۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۹ : ۲۲
عقیق: صله رحم از موارد سفارش شده و موکد دین مبین اسلام است که ترک آن عواقب ناخوشایندی به دنبال دارد؛ این سنت حسنه در خصوص پدر و مادر بیشتر سفارش شده است. نوشتار زیر برگرفته از کتاب مفاتیح الحیاة اثر آیت الله جوادی آملی را در این باره مرور می کنیم:
اولویت حق با مادر
امام باقر(ع) می فرمایند: حضرت موسی بن عمران
(ع) سه بار به خدا عرض کرد: پروردگارا! به من توصیه ای کن! خدای
سبحان در هر سه بار فرمود: تو را به خودم سفارش می کنم؛ آن گاه عرض کرد:
پروردگارا! مرا سفارش کن! فرمود: تو را سفارش می کنم به مادرت. سپس عرض کرد:
پروردگارا! مرا سفارش کن. فرمود: تو را به مادرت سفارش می کنم. باز گفت:
پروردگارا! مرا سفارش کن. فرمود: تو را به پدرت سفارش می کنم. امام باقر(ع) افزود:
از همین رو گفته می شود که حق مادر از نیکی دوسوم و برای پدر یک سوم است.(1)
امام سجاد(ع) می فرمایند: حق پدرت این است که بدانی او ریشه تو و تو شاخه او هستی و بدان که اگر او نبود تو نیز نبودی، پس هر گاه در خودت نعمتی یافتی که شادمانت می کند بدان که پدرت برای تو ریشه آن نعمت است و حمد خدا به جای آور و به اندازه آن نعمت از او شکرگزار باش.(2)
قطع پیوند با والدین
خداوند گسستن پیوند با والدین را نکوهیده و
درباره آن تهدید کرده است. کسانی که پدر و مادر خود را تحقیر و به آنان اهانت می
کنند به سرانجامی بد گرفتار می شوند. در قرآن کریم آمده است: و آن کس که به پدر و
مادر خود، آن گاه که او را به پذیرش رستاخیز فراخواندند گفت: اُف بر شما... اینان
کسانی اند که آن سخن (وعده عذاب) درباره آنان به حقیقت پیوست، در حالی که در میان
امت هایی از جنیان و آدمیان هستند که پیش از آنان درگذشتند. قطعا اینان زیانکارند. (3)
این آیه تنها درباره فرزندان کفرپیشه نیست، بلکه محور آن
نکوهش اهانت و تحقیر والدین است چنان که خدای متعال در آیه ای دیگر این کار را نکوهیده
و فرموده است: ... و به آنان کلمه ای ناخوشایند مگوی و با آنان پرخاشگری مکن.(4)
رسول خدا (ص) نیز فرمودند: از ستم بر والدین برهیزید، زیرا
بوی بهشت از راهی هزار ساله به مشام می رسد ولی عاق والدین آن را نمی یاید.(5)
امام صادق (ع) فرمودند: پایین ترین مرتبه عاق والدین شدن،
اف گفتن است. اگر خدا چیزی کمتر از اف گفتن نشان می داشت، از آن نهی می کرد (6)، همچنین فرمودند: هر کس
به والدین خود در حالی که به او ستم کرده اند خشمگینانه بنگرد خدا نمازش را نمی
پذیرد.(7)
شدیدترین مرحله در عاق والدین شدن، کشتن آنها است.
پیامبر(ص) فرمود: بالاتر از هر عقوقی (ستم بر والدین) ستمی هست تا اینکه کسی یکی
از والدین خود را بکشد و هر گاه چنین کرد عقوقی بدتر از آن نیست. (8) مراد از عقوق
والدین همان ستم و آزردن آن دو است که موجب گسستن پیوند خویشاوندی با آنها است.(9)
بدرفتاری با پدر و مادر افزون بر کیفر اخروی زیان های
دنیوی نیز دارد. بر پایه حدیثی قدسی خداوند فرمود: به عزت و جلال و بلندی شانم
سوگند اگر عاق والدین عبادت همه پیامبران را انجام دهد از او نمی پذیرم.(10)
پی نوشت ها:
1_(الامالی، صدوق، ص 511)
)_2تحف العقول، ص 263)
3_(احقاف، آیه 17 – 18)
4_(اسراء، آیه 23)
5_(الکافی، ج 2، ص 349)
6_(همان)
7_(همان)
8_(همان، ص 346)
)_9مجمع البحرین، ج 5، ص 215)
)_10جامع السعادات، ج2، 271)
منبع:شبستان
211008