تصاوير/بر روي پردِه كعبِه چه نوشته اند؟

عقیق:بُرْقُع و بُرْقَع از ريشه رباعي «ب ر ق ع» و جمع آن براقع، به معناي پوشاننده صورت است و به پوشش ويژه درِِ كعبه اطلاق مي‌شود. پوشاندن كعبه با پرده مخصوص، پيشينه‌اي دراز دارد.
دقيقاً معلوم نيست كه از چه هنگام افزون بر پرده اصلي، پرده ويژه ديگري براي در كعبه اختصاص يافته است. نصب سايبان‌هايي بالاي در كعبه در دوره متوكل عباسي، به صورت سنتي سالانه درآمد و خليفه هر سال در موسم حج، سايباني براي نصب بر سر در كعبه هديه مي‌داد.
طول و عرض برقع كمي بيش از اندازه درِ كعبه است تا هنگام آويخته شدن كاملاً آن را بپوشاند.
پوشش در كعبه از چهار قطعه تشكيل مي‌شود: قطعه فرازين به نام «عتبه»، قطعه زيرين به نام «طراز»، قطعه دنباله طراز به نام «قائم صغير» و قطعه انتهايي با نام «قائم كبير» كه در آن شكافي قرار دارد.
قطعه «عتبه» مساحتي به اندازه ۴۳۱۲ ذراع دارد و وزن تارهاي نقره‌اي سفيد و نيز طلايي بافته شده در آن ۳۱۱۴۰۴ مثقال است. قطعه طراز داراي مساحت ۴۳۱۱ ذراع و وزن تارهاي زينتي آن ۳۱۱۰۵۷ مثقال است. قطعه «قائم صغير» نُه ذراع مساحت دارد و تارهاي زينتي آن به ۹۰۱ مثقال مي‌رسد. «قائم كبير» ۴۳۱۱ ذراع مساحت دارد و وزن زينت‌هاي روي آن ۳۲۱۴۵۵ مثقال است.
افزون بر اين چهار قطعه، قطعه‌اي به نام «وصله» نيز در برقع ديده مي‌شود كه دو قطعه «قائم صغير» و «قائم كبير» را به هم پيوند مي‌دهد و داراي تارهاي نقره‌اي به مقدار ۴۳ مثقال است. روي همه قطعه‌ها، آياتي با آرايه‌هاي اسلامي به صورت طرح برجسته، زردوزي و طراحي و با نخ نقره داراي روكش طلا، اجرا شده است.
روي پرده كعبه وسايلي نيز قرار داده مي‌شود: ۱. شش صفحه نقره‌اي با عيار ۹۰ كه با طلاي زرد ونيزي طلاكاري شده‌اند و هر يك از آن‌ها روي دو چتر آفتابگير قرار دارد. ۲. دوازده چتر بافته شده از ابريشم سرخ كه روي آن‌ها با تارهاي نقره‌اي و طلايي تزيين و با پوست بُز دباغي شده، آستر گشته و بر هر يك از آن‌ها، منگوله‌اي از نخ‌هاي پنبه‌اي هندي قرار دارد.
۳. دوازده عدد منگوله نخي ساخته شده از پنبه هندي سرخ و تارهاي نقره‌اي زرد و سفيد و نيز تارهاي طلايي كه هر يك از آن‌ها روي يك چتر قرار دارد. ۴. پنج منگوله نخي ساخته شده از ابريشم سياه و تارهاي نقره‌اي و طلايي و نيز تارهاي نقره‌اي به رنگ زرد و سفيد كه هر يك از آن‌ها داراي قيطاني از ابريشم سياه است.
پيرامون پرده كعبه، حاشيه‌اي مستطيل شكل، آراسته به نقش و نگارهايي ديده مي‌شود كه در ميانه آن، مستطيل‌هاي بيضي شكل و اشكال مربع وجود دارد و در زمينه هر يك از آن‌ها، آيات قرآن و عبارات ديني به چشم مي‌خورد. در سراسر اين مستطيل از درون، يازده دايره و مستطيل‌هاي بيضي شكل ديده مي‌شود.
در هشت دايره، عبارت «اَللهُ رَبِّي» و در سه دايره عمودي در ميانه پرده از بالا به پايين، عبارت «اَللهُ حَسْبِي» نقش بسته است و در زمينه همه مستطيل‌هاي بيضي شكل كه در سر تا سر درون حاشيه قرار دارد و شمار آن‌ها به ۱۰ مي‌رسد، «سوره فاتحه» نوشته شده است.
