چهارمین شماره از کتابمجله همشهری آیه منتشر شد:
عقیق: در نشست «جهان عاری از خشونت و افراطیگری از منظر ادیان ابراهیمی»، آیتالله محمدعلی تسخیری مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام گفت: اینکه در یک نشست دو واژه خشونت و افراط گرایی کنار یکدیگر قرار گرفتند، انتخاب مناسبی است خشونت و افراط گرایی از یک سنخ اند و هر دو متجاوز علیه حق و هر دو طغیان بر حقوق دیگران هستند.
وی با اشاره به اینکه هر گونه خروج از حد طبیعی فطرت باعث مخالفت با آن میشود، گفت: تمامی ادیان، چه آسمانی و چه غیر آسمانی با افراط گرایی و خشونت مخالفاند، این مخالفت در ادیان ابراهیمی خیلی واضح است .
مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام در ادامه با اشاره به تأکید قرآن کریم در این باب که انبیاء دو پیام دارند؛ تعبد و ایجاد بندگی فردی یا اجتماعی برای خداوند و همچنین مبارزه با طاغوت و طغیان، افزود: جنگ خودش محل خشونت است، تعلیمات اسلام براساس تعامل زیبای بین انسانها است. خداوند به همین دلیل جنگ را یک استثناء میداند مثل تجاوزی که به حقوق و کشورها بوده و باعث ایجاد جنگ میشود که آن هم حرکت محکومی است.
وی با بیان اینکه جنگ تنها باید برای اهداف والایی از جمله رفع فتنه و فساد صورت گیرد و حتی همین جنگها هم باید پاک باشند، توضیح داد: دستوراتی را پیامبر گرامی اسلام (ص) هنگام وقوع جنگ به سربازان خود بیان فرمودند که نشان دهنده نظر اسلام در خصوص این پدیده است. اینکه کشتار جمعی، کشتن پیرمردان، پیرزنان و کودکان و حتی شکستن درختان در جنگ ممنوع است، به ما جایگاه عدم خشونت و افراطیگری را میشناساند.
*دنیای امروز از بی خدایی رنج میبرد
غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد سعدی نیز در این نشست گفت: در جهان امروز کشورهای غربی به مسیحی بودن احتیاج دارند و کشورهای مسلمان هم به مسلمان بودن و قطع نظر از اختلاف بین مسیحیت و اسلام، هر دوی ما به دین احتیاج داریم. باید درباره نیاز بشر امروز به دینداری و ایمان صحبت کنیم این وجه مشترک همه ماست.
وی با بیان اینکه دنیای امروز از بی خدایی بیشتر رنج میبرد تا بی اعتقادی به اسلام یا مسیحیت، یادآور شد: به عنوان مسلمانانی که 35 سال پیش در ایران به نام دین انقلاب کردهایم و حکومت دینی به وجود آوردهایم، 35 سال است که متهم به خشونت و افراطیگری هستیم. به خصوص در سالهای اخیر، این عنوان خیلی بیشتر مطرح شده است.
حداد عادل در ادامه افزود: ما باید تعریف درست و دقیقی از خشونت بیان کنیم و یک اشتراک نظر پیدا کنیم. اگر در یک حکومت سکولار یک قاضی حکم اعدام بدهد برای یک مجرم مثل بعضی از ایالتهای آمریکا که حکم اعدام قانونی است، اعلام میکنند که این خشونت نیست. اما اگر در یک حکومت دینی قاضی حکم اعدام دهد، همه میگویند که این خشونت است و دین نباید خشونت کند.
رئیس بنیاد سعدی با اشاره به اینکه ما مخالف خشونت به معنی واقعی کلمه هستیم ولی برای دور بودن از خشونت، سکولار بودن را انتخاب نمیکنیم. در اروپا و آمریکا تصوری که از مذهب است، بیشتر تصور محبت آمیز و حوزه محدود کلیساست. در ذهن انسان غربی ثابت شده که به محض حرکت حکومت به سمت دین، خشونت حاصل میشود.
وی اظهار داشت: اتفاقاً ما معتقدیم برای رهایی جهان از خشونت، باید دین حکومت کند، درست برعکس آنچه به ما نسبت داده میشود. در جهان امروز، دوری از خدا نزد آنها که حکومت میکنند باعث جنگهای جهانی، خونریزی و خشونت های وسیع میشود.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در پایان گفت: کسانی که در آفریقا و دیگر نقاط جهان به اعمال خشونت آمیز دست میزنند بی گمان از خدا فاصله گرفتهاند. ما امتحان خود را پس دادهایم . عراق به ما حمله کرد و ما دفاع کردیم و احکام دینی خود را رعایت کردیم . وقتی صدام سلاح شیمیایی به کار برد، ما سلاح شیمیایی به کار نبردیم. امام خمینی(ره) به عنوان یک حاکم دینی نظرش این بود که به شهرها و مردم بی دفاع حمله نکنیم و امروز هم نظر رهبر ما همین است.
