رب المشرقين و رب المغربين يعني چه؟

عقیق: درست است كه خورشيد در هر روز از ايام سال از نقطه ‏اي طلوع و در نقطه‏ اي غروب مي‏ كند و به اين ترتيب به تعداد روزهاي سال مشرق و مغرب دارد « فلا اقسم برب المشارق و المغارب » (سوره معارج، آيه 40) به آن اشاره دارد. ولي با توجه به حداكثر ميل شمالي آفتاب و ميل جنوبي آن در حقيقت دو مشرق و دو مغرب دارد و بقيه در ميان اين دو مي‏ باشد.

توضيح اين كه از آنجا كه محور زمين نسبت به سطح مدار آن مايل است و زاويه‏ اي در حدود 23 درجه تشكيل مي ‏دهد و با همين حال به گرد آفتاب مي‏گردد طلوع و غروب آفتاب دائما متغير به نظر مي‏رسد و از 23 درجه ميل اعظم شمالي (در آغاز تابستان) تا 23درجه ميل اعظم جنوبي (در آغاز زمستان) در تغيير است كه مدار اول را مدار «رأس سرطان» و مدار دوم را مدار «رأس الجدي» مي‏ نامند و اين است دو مشرق و دو مغرب آفتاب و بقيه مدارات در درون اين دو مدار قرار دارند.

 بعضي دو مغرب و دو مشرق به طلوع و غروب خورشيد و طلوع و غروب ماه تفسير كرده‏ اند و آن را مناسب با آيه گذشته  " الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ" خورشيد و ماه بر حسابى [روان]اند .(الرحمان آیه 5) مي‏ دانند ولي معني اول مناسب‏تر به نظر مي‏رسد به خصوص اينكه در بعضي از روايات اسلامي به آن اشاره شده است. (تفسير نمونه، ج 23، صص 120 ـ 121).

منبع:جام

211008