عقیق:حجت الاسلام والمسلمین محسن غرویان عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة ، در مورد اینکه در آستانه بازگشایی سال جدید تحصیلی دانشگاه ها و حوزه های علمیه هستیم چه نقدهایی به نظام آموزشی حوزه های علمیه دارید گفت: حوزه های علمیه لازم است که متناسب با جهان امروز نکاتی را رعایت کنند. نکته اول این است باید موضوعات و متون آموزشی در حوزه ها علمیه هر از چند سالی متحول شوند؛ مقام معظم رهبری هم در سخنرانی که در قم داشتند به این امر تأکید فرمودند.

وی افزود: یعنی باید، مسائل جدیدی که  مرتبط با معارف اسلامی می شود مطرح شوند و از طرح موضوعاتی که زمان آنها گذشته است و وقت طلاب و هزینه های زیادی برای آنها می برد پرهیز کرد.

غرویان ادامه داد: نکته دیگر این است که متون آموزشی حوزه باید یکسری تحولات از نظر صورت و محتوا  پیدا کنند و این امر هم مورد تأکید رهبری است. از نظر صورت نيز باید با تکنولوژی های جدید این متون هماهنگ و چاپ و منتشر و ارائه شوند. همچنین از نظر محتویات باید محتوای متون درسی دگرگون شوند.

وی افزود: نکته دیگر این است که در حوزه های علمیه بیشتر دروس و مباحث در محور فقه و اصول است و مسائل کلامی و فلسفی به نسبت فقه و اصول کمتر در حوزه ها بحث می شوند در حالی که اکثر سؤالات جوانان الان رنگ فلسفی و کلامی دارد و طلاب برای پاسخگویی به این شبهات باید آمادگی لازم را داشته باشند.

این نویسنده و محقق ادامه داد: تدریس فقه و اصول خوب است و باید باشد ولی در کنارشان باید مسائل اعتقادی و کلامی و فلسفی هم گنجانده شود. فلسفه غرب به صورت مقایسه ای و تطبیقی مطرح شود. نکته دیگر فراگیری زبانهای خارجی برای طلاب است. امروزه طلاب برای تبلیغ دین به کشورهای مختلفی می روند ولی با مشکل زبان روبرو می شوند. در سفری که به ژاپن داشتیم دریافتم که طلابی که ژاپنی بلدند به اندازه انگشتان یک دست هم نیستند. اگر دعوت ما به اسلام دعوت جهانی است و می خواهیم در کل جهان حرفی برای گفتن داشته باشیم ابزار اولیه اش فراگیری زبانهای مهم دنیا مثل انگلیسی و فرانسه و آلمانی است.

عضو هئیت علمی جامعة المصطفی(ص) عنوان کرد: فراگیری زبانهای خارجی در حوزه ها نیاز به تصمیم گیری و برنامه ریزی دارد. درس های خارج فقه هم باید به شکل تحقیقی باشد باید طلاب زیر نظر اساتید تحقیق کنند و این درسها باید شاگردپرور باشد و نه استاد پرور.

حجت الاسلام غرویان در مورد تدریس علوم جدید، علوم تجربی و علوم انسانی و زبانهای خارجی در حوزه ها هم یادآور شد: تدریس این علوم به صورت جسته و گریخته در برنامه های بعضی از مراکز و مؤسسات حوزوی وجود دارد ولی در متن درسهای حوزه کمتر به این مسائل پرداخته می شود. نمی گویم نیست ولی آن بهایی که باید داده شود داده نمی شود. کار مدیریت حوزه بسیار مهم است؛ از نظر جهت گیری ای فکری طلاب که به سمت این مسائل  اعتقادی، شبهات و مسائل روز در باب مسائل حقوقی و علوم انسانی و فلسفه های مضاف باید بیشتر مطرح شوند.

این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه در مورد سطح بندی حوزه ها در سطح 1 و 2و 3و 4 گفت: در حوزه یکسری نظام پایه ای داریم و از نظر پایه درسی برنامه هایی داریم. عنوان سطح یک فوق دیپلم، سطح دو لیسانس، سطح سه فوق لیسانس و سطح چهار معادل دکتراست. اینها براساس نظام دانشگاهی است، البته این سطح بندی از مقتضیات زمان است. بالاخره در نظام جمهوری اسلامی هستیم و روحانیون و علمای حوزه در دانشگاه ها و مراکز و موسسات آموزشی استخدام می شوند و نمی شود نیمی از بدنه محصلین جامعه در نظام آموزشی ما بی مدرک باشند، لذا برای این منظور و برای اینکه نظمی برقرار شود چاره ای به جز سطح بندی نداریم.

غرویان در مورد وضعیت تولید علم  در حوزه ها هم گفت: وضعیت خوب است کتابها و مقالات بسیاری در حوزه ها ارائه می شود، اما بیشتر این مقالات و کتب جنبه کمی دارند برای مثال در چند روز قبل آماری داده شد که حدود 13 هزار عنوان کتاب در طول چند سال گذشته در حوزه ها تولیدشده این مقدار کتاب رقم کمی نیست  ولی از نظر کیفی باید دید چند نظریه و تئوری جدید و حرف تازه در حوزه ها تولید شده است. تولید علم نداریم ولی تولید کتاب داریم. به این نکته باید عنایت زیادی شود که در مسائل فقهی، اصولی، کلامی، فلسفی، حقوق نظریه پردازی بسیار مهم است.

این نویسنده و محقق درباره ضرورت پرداختن به علوم جدید در حوزه ها هم عنوان کرد: به هر حال حوزه های علمیه باید محل تولید فکر و اندیشه جدید باشند یعنی نظریاتی در ساحت فقه، کلام و فلسفه و علوم انسانی و حقوق ارائه دهند، ولی هنوز که هنوز است در رابطه با بانکداری اسلامی نظریه و تئوری جدید نداریم و همه نظریات ما همان نظریه های بانکداری غرب است که در کشور اجرا می شود فقط ظاهرش را در قالبهای شرعی طراحی می کنیم. در این زمینه ها اگر به محققین و کارشناسان مراجعه کنیم می بینید که همه می گویند در زمینه تولید علم و اندیشه اسلامی که جنبه کاربردی داشته باشد بسیار کند عمل کرده ایم.

منبع:مهر

211008