*رقابت دائم بین ادیان منجر به خشونت و افراطی گری میشود
کشیش هانتر دستیار ارشد دینی کلیسای نورتلند آمریکا نیز در سخنانی گفت: خداوند در خلقت، تفاوتهایی ایجاد کرده تا براساس آن جهان مکان بهتری برای زندگی باشد.
وی ادامه داد: قرآن آیهای دارد که در آن با این مضمون میفرماید که آنچه شما میپرستید را نمیپرستم و آنچه و من به آن معتقدم، شما به آن اعتقاد ندارید، در اینجا خدا در حال بیان تفاوتهاست.
کشیش هانتر با اشاره به داستان خلقت زن در انجیل گفت: وقتی خداوند مرد را آفرید، به او گفت که باید یاوری داشته باشد یاور به این معنی که بتواند با مرد گفتوگوی متقابل انجام دهد پس از بدن مرد زن را آفرید تا یاور مرد باشد و این دو تبدیل به یکی و مکمل یکدیگر شدند.
وی ادامه داد: زن و مرد به اندازه کافی به هم شبیهند تا بتوانند به یکدیگر نیاز داشته باشند و به اندازه کافی از هم متفاوتاند تا بتوانند مکمل یکدیگر شوند.
این کشیش آمریکایی در ادامه داستان هابیل و قابیل را بیان کرد و گفت: این دو هدایایی برای خداوند آوردند از یکی پذیرفته شد و از دیگری نه. خدا از آنکه پذیرفته نشد پرسید چرا خشمگین هستی تو نیز کار خوب کن تا از تو نیز پذیرفته شود. بنابراین انسان دو گزینه دارد یا خوب باشد و یا اینکه به کارهای بد بپردازد.
هانتر در پایان سخنان خود گفت: حال ما دو راه بیشتر نداریم یا باید هدیه خود به خدا را بهبود ببخشیم و یا اینکه در رقابت دائم با هم باشیم که منجر به خشونت و افراطیگری خواهد شد.
*اندیشمندان دینی اجازه حمله به ادیان ندهند
کوالسکی رئیس کلیسای کتدرال آمریکا در سخنانی گفت: همیشه میشود بیشتر آموخت و من به عنوان رهرو دین خودم با حضور در نشستهای گفتگوهای ادیان میتوانم چیزهای زیادی درباره ادیان دیگر از جمله اسلام یاد بگیرم. اگر از آموزش و آگاهی دور باشیم و بخواهیم به توجیه اعتقادات ظاهری خود بپردازیم حالت افراطی پدیدار شده و تقابل بین ادیان رخ میدهد.
وی با اشاره به دیدگاه قرآن و اسلام درباره جنگ که در تعالیم مسیحیت نیز وجود دارد، اظهار داشت: باید درباره وظایف مشترکی که ما اندیشمندان دینی داریم، کوشاتر باشیم. باید در مقابل حملهها و هجمهها ایستادگی کنیم و اجازه ندهیم که این اتفاقها رخ دهد.
رئیس کلیسای کتدرال آمریکا با اشاره به خلق متنوع انسانها و اعتقادات توسط خدا برای محافظت انسان از خودش گفت: نباید اشتباهی مرتکب شده و بابت این اشتباهات هزینهای بپردازیم. در صورتی موفق خواهیم بود که میزان این اشتباهات را به کمترین حد خود برسانیم و بر اساس آن هزینههای اجتماعی ناشی از دیدگاههای متفاوت را نخواهیم پرداخت.
وی با تأکید بر اینکه خلق زیبایی توسط خدا دلیل تنوع ادیان و ملل است، گفت: هر بار ما به تفاوتهای اطراف خود مینگریم، از آن لذت میبریم و در حقیقت به سمتی باید برویم که از خود و ارزشهایمان حفاظت کنیم.
*باید برای ایجاد صلح تعهد کنیم تا نسلهای آینده در آرامش باشند
آلکس روی میدلی رئیس شورای ملی کلیساهای آمریکا در ادامه این نشست گفت: در خصوص روابط مسلمانان و مسیحیان باید به فکر آینده بهتر باشیم و با قبول مسئولیتها در خصوص نجات دنیا در زمان حال و آینده تلاش کنیم.
وی با تاکید بر اینکه خشونت به نام خدا ، توهین به خداست، گفت: از جمله وظایف ما ایجاد صلح است و به گفته مسیح کسانی رستگار میشوند، که صلح میکنند . باید برای ایجاد صلح تعهد داشته باشیم تا نسلهای آینده در صلح زندگی کنند.
