تجلی صفت «بدیع» خداوند در بهار

عقیق:حجت‌الاسلام و المسلمین محمدصادق یوسفی مقدم، رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن، به مناسبت فرارسیدن ایام بهار و سال جدید شمسی، طراوت و تازگی و حیات و شادابی‌ای را که در ایام بهار مشاهده می‌شود، یادآور یکی از صفات خداوند یعنی صفت «بدیع» دانست و بیان کرد: خداوند خود را بدیع آسمان‌ها و زمین معرفی کرده است و واژه «بدیع» را در اصطلاح به معنای «یک نوع ابتکار و تازگی در کار به وجود آوردن» گفته‌اند.
یوسفی مقدم با بیان این که وقتی برای خداوند صفت بدیع به کار می‌رود، معنایش این است که خداوند کار ابتکاری و کار جدید انجام می‌دهد، اظهار کرد: به عبارت روشن‌تر، خداوند در نظام آفرینش همواره در حال نوآوری است و این چیزی جز اقتضای فیاضیت خدا نیست؛ یعنی وقتی خداوند موجود فیاض مطلق است، بنابراین همواره در حال نوآوری است و این بیانگر این است که یک نوع نو شدن و تازگی و طراوت در نظام طبیعت به وجود آوردن، از ویژگی‌های خداوند متعال است و لذا اگر به خداوند «بدیع السماوات و الارض» گفته می‌شود، یعنی خداوند همواره آسمان و زمین را در حال نو شدن دارد.

تغییر نظام طبیعت، رو به سوی کمال دارد

وی افزود: به عبارت دیگر نظام آفرینش در حال شدن است؛ شدن به سمت کمال، شدن به سمت رشد و تکامل. این ویژگی نظام طبیعت و ویژگی فعل خداوند در نظام آفرینش است.
یوسفی مقدم با بیان این‌که توجه قرآن کریم به بهار و به بهاری شدن طبیعت برای این است که روح انسان بهاری شود، اظهار کرد: این‌که قرآن کریم آیاتی را دارد که به مسئله نوشدن در نظام آفرینش اشاره می‌کند، برای نو شدن انسان و بهاری شدن انسان است.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن در این باره بیان کرد: ما هر چه در عالم طبیعت تأمل بیشتری کنیم، احساس می‌کنیم بیشتر به خداوند نزدیک می‌شویم، هرچه در نظام آفرینش تفکر کنیم، به خدا بیشتر نزدیک می‌شویم؛ لذا انسان در بسیاری از آیات قرآن به تفکر در آفرینش دعوت شده است؛ این که در ذره ذره آفرینش تفکر کند، در کلیت آفرینش تفکر کند و بر اساس این تفکر به بدیع السماوات و الارض پی ببرد و آن نوآور اصلی هستی را که ذات مقدس خداوند است، بشناسد.
وی به طور خاص با اشاره به آیه چهارم سوره مبارکه یونس، گفت: خداوند در اینجا در ابتدا به بحث مرجع و مآل تمام انسان‌ها اشاره می‌کند و می‌فرماید که مرجع و مآل تمام انسان‌ها خدای متعال است و همه به سوی خدا بر می‌گردند و می‌گوید که این وعده حقی است که هیچ‌گاه تخلف نخواهد کرد. خداوند به دنبال این از آفرینش و پیدایش آفرینش مثال می‌زند و سپس از این که این آفرینش را تبدیل می‌کند و بر می‌گرداند، سخن می‌گوید. در این سوره مبارکه خداوند می‌فرماید به راستی که او آفرینش جهانیان را آغاز می‌کند؛ یعنی آغازکننده این دنیا خدای متعال است و خدا آن را بر می‌گرداند و برگرداندن این آفرینش هم به دست خدای متعال است.

