حال‏ آنكه آثار و عواقب ناگوار شناخت پايان عمر به مراتب از آثار نابودى مال بزرگتر و دشوارتر است؛ زيرا كمبود مال جبران‏ شدنى است و اين امر باعث آرامش نسبى شخص مى‏ گردد. ولى كسى كه به پايان‏ پذيرى عمر يقين و باور داشته باشد اگر چه عمرش طولانى شود، هيچ اميدى ندارد.

نيز اگر شخص به طول عمر و بقاى خود اطمينان بيابد، در درياى لذات و معاصى غرق مى‏ گردد. او به اين اميد كه در پايان عمر توبه خواهد كرد همواره در رسيدن به شهوات مى‏ كوشد.

بى‏ شك خداى جلّ و علا از اين عقيده خشنود نيست و آن را از بندگانش نمى ‏پذيرد. اگر تو غلامى داشته باشى كه يك سال خشم و نارضايتى تو را باعث شود و يك روز يا يك ماه خشنودت سازد. آيا از او مى‏ پذيرى؟ بى‏ ترديد نمى‏ پذيرى و تا وقتى كه در همه كار و همه وقت فرمان تو را نبرد و سفارشت را گوش فرا ندهد، او را بنده‏اى صالح نمى‏ شمارى.

اگر بگويى مگر نشده كه گاه شخصى تمام اوقاتش را در معصيت و گناه گذرانده آنگاه توبه نموده و توبه او پذيرفته شده است؟ پاسخ مى‏ دهيم: اين امر هنگامى است كه شهوات بر انسان چيره گردند و از مخالفت با آنها عاجز شود، نه اينكه اساس كار را بر ارتكاب معصيت بگذارد، [تا آخر كار توبه كند.] تنها در اين صورت خداوند از او مى‏ گذرد و با بخشايش بر او تفضّل مى‏ كند. امّا كسى كه با توجه و با قصد گناه كار مى ‏كند تا در پايان كار توبه كند در واقع مى‏ كوشد تا كسى را بفريبد كه فريفتنى نيست، او مى‏ خواهد لذت نقد را بگيرد و قول توبه نسيه بدهد.

پی نوشت:

شگفتيهاى آفرينش (ترجمه توحيد مفضل)، ص: ۷۸.

منبع:جام

211008