوانده‌ای که فرمودند:
«و شارکهم فی الاموال و الاولاد»( تفسیر نورالثقلین ج3، ص182)
و امام صادق(ع) فرمودند: کسی که میل به زنا و خوردن مال حرام دارد، شیطان در نطفه‌اش شرکت داشته است.
حکایاتی عجیب در تاثیر لقمه حرام در نسل
قضیه پسر مرحوم حاج شیخ فضل‌الله نوری مشهور است و از ثقاب نقل شده، از جمله مرحوم مغفور حجت‌الاسلام والمسلمین آقای حاج آخوند قمی طاب‌نژاد صاحب تعلیقه بر رسایل شیخ انصاری که فرمودند:«زمانی که در عصر میرزای شیرازی بزرگ علیه الرحمه مقیم سرّمن(سامرا) رای بودیم، روزی در بین راه به مرحوم حاج شیخ فضل‌الله نوری، شهید مصلوب، برخوردم ایشان را بسیار مضطرب و افسرده دیدم و سببش را سوال کردم گفتند چندی قبل، خدا فرزندی به من عطا کرد، اتفاقا مادرش شیر نداشت، در مقام تحصیل زنی مرضعه(زنی که بچه‌ها را شیر میدهد) برآمدیم تا این‌که زنی را پیدا کردیم بچه را شیر می‌داد امروز پس از مدتی فهمیدیم این زن ناصبی است لذا مضطرب و در فکر با این بچه چه کنم.
این بچه همان بود که بزرگ شد و در دار زدن پدرش کمک و خوشحالی می‌کرد بلکه کف هم می‌زد در نتیجه این عمل عاق دنیا و آخرت شد و در دنیا به تیر غیب کشته شد.»(مفاسد مال و لقمه حرام ص81)
*تاثیر کردار مادر بر جنین
در قدیم الایام بچه‌ای مشک سقایی را سوراخ کرده و به سرمایه آن مرد بیچاره لطمه زد مرد مزبور به ناچار نزد پدر طفل که از زهاد و بزرگان محل بود، رفت و از این پیشامد گله کرد.
پدر با پرداختن پول و جبران ضرر، سقا را راضی کرد و فرستاد، ولی خود به اندرون منزل رفته و قضیه را با عیالش در میان گذاشت و در ضمن متذکر شد که این عمل فرزند ما باید نتیجه کردار یکی از ما دو نفر باشد آن زاهد به همسرش گفت: من هر چه فکر می‌کنم و صفات زندگیم را ورق می‌زنم چیزی که علت و نتیجه این عمل باشد نمی‌بینیم تا از طریق وراثت به او رسیده باشد، بهتر است شما هم کمی فکر کنید و به زندگی خود دقیق شوید، شاید اعمال فرزند ما نتیجه یکی از افعال نکوهیده تو باشد.
زن در جواب گفت: من هر چقدر فکر می‌کنم باعث و علتی نمی‌بینم مگر آن‌که روزی در ایام حمل همین کودک از کوچه‌ای می‌گذشتیم گذارم به کنار باغی افتاد درخت اناری که شاخه پر از میوه آن به طرف کوچه آویزان بود، نظرم را جلب کرد، فشاری به انار داده و سوزنی بر آن فرو بردم و از آب انار مکیدم حالا متوجه شده‌ام که عمل آن روز من در جنین اثرگذارده و فرزندم امروز چنین عملی را انجام داده و باعث خجالت و شرمسازی ما گردید»(مفاسد مال و لقمه حرام، ص75)
*مراقبت از شیرکودکان
یکی از مسایلی که والدین باید به آن بسیار دقت داشته باشند مسئله کیفیت شیردادن اطفال تازه به دنیا آمده است اولین غذایی که طفل بعد از تولد از آن استفاده می‌کند شیر مادر است به همین سبب تاثیر زیادی در حالات روحی و جسمی او خواهد داشت و لذا در روایات بر مراقبت از این امر تاکید زیادی شده است.
امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: بنگرید کدام زن، نونهال شما را شیر میدهد زیرا کودک بااخلاق او رشد می‌کند»(وسایل الشیعه ابواب احکام اولاد، باب 78)
و امام باقر(ع) می‌فرمایند:«زنان احمق و کم‌هوش را با عنوان دایه برای فرزندان خود انتخاب نکنید، زیرا شیر سجایا و اخلاقیات زن را به فرزند منتقل می‌سازد»(وسایل الشیعه، ابواب احکام الاولاد، باب 78) و علی(ع) می‌فرمایند:«دایه‌ای بگیرید که در صورت و سیرت نیکو باشد زیرا ویژگی‌های او به طفل سرایت می‌کند و طفل در سیرت و صورت شبیه به شیردهنده خود می‌شود(همان) با توجه به این مطالب، پدر و مادر باید در این مسئله مراقبتی خاص داشته باشند، به خصوص در مورد شیرخشک‌هایی که از کشورهای غیر اسلامی وارد شده و در بسته‌بندی‌های خاص به مردم ارائه می‌شود.
6- بطلان عبادت و اعمال خیر
قال النبی(ص) :« من اکتسب مالا حراما لم یقبل‌الله منه صدقه و لا حجا و لا اعتمارا و کسب‌الله عزوجل بعدد اجر ذلک اوزارا، و من قدر علیها و ترک‌ها –مخاقةالله- کان فی محبةالله و رحمتة و یومر الی الجنة»(بحار، ج90، ص373)
هر کس حرام کسب کند،خداوند نه صدقه او را می‌پذیرد، نه بنده آزاد کردن، نه حج گزاردن و نه عمره انجام داده او را می‌پذیرد و به اندازه پاداش این اعمال برای او گناهانی سنگین می‌نویسد ولکن هر شخصی که بر حرام دست یابد و از ترس خدا آن را رها کند، خداوند او را مورد دوستی و رحمت قرار میدهد و می‌فرماید تا او را بهشت ببرند.
امام صادق(ع) «اذا اکتسب الرجل مالا من غیری حله ثم حجّ فلّبی نودی لالبیک و لا سعدیک»(محجةالبیضا، ج3،ص204)
هرگاه کسی مالی از غیر حلال به دست آورد و با آن حج گزارد، چون لبیک گوید خطاب رسد که: نه «لبیک» و نه «سعدیک».
و می‌فرمایند:«ان لله ملکا علی بیت‌المقدس ینادی کل لیلة من اکل حراما ما لم یقبل منه صرف و لا عدل»(همان)
برای خداوند ملکی است در بیت‌المقدس که هر شب ندا می‌کند، که هر کس حرام بخورد از او نه صرفی و نه عدلی پذیرفته نمی‌شود (گفته شده منظور از صرف و عدل، نافله‌ها و واجبات است)
7- بی‌اثر شدن عبادات
قال النبی(ص) :العبادة مع اکل الحرام کالبناء علی الرمل (بحار، ج81، ص258، ح56)
عبادت با خوردن مال حرام همانند ساختمانی است که بر روی شن ساخته شده باشد.
8- عاقبت حرام‌خواری آتش است.
قال رسول‌الله(ص): «من اصاب مالا من ماثم فوصل به رحما او تصدق به او انفقه فی سبیل‌الله جمع‌الله له ذلک جمیعا ثم قذفه فی النار»(محجة البیضاء، ج3، ص205)
هر کس مالی از حرام به دست آورد و به آن صله رحم به جا آورد یا در راه خدا انفاق کند خداوند همه آنها را جمع می‌کند پس آن را داخل آتش می‌کند.
و می‌فرماید:« کل لحم نبت من حرام فالنار اولی به»(محجة البیضاء، ج3، ص205)
هرگوشتی که از حرام رشد و نمو کند آتش بر او سزاوارتر است.
9- ضایع شدن عمر و مال
قال الصادق(ع) :« من کسب مالا من غیر حل سلط الله علیه البناء و الماء و الطین»(بحال، ج73، ص150، ح8)
هر کس مالی را از راه حرام به دست آورد، خداوند ساختمان و آب و گل را بر او مسلط می‌کند.(شاید کنایه از آن باشد که این شخص پیوسته به دنبال تعمیر و تویض و تکمیل وسایل مادیش است و در این راه عمرش بدون آسودگی تلف می‌شود.)
10- حرام‌خوار شیعه امیرالمومنین نیست
علی(ع) می‌فرمایند:«لیس من شیعتی من اکل مال امرء حراما»(ارشاد القلوب دیلمی، ج1، ص66)
آن که مال را به حرام بخورد شیعه من نیست.
11- بوی بهشت به او نمی‌رسد.
رسول خدا(ص):« لایشم ریح الجنة جسد نبت علی الحرام»(بحار ج63 ص314)
بدنی که از لقمه حرام تغذیه کرده باشد، بوی بهشت را استشمام نمی‌کند.
