نه ایمان، بدون عمل و نه عمل، بدون ایمان!

عقیق:وَ إِن تُؤْمِنُواْ وَ تَتَّقُواْ فَلَکُمْ أَجْرٌ عَظِیمٌ
و اگر ایمان بیاورید و پرهیزگاری کنید، پاداشی بزرگ یابید
سورۀ مبارکۀ آل عمران- آیۀ 179

«پاداش بزرگ» در انتظار چه‌کسانی است؟ آیۀ شریفه تصریح می‌کند کسانی‌که ایمان بیاورند و پرهیزگار باشند. پس «ایمانِ تنها» یا «کارهای نیک» به‌تنهایی برای رسیدن به پاداش بزرگ که همان «رستگاری» و سعادت ابدی در بهشت عدن الهی است، کافی نیست.
این‌ موضوعِ بسیار مهمی است و درحقیقت پاسخ به پرسش بسیاری از افرادی است که می‌گویند:
خداوند متعال به‌روشنی پاسخ این‌پرسش را داده است. هم باید ایمان به خدا داشته باشید و هم تقوا، تا به پاداش بزرگ در جهان آخرت برسید؛ پاداش دنیا بحث‌اش جداست. بسیاری از دانشمندان، مخترعان و مکتشفان که کارهای بزرگی برای پیشرفت «دنیایی» بشریت کرده‌اند و «مؤمن» نبوده‌اند؛ یعنی به خدا ایمان نداشته‌اند، پاداش خود را در همین‌دنیا دریافت کرده‌اند؛ زیرا آن‌ها اساساً کارشان را به نیّت همین‌دنیا انجام داده‌اند و نه آخرت(چون آخرت را قبول نداشته‌اند) و ظرفیت این‌دنیا هم نهایتاً همین است که شخص، مشهور شود و مورد تحسین «انسان‌ها» قرار گیرد و یا از رهگذرِ این اختراع و اکتشاف، خودش یا فرزندانش را به بهره‌های فراوان مادی برساند. ظرفیّت دنیا بیشتر از این نیست! برای همین است که ده‌ها بار در قرآن‌کریم تأکید شده که «و ما متاع الحیوة الدینا الّا قلیل» یعنی جز این نیست که کالا و سرمایۀ دنیا [در بیشترین حدّ خود نیز] ناچیز است.
پس به چنین مخترع و مکتشفِ غیرموحّدی هرگز ظلم نشده و او در آخرت، بهره‌ای از این خدمتش نخواهد داشت. امّا اگر همین‌خدمت از سوی یک انسانِ خداشناس با نیّت قُربِ الهی و خدمت به بشریت انجام شده باشد، هم در این دنیا و هم در جهان آخرت، پاداش‌های بزرگ خواهد داشت.
مسألۀ دیگر هم که متأسفانه امروزه دستاویز شبهه و سوءاستفادۀ برخی انسان‌های نادان، تنبل و حتی منحرف قرار می‌گیرد، این است که می‌گویند: «تو، به خدا ایمان داشته باش، نیازی به نماز و روزه و خمس و زکات و انفاق و دیگر اعمال صالح نیست! دروغ و غیبت و تهمت و حق‌خوری و حق‌کشی و چشم‌چرانی و شهوت‌رانی و هزارجور گناه دیگر هم اشکالی ندارد! سخت نگیر! گناهانت را خدا می‌بخشد، چون تو ایمان داری و مسلمانی و خدا هم خیلی بزرگ و بخشنده و مهربان است!»
این یک دروغ و انحراف بزرگ است؛ زیرا «ایمان» بدون «عمل» معنا ندارد؛ یعنی ایمان بدون عمل، اصلاً شکل نمی‌گیرد و متولد نمی‌شود؛ چراکه «ایمان»، روحی است که در کالبد «عمل صالح» دمیده می‌شود و به آن جان می‌بخشد. پس کسی نمی‌تواند ادعا کند که من مؤمنم یا مسلمانم یا مسیحی‌ام، بدون این‌که اعتقادی به اعمال صالح داشته و کارهای نیک انجام دهد و از کارهای بد بپرهیزد. چنین کسی اصلاً مؤمن و مسلمان نیست!
خداوند در آیۀ 97 سورۀ نحل نیز بر همین معنا تأکید می‌کند که: « مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ»؛ یعنی: «هرکس از مرد یا زن، «عمل نیک» انجام دهد، در حالى‌که «ایمان» داشته باشد، پس او را بى‏تردید [در دنیا] به زندگى پاکیزه‏اى زنده خواهیم داشت و [در آخرت] پاداش‌شان را مطابق بهترین کارهای خوبشان خواهیم داد».

منبع:قدس

211008