حجت الاسلام عالی/شهادت؛کمال نهایی انسان

عقیق: شهدایی که با نثار جان خویش مقاومت و پویایی جامعه را تضمین کردند و اگر خون شهیدان نبود شجره طیبه رسالت به اوج تعالی نمی‌رسید و از اسلام و مکتب توحید اثری نبود.
در قیامت همه عرشیان و فرشیان بر مقام بلند شهدا غبطه می‌خورند و این جایگاه رفیعی است که خداوند برای از جان و تن گذشتگان در راه خویش، منزلت و اجر ویژه ای در نظر گرفته است. اما واژه شهید به چه معناست؟ حجت الاسلام والمسلمین مسعود عالی استاد اخلاق و معارف اسلامی در این زمینه می‌گوید: واژه شهید از ریشه شهد استخراج شده و معانی مختلفی از جمله شاهد یا گواه و حاضر دارد.

شهادت، تجارتی عاشقانه با خدا
اما این مقام بلند چرا برای شهدا در نظر گرفته شده است؟ حجت الاسلام والمسلمین مسعود عالی استاد اخلاق و معارف اسلامی در این زمینه می‌گوید: کاملترین انسانها در خلقت خداوند، کسانی هستند که در راه خدا از جان می‌گذرند و برای رسیدن به خدا عبور از گذرگاه زندگی مادی را به قیمت مرگ جاودانه تجربه می‌کنند. وی ادامه می‌دهد: بارها این جمله را شنیده‌ایم که شهادت معامله با خداست و شهدا مرگی با عزت را تجربه می‌کنند. مصاف جبهه پیکار در راه حق فرصت ویژه برای معامله با خداست و شهادت، ارزشمندترین بهایی است که خداوند برای این تجارت عاشقانه در نظر گرفته است.
یکی از مسایلی که در قرآن مجید برای بیان حیات عالی شهدا و اشاره به مقام بسیار رفیع و والای آنها آمده است، جمله «عند ربّهم یرزقون» است، این مقام چه مفهومی دارد؟ حجت الاسلام والمسلمین عالی در این زمینه می‌گوید: مقام «عند ربّهم»، عالی ترین مقام انسانی است و به عبارت دیگر کمال نهایی انسان است که هیچ حایلی میان انسان و خدا، وجود ندارد. در حقیقت اتصال به مقام ربوبی و لقای الهی و نهایت کمال انسان است. راستی چه جایگاه و منزلگاهی از آن بالاتر، که عاشق را در جوار معشوق جای دهند و این، همان چیزی است که انسانها حقیقتاً در جست وجوی آن هستند.

وی ادامه می‌دهد: پیامبر اکرم(ص) در مقام و منزلت شهیدان فرمودند: «خداوند برای شهیدان هفت مقام مقرر کرده است، اول اینکه با نخستین قطره خونی که از او ریخته می‌شود، تمام گناهان او مورد عفو قرار می‌گیرد، دوم اینکه سرش در کنار دو حور از حوریان بهشتی قرار می‌گیرد و آنها غبار از چهره شهید پاک می‌کنند و به او خوشامد می‌گویند، او هم متقابلاً به همسران بهشتی خود مرحبا می‌گوید، نکته سوم پوشاندن لباسهای بهشتی بر اندام شهید، چهارم، پذیرایی کنندگان بهشتیانی که وارد بهشت می‌شوند، با عطرهای بهشتی، او را عطرآگین می‌کنند، نکته پنجم اینکه جایگاه خود را، در بهشت می‌بیند، ششم اینکه به روحش گفته می‌شود، در هر کجای بهشت که می‌خواهی استراحت کن و در نهایت اینکه به وجه ا... نظر می‌کند و این موضوع رضایت و خشنودی برای هر پیامبر شهیدی است.»
حجت الاسلام والمسلمین عالی تصریح می‌کند: به شهادت، «فوزعظیم» گفته شده، زیرا شهید با شهادت خود به هدف نهایی که لقای پروردگار و مقام در جوار«عند ربّهم» باشد، رسیده است و در این مسابقه نهایی، پیروز شده و پس از مسابقه نهایی دیگر آزمایشی نیست.

درجات شهدا نیز متفاوت است
این مسأله که شهدا در محضر الهی جایگاه ویژه دارند برهیچ کسی پوشیده نیست، اما این پرسش به ذهن می‌آید که آیا مقام همه شهدا یکی است یا اینکه خداوند متعال برای هر شهیدی مقام و رتبه ای خاص در نظر می‌گیرد. حجت الاسلام والمسلمین عالی در این زمینه می‌گوید:‌ در این مسأله که شهدا مقام ارجمندی در محضر الهی دارند تردیدی نیست، اما باید بگویم قرآن نیز با ذکر این آیه که خداوند بهای خون شهداست،‌ به اجر بی نهایت شهید در درگاه الهی تأکید می‌کند، اما این مقام بزرگ هم بسته به افراد، ویژگیها و درجات اخلاص و ایمان آنها متفاوت است.
وی اضافه می‌کند: درجات شهدا در جبهه‌های مختلف حق علیه باطل را فقط خدا تعیین می‌کند، چنانکه شهیدان همراه امام حسین(ع) مانند شهیدان همراه پیامبران الهی هستند و امام سجاد(ع) فضل و برتری شهیدان اهل بیت(ع) را بر سایر شهیدان ده برابر و فضل شهادت شیعیان را بر دیگران هفت برابر دانسته اند. بنابراین به روشنی مشهود است که مقام شهدا نیز به سبب فضایل و نحوه شهادت آنها با هم تفاوت دارد.