در بخش بالاي پرده دو مستطيل بيضي شكل قرار دارد كه ميان آن دو، يك دايره با عبارت «اَللهُ حَسْبِي» ديده مي‌شود و در زمينه دو مستطيل، آيه قرآنيِ (قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِك ِ فِي السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّك ِ قِبْلَةً تَرْضَاهَا) (بقره/۲، ۱۴۴) نقش بسته است. زير اين دو مستطيل، بيضي بزرگي قرار دارد كه حاوي اين آيه است: (قُلْ يَا عِبَادِي الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لاَ تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللهِ إِنَّ اللهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ) (زمر/۳۹، ۵۳) در آذين‌بندي اخير پرده درِ كعبه، به جاي آن، اين آيه آمده است: (بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ *وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَة مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّة عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْاَرْضُ أعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ) (آل‌عمران/۳، ۱۳۳).
در بخش زيرين آن، مستطيلي ديگر قرار دارد كه درون آن، چهار دايره به شكل گلابي است و پيرامون آن‌ها با تارهايي زينت يافته و در زمينه هر يك از آن‌ها آيه «اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» (نور/۲۴، ۳۵) نقش بسته و زير آن، دو مستطيل بيضي شكل قرار دارد كه ميان آن دو، دايره‌اي با عبارت «الله حسبي» ديده مي‌شود.
در زمينه دو مستطيل ياد شده، قسمتي از آية الكرسي (بقره/۲، ۲۵۵) نوشته شده است و زير آن، خانه بيضي شكل بزرگي ديده مي‌شود كه در زمينه‌اش اين آيه نقش بسته است: (بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ * لَقَدْ صَدَقَ اللهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمسجدالحرام إِنْ شَاءَ اللهُ آمِنِينَ). (فتح/۴۸، ۲۷) نيز در زير آن، دو خانه بيضي شكل جاي دارد كه ميان آن دايره‌اي با عبارت «الله حسبي» نقش بسته و در زمينه آن دو، بقيه آية الكرسي نوشته شده و زير آن‌ها دو دايره بزرگ قرار دارد كه ميان آن دو، چهار مستطيل كوچك ديده مي‌شود. در هر يك از دايره‌ها سوره اخلاص نوشته شده و در مركز دايره، عبارت «اَللهُ جَلَّ جَلالُهُ» نقش بسته است.
در زمينه مستطيل‌هاي چهارگانه، اين نوشته‌ها ديده مي‌شود: (رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنْ الْخَاسِرِينَ) (اعراف/۷، ۲۳) (رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْك ِ رَحْمَةً إِنَّك ِ أَنْتَ الْوَهَّابُ) (آل‌عمران/۳، ۸). در آذين اخير پرده درِ كعبه، مستطيل‌هاي چهارگانه و نوشته‌هاي روي آن حذف شده است.
در يكي از دو دايره بزرگ كه در سمت راست بيننده قرار دارد، «سوره اخلاص» و در ديگري آيه (مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً) (فتح/۴۸، ۲۹) نقش بسته است.
در مركز اين دو دايره (بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ) ديده مي‌شود. در گذشته زير آن مستطيلي بزرگ قرار داشت كه امروز برداشته شده است.
در اين مستطيل، اين سوره نقش بسته بود: (بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ * لاِِيلاَفِ قُرَيْش * إِيلاَفِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ * فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ * الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوع وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْف * صَدَقَ اللهُ العَظيم) (قريش/۱۰۶، ۱-۴).

منبع:حج

211008