توجه به بهار، بازگشتی به سوی خداست

وی این مطلب را دارای اشاره‌ای به همان صفت بدیع خداوند دانست و بیان کرد: این مطلب بیانگر این است که خداوند متعال همواره این عالم را در حال شدن دارد و فاعل این کار هم خود خداوند است؛ منتها توجه ما به این شدن و به این بهار در نظام آفرینش برای این است که به خدا برگردیم و به عبارت دیگر از این وجود بهار در نظام آفرینش درسی بگیریم و دل خودمان را، روح خودمان را، جان خودمان را بهاری کنیم.
یوسفی مقدم ادامه داد: بهاری شدن دنیا و طبیعت به این است که سبزه‌ای تازه و با طراوت از آن می‌روید و درختان همه شکوفه می‌‌دهند و گلباران می‌شود و زمین طرواتی نو و زندگی‌ای نو می‌یابد و همه از آن لذت می‌برند. بهاری شدن دل انسان نیز به همین است، یعنی این که انسان در گفتار و رفتارش بهاری باشد، یعنی رفتار وگفتارش رفتار و گفتاری است که دل‌ها را شاد می‌کند رفتار و گفتاری است که انسان‌ها از آن لذت می‌برند. این بهاری شدن دل انسان است.
وی با اشاره به ادامه آیات سوره یونس که می‌فرماید «لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ؛ تا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‏‌اند، پاداش دهد»(یونس/4)، بیان کرد: نتیجه بهاری شدن دل، نتیجه پاک شدن، نتیجه این‌که دل انسان سبزه‌زاری باشد که از آن طراوت و زندگی و ارزش بطراود، نتیجه آن این است که انسان در پیشگاه خدا از اجر صالحان برخوردار می‌شود.
وی افزود: به عبارت دیگر بروز و ظهور بهاری شدن دل انسان و تجلی آن در عمل صالح است، در عمل پاک است، در ایمان راسخ به خداوند متعال است و نتیجه آن هم این است که خداوند متعال به انسان پاداش می‌دهد.

خواندن خداوند با وصف «بدیع‌السماوات و الارض» برای طراوت‌بخشی به زندگی

وی در ادامه با اشاره به این مطلب که صفت بدیع خداوند را در امور مهم می‌توانیم آن را مورد توجه قرار بدهیم، عنوان کرد: یکی از این موارد ماجرای حضرت یوسف است. جریان حضرت یوسف که پیش آمد و برادران حضرت یوسف او را در چاه انداختند، جبرئیل به نزد او آمد و بعد از این که از او پرسید که آیا می‌خواهد از آن جا خارج شود و یوسف گفت که این به دست خدای متعال است، به یوسف گفت که خدای متعال برای تو دعایی قرار داده است که اگر آن دعا را بخوانی خداوند متعال دعای تو و خواسته تو را اجابت می‌کند.
وی ادامه داد: جبرئیل یوسف را این گونه آموزش می‌دهد که این دعا را این چنین بخوان که «اللهم إنی أسئلک بأن لک الحمد لا اله الا انت المنان بدیع السماوات و الارض ذوالجلال و الاکرام أن تصلی علی محمد و آل محمد و أن تجعل لی مما انا فیه فرجاً و مخرجاً». مفهوم این دعا این است که خدایا من تو را مسئلت دارم که برای توست حمد و نعمت‌ها همه به دست تو برای انسان‌ها سرازیر می‌شود. خدایا تو بدیع السماوات و الارض هستی یعنی این نو شدن و صیرورت عالم به سوی تکامل از توست ای صاحب جلال و اکرام. بر پیامبر و آل او درود بفرست و برای من فرج و خروج‌گاهی از نزد خودت قرار بده و خودت برای من راهی از این مشکل باز کن. این دعای حضرت یوسف است.
وی با اشاره به این مطلب که یکی از ویژگی‌هایی که حضرت یوسف با آن گرفتاری‌ای که داشته است، خدا را به آن می‌خواند، «بدیع السماوات و الارض» است، عنوان کرد: خواندن خدا به «بدیع السماوات و الارض» یعنی ما در دعایمان از خدا می‌خواهیم که کار جدیدی را انجام دهد و این به این خاطر است که نو شدن و تازه شدن و طراوت بخشیدن به زندگی از جانب خداوند متعال، با صفت بدیع السماوات و الارض ارتباط بسیار تنگاتنگی دارد.
یوسفی مقدم در پایان اضافه کرد: امیدواریم که خداوند متعال به برکت بهار و به برکت آن لطفی که دارد و به برکت آن فاعلیت همواره بهاری خدا در نظام آفرینش، دل‌های همه مؤمنین مخصوصاً ایرانیان را بهاری کند، همیشه، انشاءالله.

منبع:ایکنا

211008