رئیس شورای ملی کلیساهای آمریکا ادامه داد: ما به دنبال آن هستیم تا نگاهها را از سمت گفتگو درباره جنگ به سمت گفتگو برای صلح عادلانه تغییر دهیم.
کشیش کلیسای بابتیست واشنگتن گفت: شورای ملی کلیساها راهکارهایی برای ایجاد صلح در جهان ارائه داده ، از جمله ایجاد کمیتهای برای گفتگوی مستقیم با نمایندگان ادیان دیگر مانند: حضور نمایندگان ما در نیجریه و مذاکره با مسلمانان این کشور.
وی افزود: همچنین این شورا اقدام به تهیه لیستی از قوانین سختگیرانه علیه مسلمانان کرده است تا قوانین مناسب را جایگزین آنها کند. این کار منجر به رفع اسلام هراسی خواهد شد.
میدلی ادامه داد: مقابله با اهانت به مقدسات از جمله راهکارهایی است که میتواند مانع از ایجاد خشونت و افراطی گری شود. باید با احترام به تفاوت دیدگاهها و تأکید بر ارزشهای مشترک به دنبال همکاریهای لازم برای رفع خشونت باشیم.
وی همچنین در پایان سخنان خود با اشاره به نگرانی اش در خصوص کاهش جمعیت مسیحی در خاورمیانه گفت: باید درباره خشونت علیه کلیساها به ویژه کلیساهای ارتدکس در خاورمیانه ابراز نگرانی کنم و نسبت به وضعیت ادامه حیات این کلیساها دغدغه داشته باشم.
* «اصل گفتوگو» ضروریترین ابزار برای مقابله با خشونت است
در پایان این نشست بیانیهای با عنوان «حمایت از طرح جهان عاری از خشونت رئیس جمهور ایران» با حضور اندیشمندان مسلمان و مسیحی از ایران و آمریکا شرکت کننده منتشر شد.
در این بیانیه که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شد، آمده است:
- اندیشمندان و متفکرینِ حاضر «اصل گفتگو» را ضروریترین ابزار برای مقابله با خشونت و افراطیگری دانسته و امیدوارند در تداوم گفتگوهای مثبت و سازنده دینی به عالیترین و بهترین هماندیشی و همکاری در عرصه بینالملل دست یابند.
- برای نهادینه سازی زبان گفتوگو بین ادیان الهی باید نخست فضای شناخت و تعارف به وجود آید سپس زمینۀ تفاهم و فهم مشترک پدید آید تا در نهایت امکان تعامل و همکاریهای بینادینی و همزیستی مسالمت آمیز رهبران و پیروان ادیان توحیدی فراهم گردد.
- هدف گفتوگو دستیابی به مبانی مشترک به جای دست یافتن به آراء و نظرات مشترک است. در صورت ادراک و تعامل متقابل و احترام به عقاید یکدیگر است که زمینه لازم برای رفع سوء برداشتها و کاهش نزاعهای بیهوده و نهایتاً بسترهای فهم مشترک محقق خواهد شد.
- ما باید افقی را بگشاییم که در آن به جای جنگ، صلح، به جای خشونت، مدارا، به جای خونریزی، پیشرفت، به جای تبعیض، عدالت، به جای فقر، برخورداری و به جای استبداد، آزادی در سراسر جهان بهتر دیده شود.
- مسئولیت ویژه رهبران، پیروان ادیان و اندیشمندان و متفکرین دینی بر دفاع جمعی و متقابل از ارزشهای والای دینی و پایبندی بر اصول مشترک ایمانی و اخلاقی است.
- ضرورت دارد رهبران دینی در قالب همکاری مشترک نسبت به رفع خشونت و افراطیگری بکوشند و راه خود را از کسانی که با دینی جلوه دادن رفتار خشونت آمیزِ خود چهره دین را مخدوش میکنند، جدا کنند.
- امروز شاهد ترویج خشونت به نام دین در سوریه، لبنان، آفریقای مرکزی، میانمار و نیجریه و... هستیم. که این رفتارها هرگز مورد تأیید بزرگان و رهبران دینی نبوده و تروریسم و افراط گرایی را به هر شکل آن محکوم مینمائیم.
- شرکت کنندگان حمایت خود را از طرح روحانی رئیس جمهور محترم ج.ا.ایران با موضوع «جهان عاری از خشونت و افراطیگری» که در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز سوم مهر ماه 1392 ارائه شد، و با رأی قاطع نمایندگان همه کشورها تأیید شد، اعلام میکنند.
منبع:فارس
211008