عکس/نسخة خطی نفیس دیوان خاقانی

عقیق:به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، رئیس ادارة مخطوطات این سازمان با بیان این مطلب گفت: «این نسخه به خط نستعلیق 21 سطریِ دو ستونه، با ویژگی‌های نثری سدة نهم هجری کتابت شده است».
سید محمدرضا فاضل هاشمی خاطرنشان کرد: «این نسخه در ربیع‌الاوّل سال 847 قمری، به رسمِ خزانة امیر مبارزالدوله، توسط حاج علی سمرقندی به کتابت درآمده است».
وی با بیان این که این دست‌نویس دارای یک شمسة بزرگ زیبا در ظَهر صفحة نخست می‌باشد، گفت: «در آغاز دیوان و منظومة تحفه‌العراقین نیز دو سرلوح ظریف و زیبای مذهَّب و مرصَّع، با کتیبه‌های بازوبندی و نقوش اسلیمی وجود دارد که طرحشان از نظر نقش و رنگ‌آمیزی، باهم تفاوت دارد».
فاضل هاشمی افزود: «پیشانی و شرفة این سرلوح‌ها به لاجورد و طلا و سیلو و سیاهی است که مجموعة این رنگ‌ها، سرلوح‌های زیبا و چشم‌نوازی را ترسیم کرده است».
وی با بیان این که جدول‌بندی اوراق این دست‌نویس، به زر اعلای تحریردار و لاجورد می‌باشد، اظهار داشت: «عناوینِ داخل مستطیل‌های آغاز قصاید و غزلیات، به زر بوده و عناوینِ داخل قلمدان‌های سرلوح، به سفیداب می‌باشد که به خط کوفی به کتابت درآمده است».
رئیس ادارة مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، نوع کاغذ این اثر منحصر به فرد را سمرقندی دانست و اضافه کرد: «جلد آن نیز تیماجی عنّابی ضرب‌کوب زرّین، با ترنج و سرترنج و جداول زرین است که متأسفانه این تزیین‌ها محو و خراب شده است».
وی تصریح کرد: «این دست‌نویس کهن که در مردادماه 1311 توسط میرزا رضا خان نایینی، وقف کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی شده است، دارای 383 ورق در ابعاد 17 در 10 سانتی‌متر است که 306 ورق از آن به دیوان و 77 ورق نیز به منظومة تحفه‌العراقین خاقانی اختصاص یافته است».
گفتنی است که کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی با در اختیار داشتن بیش از 85 هزار دست‌نویس کهن، مربوط به دوره‌های زمانی مختلف و در موضوع‌های گوناگون، از قطب‌های علمی، فرهنگی و هنری جهان اسلام به شمار می‌رود.

منبع:قدس

211008