عقیق: اولین روز فروردین‌ماه، مصادف با تولد یک مداح سرشناس کشور است. مداح با اصالتی که نسل در نسل در خانواده‌ای مداح تربیت شده است. محمدرضا طاهری مداح سرشناس کشورمان متولد اول فروردین ۱۳۳۸ در شهر اراک است.
پدر، مداح معروف پیش از انقلاب
پدر او محمدتقی طاهری از مداحان معروف پیش از انقلاب بود، پدر بزرگ این خانواده هم جزو مداحان بوده است. طاهری دو برادر دیگر به نام‌های مرتضی و محسن هم دارد که آن‌ها هم مداح هستند. او از شاگردان منصور ارضی و هم رده چهره‌هایی همچون سعید حدادیان، محمود کریمی و حسین سازور از نسل اول تربیت شدگان حاج منصور است.
طاهری به سبک قدما و بزرگان گذشته مداحی می‌کند و البته نوآوری‌های بسیار هم داشته است. خود در گفت‌و‌گویی درباره تاثیر آموزش و تربیت منصور ارضی در مسیر مداحی خود گفته است: «برای اولین‌بار در هیأت «حسین جان» واقع در نازی‌آباد، در مجلس حاج ناصر ارضی که برادر حاج منصور ارضی است، اقدام به خواندن مداحی کردم».
حاج محمدتقی طاهری کیست؟
برای گفتن از خاندان طاهری باید از مرحوم محمدتقی طاهری گفت. او در سال ۱۳۱۰ در تهران متولد شد. پدر ۲۰ ساله بود که در محله باغ فردوس تهران کوچه محمد بانکی که محدوده هیأت‌های قدیمی تهران بود، به اداره هیأت جوانان باغ فردوس که به هیأت ابوالفضلی‌ها و یا هفت برادران حاج عباسی معروف بود، می‌پرداختند.یکی از جلسات ثابت او سه‌شنبه‌ها بود. جلسه دیگر او در مسجد حاج آقادشتی نازی‌آباد بود. دیگر برنامه همیشگی او هم در مسجد سیدالشهدا(ع) در بازار دوم نازی آباد بود. او شاعر هم بود. خیلی از سروده‌ها و نوحه‌هایی را که در اوقات مختلف استفاده می‌کرد، خودش می‌گفت.
در ۱۳ سالگی راهی جبهه شدم
حاج محمد رضا طاهری در این خانواده تربیت شد و در دوران نوجوانی راهی جبهه‌ها شد. او درباره حضورش در جبهه‌ها می‌گوید: «سال ۶۱ توفیق شد که به جبهه بروم. رفتنم البته داستانی دارد. آن موقع ۱۳ سال داشتم. قبل از جبهه در محله قدیمی‌مان، نازی‌آباد هیأتی داشتیم؛ همین هیأت «حسین‌جان» که آن وقت در نازی‌آباد برقرار بود و حاج ناصر ارضی (برادر حاج منصور) این هیأت را می‌گرداند. خود ایشان صحبت می‌کرد و بعد هم من و دیگر دوستان می‌خواندیم. از دل همان هیأت، ۲۳ نفر از بچه‌ها جمع شدیم که به جنگ برویم. اولین خواندنم در جبهه هم داستان جالبی دارد که برایمان دردسرساز شد. یک آقایی با ما به جبهه آمده بود که خیلی آدم ساده‌ای بود و ما خودمان از آمدن او متعجب بودیم.
این بنده خدا در اولین برنامه هیأت ما در جبهه شرکت کرد. ما هم آن شب همه بچه‌های فرماندهی گردان را دعوت کرده بودیم.»وی ادامه می‌دهد: «در گردان مقداد خیلی فرمانده بود که هر کدامشان بعداً فرمانده یک گردان شدند، اما همه‌شان در گردان ما جمع بودند. ما این‌ها را هم دعوت کرده بودیم. روضه خواندیم و بعد شروع کردیم به سینه‌زنی. تازه این دم «حسین جان» حاج آقا منصور که با هروله می‌خواندند، راه افتاده بود و بچه‌ها شروع کردند به هروله کردن. برای فرماندهان گردان هم تازگی داشت و مبهوت مانده بودند.
چون از اول جنگ تهران نبودند و هنوز در همان فضای سینه‌زنی سنتی و ضرب‌های سنگین مثل «شیر سرخ عربستان» بودند که مرحوم مهدی خندان برایشان می‌خواند. خلاصه بچه‌ها هروله می‌کردند و آن بنده خدا هم سرش را به این طرف و آن طرف می‌زد و غش کرد. این شد که صبح همه‌مان را از گردان اخراج کردند.»