غبطه همه شهدا و اهل بهشت به مقام حضرت عباس(ع)
این استاد معارف اسلامی با بیان اینکه برخی شهدا مایه غبطه اهل بهشت هستند، اظهار می‌دارد:‌ در میان شهدای راستین راه حق، حضرت عباس(ع) نگین درخشانی هستند که همه شهدا و اهل بهشت به مقام بلند ایشان غبطه می‌خورند.
وی ادامه می‌دهد: شخصیت والای حضرت عباس بن علی(ع) از آنچنان جایگاهی در نزد اهل بیت(ع) برخوردار است که امام سجاد(ع) در این زمینه فرمودند: خدا رحمت کند عمویم عباس را، او خود را فدای برادرش حسین(ع)کرد. تا اینکه هر دو دست او قطع شد و خداوند به او همانند جعفر طیار دو بال عطا نمود که در بهشت با فرشتگان پرواز کند.
برای عباس نزد خدای متعال منزلت و درجه‌ای است که تمام شهیدان در قیامت به آن مقام و منزلت غبطه می‌خورند.
این استاد معارف اسلامی با اشاره به وفاداری حضرت عباس(ع) تصریح می‌کند: حضرت عباس(ع) فدایی ولایت شدند و زیباترین گواه این مسأله جان سپردن در مسیر حق و دفاع از حقانیت امام حسین(ع) به عنوان ولی خداست، آن حضرت با لب تشنه به شهادت رسید تا پیش از ولی امر خود آب ننوشد و این معنای حقیقی دفاع از ولایت است.

حتماً می‌دانید که مقام شفاعت مخصوص معصومین(ع) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است، اما اعتقادی وجود دارد که شهدا هم می‌توانند شفاعت کنند. حجت الاسلام والمسلمین عالی در تشریح مسأله شفاعت می‌گوید: خداوند متعال در قرآن کریم ذیل آیات 26 سوره نجم ، 110سوره طه،‌26 تا 28 سوره انبیا و86 سوره زخرف بصراحت مسأله شفاعت را مطرح می‌کند که این آیات بر شفاعت ملائکه انبیا و اولیاء ا... دلالت دارد.
وی ادامه می‌دهد: روایتی از امام جعفر صادق(ع) در خصال نقل شده که ایشان از قول اجداد طاهرین خود فرمودند: سه دسته هستند که در پیشگاه پروردگار«عزوجل» شفاعت می‌کنند و شفاعت آنها پذیرفته می‌شود؛ دسته اول پیغمبران هستند و پس از آن علما و پس از آن شهدا. بنابراین بر اساس این روایت قطعا شهدای راه حق می‌توانند شفاعت کنند.

تکریم شهدا و زیارت قبور آنها
اما چرا به تکریم و بزرگداشت شهدا توصیه شده و همه ما ایرانیها در مناسبتهای مختلف و بویژه آخرین پنجشنبه سال به زیارت قبور شهدا می‌رویم؟ حجت الاسلام والمسلمین عالی می‌گوید: قرآن، بصراحت برای مجاهدانی که در راه خدا می‌جنگند و کشته می‌شوند لفظ شهید را استفاده کرده و این صفت در آیات قرآن، به عنوان صفتی از صفات الهی مطرح شده است؛ بنابراین تکریم و بزرگداشت شهدا اجر بسیاری دارد. وی با بیان اینکه معصومین(ع) حرمت ویژه‌ای برای شهدا قایل می‌شدند،‌ تصریح می‌کند: در روایات مختلف آمده که حضرت فاطمه زهرا(س) هر صبح شنبه به زیارت قبور شهدا می‌رفتند و بر سر قبر عمویشان حمزه(ع) دعا می‌خواندند و برای همه شهدا طلب آمرزش می‌کردند.
این کارشناس معارف اسلامی با استقبال از برنامه تکریم شهدا در آخرین پنجشنبه سال،‌ تأکید می‌کند:‌ تکریم شهدا در حقیقت بزرگداشت ارزشهای دینی و الهی است که همه مجاهدان راه حق برای تحقق آن جان در کف اخلاص گذاشتند و مظلومانه جان دادند، بنابراین همه ما با زیارت این شهدا با آرمانهای سترگ آنها تجدید عهد می‌کنیم تا راه سرخشان تا قیامت روشن و ماندگار بماند.

منبع:قدس

211008