12- عدم توفیق بر نماز شد
فرزند مرحوم حاج شیخ عباس قمی، صاحب مفاتیح‌الجنان از پدرش نقل می‌کند که پدرم گفت«یک سال از قم برای امری به همدان سفر کردم و در آنجا میهمان یکی از معتمدین بودم شبی صاحب منزل اظهار داشت امشب در منزل یکی از آشنایان برای شام میهمان هستم و از من خواهش نمود که همراه او بروم و چون امتناع کردم اصرار نمود که آمدن شما برای من و آبروی من خوب است و با این لحن مرا در محذور قرار داد به هر حال آن شب را من به آن میهمانی رفتم و شام خوردم فردا صبح (بر خلاف همیشه که به راحتی برای نماز شب بیدار شدم) موقعی از خواب بیدار شدم که چیزی به طلوع آفتاب نمانده بود با عجله وضو گرفتم و نماز صبح را خواندم و پس از نماز به فکر فرو رفتم که چه شد که از خلوت شب محروم ماندم هر چه اندیشیدم چیزی را به جز شام شب گذشته عامل آن نیافتم صاحب منزل که آمد پرسیدم کسی که دیشب در منزلش غذا خوردیم چه شغلی دارد؟ گفت: بانکدار است(قضیه مربوط به زمان طاغوت است) من ناراحت شدم و گلایه کردم که چرا مرا به این سفره دعوت نمودی ولی به هر حال گذشته بود پدرم می‌گفت من تا مدت چهل شب هر چه کردم بر نماز شب توفیق نیافتم»(مفاسد مال و لقمه حرام. ص36)
13- مال حرام شیرینی عبادت را از بین می‌برد
حکایت شده که «با یزید بسطامی» چند سالی عبادت بسیار می‌کرد ولی طعم و لذتی از عبادتش احساس نمی‌کرد. روزی نزد مادرش آمد و گفت:« مدتی است عبادت می‌کنم ولی شیرینی عبادت را درک نمی‌کنم، فکر کن ببین آیا آن موقعی که در رحم تو بودم، یا بچه شیرخواری بودم تو چیزی از غذای حرام خورده‌ای یا نه؟
مادر بایزید مدتی دراز در این باره فکر کرد و سپس گفت: فرزندم! وقتی که تو در رحم من بودی، روزی به پشت بام رفتم، ظرف غذایی دیدم، بدون اجازه صاحبش به اندازه سرانگشتی از آن غذا خوردم بایزید گفت: معلوم شد علت چیست که من مزه عبادت را حس نمی‌کنم، برو نزد صاحبش جریان را بگو و از او رضایت بگیر مادر نزد صاحب آن غذا رفت و رضایت گرفت پس از این واقعه بایزید شیرینی عبادت را احساس کرد.»(مفاسد لقمه حرام ص54)
14- لقمه حرام و مرگ قلب
قلب انسان در روایات اسلامی از اهمیت به سزایی برخوردار است زیرا که حرم خداوند است و چنانچه سقوط کند نور حق و ایمان از او خارج شده، انسان را به سرانجامی نافرجام می‌کشاند از جمله چیزهایی که سقوط قلب را در بردارد لقمه حرام است که چشم بصیرت انسان را نیز کور می‌کند.
پیامبر(ص) در سفارشات خود به علی(ع) می‌فرمایند: «یا علی خمسه تمیت القلب........ و اکل الحرام یطرد الایمان»(الموعظ العددیه، ص257)
یا علی پنج چیز قلب را می‌میراند.... و خوردن حرام، ایمان را از قلب خارج می‌کند.
حکایت
شخص متدین و با تقوا در یکی از دهات نزدیک رشت زندگی می‌کرد چون مردی دیندار بود در زمین زراعتی خود کشاورزی می‌کرد حقوق واجبه آن را می‌پرداخت و از بقیه درآمد آن ملک، زندگی می‌نمود از غذای حرام و شبهه‌ناک خودداری می‌کرد و به عبادت پروردگار و اعمال نیک مشغول بود و بر اثر ادامه این کارها، روحانیت و صفای باطن مخصوصی پیدا کرده چشم بصیرتش گشوده شده بود،همان‌طوری که امام می‌فرماید:«لو تکاشفتم لما تدافنتم»(شرح نهج‌البلاغه ج20 ص292)
یعنی: هرگاه باطن یکدیگر را بدون پرده می‌دیدید کار به آنجا می‌رسید که پس از مرگ از دفن کردن یکدیگر خودداری می‌کردید.