مبدع و نوآور اما در چهارچوب
حاج محمدرضا طاهری در مداحی مبدع و نوآور بوده است اما هیچ‌گاه از چهارچوب و سنت خارج نشده است. او در این باره می‌گوید: «خیلی زحمت کشیده شد تا این سبک نوین مداحی در آن سالها و در جبهه جا بیفتد. سال‌های آخر جنگ هنوز بعضی‌ها به ما متلک می‌گفتند و به این نوع خواندن انتقاد داشتند. الآن هم فرقی نکرد‌ه‌ام، اما واقعاً بعضی وقت‌ها حسرت آن روزها را می‌خورم، همان جمع‌های سی ـ چهل نفره.
کارهای نو تا زمانی که جا بیفتند مخالفانی دارند. آن زمان حاج منصور ارضی دست به نوآوری زده بود. من از او یاد گرفته بودم که بچه‌ها با ذکر «حسین جان» هروله کنند و سینه بزنند. خدا شهید بهمن نجفی را رحمت کند. فرمانده گردان ما بود، می‌گفت مگر اینجا رقاصخانه است؟ چرا اینقدر بالا و پایین می‌پرید؟ البته آن موقع به‌خاطر سن کمی که داشتم از حرف او ناراحت شدم که چرا نسبت به روضه امام حسین این‌گونه سخن می‌گوید.»او می‌گوید: «شهید نجفی برای آنکه جلوی این کارها را بگیرد، با قاطعیت گفت هر کس می‌خواهد در گردان بماند باید تعهد بدهد از این کارها نکند! من هم از گردان انتقالی گرفتم و رفتم. اگر شهید نجفی شورهای امروز مجالس را می‌دیدید، حتما از کوره در‌می‌رفت. شاید اگر شورهایی که بچه‌های این دوره می‌گیرند زمان جنگ وجود داشت حتما حکم تکفیر ما را می‌دادند. البته حق داشتند چراکه به این سبک مداحی اصلا آشنایی نداشتند. یادم هست یک دوره نوارهای حاج منصور قدغن شده بود تا اینکه کم‌کم جا افتاد».
با ارزش‌ترین دقایق زندگی‌ام، زمانی است که برای سیدالشهدا می‌خوانم
از اساتید دیگر حاج محمدرضا به غلامحسین نصیری و اسماعیل غفاری هم می‌توان اشاره کرد. اوج معروفیت طاهری مربوط به دهه ۷۰ و فعالیت مداحی چشمگیر او در این سالها خصوصاً در حسینیه پنبه‌چی تهران واقع در دروازه دولاب است. او می‌گوید: «من مداحی می‌کنم تا در روز قیامت شرمنده شهدا نباشم، با ارزش‌ترین و مهم‌ترین دقایق من زمانی است که برای امام حسین مداحی می‌کنم.»
رسمی زیبا در مداحی خاندان طاهری
او سال‌هاست هیأتی به نام مکتب‌الزهرا سلام‌الله علیها راه‌اندازی کرده و در مناسبت‌های مختلف عاشقان آل‌الله را زیر این بیرق جمع می‌کند. فرزندان او حسین و علیرضا هم به مرور در کنار او پرورش یافتند و امروز از زمره مداحان خوش‌خوان کشور هستند.حاج محمدرضا یک رسم همیشگی دارد و آن هم این است که در ابتدای هرجلسه و در هر مناسبت، خوانش خود را با مناجات با امام زمان(عج) آغاز می‌کند. رسمی که این روزها در جلسه او و حاج منصور ارضی دیده می‌شود. حسین طاهری هم به تبعین از پدر، این شیوه را در جلسات خود دارد. سعید حدادیان می‌گوید: «این رسم از مرحوم کافی در این خاندان شکل گرفته است.»
سه دهه نغمه‌پردازی اصیل در عین اصالت
یکی از ویژگی‌های حاج محمدرضا طاهری که کمتر مورد توجه بود، نوحه‌سرایی و نغمه‌پردازی او بود. او سه دهه نغمه‌پردازی و خلق نواهای نوآورانه کرد. سعید حدادیان درباره او می‌گوید: حاج محمد از شش سالگی رسماً می‌خواند و بیش از پنج دهه نوحه‌خوانی کرده است.
محمدرضا طاهری در نخستین کنگره ملی نوحه، به عنوان پرچم‌دار نغمه‌پردازی نوین به جهت سه دهه نغمه‌پردازی و خلق نواهای نوآورانه و در عین حال اصیل برای جلسات عزاداری و موالید اهل بیت(ع) مورد تجلیل قرار گرفت.
منبع:فارس
