تفاوت انسان معصوم با انسان کامل چیست؟

عقیق:با تحلیل «انسان کامل» و بررسى ابعاد گوناگون آن، درمى یابیم که معصومان، به صورت عام و رسول اکرم صلى الله علیه و آله، صدیقه طاهره علیهاالسلام و دوازده امام علیهم السلام به صورت خاص، تنها مصادیق حقیقى «انسان کامل»اند.

2. «مَثَل اعلا» براى «مبدأ اعلا»

«مثل اعلا»؛ یعنى، مخلوق و موجودى که به بهترین صورت و کامل‌ترین وجه، حکایت از حق و کمالات او دارد؛ مخلوقى که در مخلوق بودن، حق مطلب را به خوبى ادا نموده و اسماى حسناى الهى، در وجود او به خوبى تجلى کرده است. این تجلّى چنان است که شهود آن، شهود حق است؛ جمال و جلال مطلق را نشان می‌دهد و جلوه تام حضرت حق است.3

صورت اصلى «مثل اعلا» ـ صورتى که مجرد از حدود و رنگ‌ها و عارى از اطوار و برتر از صورت‌های نازله آن است ـ همان «روح» و «خلق اعظم» منسوب به خداى متعال است. این روح، به مضمون برخى از روایات و اشارات قرآنى، نزدیک‌ترین مخلوق به حضرت حق و اولین مخلوق و کامل‌ترین آن‌ها است.
امام صادق علیه السلام در روایتى می‌فرماید: «انّ الله عزوجل خلق روح القدس فلم یخلق خلقا اقرب الى الله منها»؛ «براستى خداوند عزّوجل، روح القدس را خلق کرد؛ پس خلق نکرد مخلوقى را نزدیک‌تر به مبدأ متعال از این مخلوق».4

5. عصمت و کمال انسان

6. یگانه بودن انسان کامل
یکى از ویژگی‌های انسان کامل، یگانه بودن او در هر عصرى است؛ زیرا او خلیفه خدا است و چون خداوند واحد است، خلیفه کامل نیز در هر عصر، یگانه خواهد بود و اگر انسان‌های کامل دیگرى معاصر او باشند، حتما تحت ولایت او قرار دارند؛ وگرنه همه آنان خلیفه ناقص بوده و کامل نیستند10.

براساس آیات و روایات انسان کامل با ویژگی‌های شمرده شده براى آن، منحصر در معصومان است.12 پس اکنون خاتم ولایت و انسان کامل مهدى موعود(عج) است.
مهدى موعود در آخر الزمان، بدون واسطه خلیفه حق تعالى است و انسان کامل منحصر به فرد پس از امام یازدهم، حضرت حجت(عج) می‌باشد.

پی نوشت ها:
1. ر.ک: مرتضى مطهرى، انسان کامل، انتشارات صدرا، صص 18 ـ 20.
2. روم 30، آیه 27.
3. براى مطالعه بیشتر ر.ک: محمد شجاعى، انسان و خلافت الهى، مؤسسه خدمات فرهنگى رسا، تهران: چاپ اوّل، 1362 ش، صص 25ـ38.
4. علامه طباطبایى، المیزان، ج 12، ص 376؛ براى آشنایى بیشتر با خصوصیات وجودى روح خدا ر.ک: انسان و خلافت الهى، صص 40 ـ 76.
5. تین 95، آیه 4؛ در این باب ر.ک: آیه اللّه جوادى آملى، تفسیر موضوعى قرآن، مرکز نشر اسراء، قم: چاپ اوّل، 1379 ش، ج 14، ص 221 ـ 222.
6. ر.ک: مقالات، همان، صص 40 ـ 69 و انسان و خلافت الهى، صص 104 و 122 ـ 124؛ علامه حسن زاده آملى، انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، بنیاد نهج البلاغه، تهران: 1365 ش، صص 138 ـ 142.
7. ر.ک: تفسیر موضوعى قرآن کریم، ج 11، ص 92.
8. استاد حسن زاده آملى، انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، صص 100 - 101 ؛ آیه اللّه جوادى آملى، تفسیر موضوعى قرآن کریم، ج 6، ص 221.
9. محمدرضا کاشفى، راهنماشناسى، صص 33 - 31 ؛ شرح مقدمه قیصرى، سید جلال الدین آشتیانى، صص 659 - 64، 747، 749، 904، 906، 917.

 منبع:جام

211008