15- تغذیه حرام مانع پذیرش توبه است
امام علی(ع) به کسی که در حضورش گفت: «استغفرالله» فرمودند:«مادرت به عزایت بنشیند، آیا می‌دانی معنای استغفار چیست؟ استغفار مقام و درجه علیین است و شش معنا (شرط) دارد....
«والخامس ان تعمد الی‌اللحم الذی نبت علی السحت فتذبیه بالا حزان حتی تلصق الجلد بالعظم و ینشا بینهما لحم جدید»(نهج‌البلاغه فیض الاسلام، ص1282)
پنجمن از مرحله استغفار آن است که همت بگمار، گوشتی را که بر تن تو از حرام روییده به اندوه بگذار تا پوست به استخوان بچسبد و بین آنها گوشت تازه‌ای بروید
16- دوری انسان از سعادت و رستگاری به واسطه غذای حرام.
حکایت:
شریک بن عبدالله مردی بود عالم و زاهد و بسیار فاضل، روزی بر مهدی خلیفه عباسی وارد شد خلیفه به او پیشنهاد کرد که تو باید در بغداد قاضی شوی او چون مردی عادل و زاهد بود و دستگاه مهدی عباسی را غاصب و ستمگر می‌دانست این پیشنهاد را نپذیرفت.
مهدی گفت: پس باید فرزندان مرا علم بیاموزی.
شریک چون از مصاحبت و همنشینی ملوک و فرزندان آنان بیزار بود، این را هم نپذیرفت.
مهدی عباسی گفت: پس حتما ناهار را نزد ما بمان تا از نصایح تو بهره‌مند شویم، از این رو اجبارا پذیرفت هنگام صرف غذا در سر سفره شاهانه از انواع غذاهای لذیذ استفاده کرد بعد از خوردن غذا آشپز مخصوص دربار رو به مهدی عباسی کرده و گفت: «لیس یلح الشیخ بعد هذه الا کله ابدا» این آقا بعد از خوردن غذا هرگز روی سعادت را نخواهد دید.
این بود تا تدریجا این غذای حرام در روح او اثر کرده هم قضاوت را پذیرفت و هم تربیت اولاد او را نقل می‌کنند که روز اول ماه بود،می‌خواست حقوق بگیرد و مسئول حقوق آن تعلل می‌نمود و امروز و فردا می‌کرد شریک به او اعتراض کرد مسئول دارایی با تغمّر به او گفت: تو که به من گندم نفروخته‌ای که این قدر سماجت در گرفتن حقوق می‌کنی شریک گفت: بلی بلکه بالاتر از گندم فروختم و آن دینم هست و این در اثر قضاوت‌های خلاف مذهب بود که به آنها فتوا دادم.
و کارش به جایی رسید که امام صادق(ع) او را نفرین فرمودند:«خداوند گوشت بدن او را با شانه‌های آتشین در قیامت از بدنش جدا گرداند» (الکامل، ج1 ص23)
17- همه اعمال نیک حرام‌خوار از بین می‌رود
قال رسول‌الله(ص) « ان قوما یبعثون یوم القیامة و لهم من الحسنات امثال الجبال قیجعلها‌الله هبا منثورا ثم یومر بهم الی النار. فقال سلمان: صفهم لنا یا رسو‌الله. فقال: اما انهم قد کانو یصومون و یصلون و یاخذون اهبه من اللیل و لکنهم کانوا اذا عرض لهم بشی من الحرام و ثبوا علیه» (المستدرک عن ارشاد القلوب و گزیده میزان الحکمه ج 1، ص258)
رسول خدا می‌فرمایند: مردمی در قیامت برانگیخته می‌شوند که اعمال نیک آنها همانند کوه‌هاست، ولی خدا آنها را مانند غباری پراکنده می‌کند و امر می‌نماید تا به آتش جهنم انداخته شوند.
سلمان گفت: یا رسول‌الله آنها را برای ما توصیف کن.
پیامبر(ص) فرمودند: اما آنها روزه می‌گرفتند، نماز می‌خواندند و آماده نماز شب می‌شدند، ولی هر گاه حرام به آنه عرضه می‌شد، با سرعت به طرف آن حرام می‌رفتند.
منبع:حوزه
گزارش خطا
