اسامي چهار برادر رضاعي پيامبر چه بود؟

عقیق: ثويبه، كنيز ابولهب بن عبدالمطلب بود. از اصل و نسب و همسرش گزارشي در دست نيست. هنگامي كه رسول خدا (ص) زاده شد، سه يا هفت روز از مادرش حضرت آمنه۳ شير نوشيد و سپس ثويبه نخستين كسي بود كه چند روز ايشان را با شير فرزندش مسروح شير داد. بر پايه سخن مشهور، مدت شير خوردن ايشان از ثويبه چند روز بيشتر نبوده است. در گزارشي نيز اين مدت چهار ماه ياد شده است.
آورده‌اند كه ثويبه پيش از رسول خدا (ص) به حمزه عموي ايشان شير داده بود. از اين رو، هنگامي كه دختر حمزه را براي تزويج به پيامبر (ص) پيشنهاد كردند، ايشان او را بر خود حلال ندانست. ثويبه پس از او نيز به ابو سلمة بن عبدالاسد بن هلال مخزومي، پسر عمه پيامبر (ص) از بره دختر عبدالمطلب و عبدالله بن جحش، پسر عمه پيامبر و جعفر بن ابي‌‌طالب شير داده بود. بدين دليل، اين چهار تن برادران رضاعي پيامبر (ص) به شمار آمده‌اند كه جز جعفر، سه تن از آن‌ها در غزوه احد حضور داشتند و حمزه و عبدالله به شهادت رسيدند.
منابع در اين زمينه كه ثويبه در حال آزادي يا بردگي، رسول خدا (ص) را شير داده و نيز در اصل اين ماجرا تفاوت ديدگاه دارند. عروة بن زبير، آزادي ثويبه را پيش از شيردهي به پيامبر (ص) دانسته است.
برخي آزادي او را به دليل بشارت ولادت پيامبر (ص) به ابولهب دانسته‌اند. در برابر، گزارشي از تلاش خديجه۳ براي آزادي ثويبه حكايت دارد كه به نتيجه نرسيده است. ابن حجر نيز آزادي او را پيش از هجرت دانسته است.
ثويبه همواره مورد احترام پيامبر (ص) و خديجه۳ بود. رسول خدا (ص) تا هنگامي كه در مكه بود، ثويبه را ياري مي‌كرد. پس از هجرت نيز براي او هديه و صله، مانند لباس مي‏فرستاد.
در اسلام آوردن ثويبه اختلاف است. شماري از منابع شيعي بر اسلام وي تصريح دارند؛ اما بر پايه گزارش شماري از صحابه‌نگاران، تنها ابن منده به اسلام ثويبه باور داشت.
ثويبه به سال هفتم ق. پس از فتح خيبر درگذشت. آن گاه كه گزارش درگذشت او به مدينه رسيد، رسول خدا (ص) از وضعيت مسروح، پسر ثويبه، و ديگر خويشان او پرسيد و به ايشان گفته شد كه كسي از آنان باقي نمانده است.
جعفر مرتضي عاملي، شير دادن ثويبه به رسول خدا (ص) را نپذيرفته و براي آن ادله‌اي برشمرده است. از ديدگاه وي، روايات در مدت شير دادن ثويبه، تناقض دارند و از چند روز (سه، هفت و نُه روز) تا چهار ماه را ياد كرده‌اند. نيز گزارش‌ها در باره زمان آزادي ثوبيه اختلاف دارند. همچنين در تعيين نخستين كسي كه به رسول خدا (ص) شير داده، روايات داراي تناقض هستند. نيز پذيرش اين مطلب كه حمزه و مسروح كه به لحاظ سني از رسول خدا (ص) بزرگ‌تر بودند، در شمار برادران رضاعي پيامبر (ص) قرار گيرند، دشوار است.

منبع:حج

211008