عقیق: در دل اصفهان، در خانواده‌ای با ریشه‌های عمیق علمی و دینی، مردی به دنیا آمد که هم پهلوان بود، هم مجتهد و زندگی‌اش داستانی پر از تحول و اثرگذاری در تاریخ معاصر ایران شد. آیت‌الله سید مرتضی مستجاب الدعواتی، که به «مستجابی» معروف است، فرزند حاج سید اسدالله مستجاب الدعواتی و نوه آیت‌الله سید ابوالحسن صدرعاملی، یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین شخصیت‌های دینی و اجتماعی اصفهان در قرن بیستم بود.
قصه زندگی او از همان ابتدا پر از آموزه‌ها و لحظات تاریخی بود که از نسل‌ها و زمان‌ها گذشته، در دل مردم باقی ماند.او در سال ۱۳۰۲ هجری شمسی، در خانواده‌ای مذهبی در اصفهان به دنیا آمد. از همان کودکی، آیت‌الله مستجابی با فضاهای علمی و دینی آشنا شد، چراکه پدربزرگش آیت‌الله سید ابوالحسن صدرعاملی یکی از بزرگان علمی اصفهان بود و از همان دوران، محیط علمی و مذهبی خانواده تأثیر عمیقی بر تربیت او گذاشت.
در این محیط پر از علم و تقوا، اولین گام‌های معرفتی‌اش برداشته شد و در سنین جوانی، روابط صمیمی و نزدیک با شخصیت‌هایی چون امام موسی صدر شکل گرفت که این دوستی به یکی از نقاط عطف در زندگی او تبدیل شد.تحصیلاتش در تهران و نجف ادامه یافت. او که از دوران جوانی تشنه علم و معرفت بود، برای تحصیل به نجف رفت، جایی که بزرگ‌ترین علمای شیعه در آن دوران حضور داشتند.
در این میان، آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی، از بزرگ‌ترین مرجع‌های تقلید وقت، درس‌های اجتهاد را به او آموخت و او توانست از این استاد بزرگ اجازه اجتهاد بگیرد. ازآن‌پس، نام مستجابی در محافل علمی درخشید و او به یکی از مراجع علمی مورداحترام در حوزه علمیه تبدیل شد.
مردی برای علم، اخلاق و سیاست
سید مرتضی مستجاب الدعواتی تنها به علوم دینی بسنده نکرد. او در عرصه مبارزات سیاسی نیز نقش بسیار فعالی ایفا کرد. در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ شمسی، دوران پر تلاطمی بود؛ ایران درگیر مسائل پیچیده سیاسی از جمله ملی‌شدن صنعت نفت و مبارزات علیه رژیم پهلوی بود.
آیت‌الله مستجابی که در دوران جوانی خود شاهد این تحولات بود، به همراه آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی و شخصیت‌هایی چون نواب صفوی در صف اول مبارزات قرار گرفت. این مبارزات به‌نوعی با زندگی او گره‌خورده بود. او نه‌تنها در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی حضور داشت، بلکه با روحیات خاص خود به عنوان یک انسان با فطرت نیکو، همواره در کنار مردم و در خدمت آنها بود.
زندگی آیت‌الله مستجابی همواره پر از ماجراها و حکایت‌های جذاب بود. او با شخصیت‌های برجسته‌ای چون نواب صفوی، آیت‌الله کاشانی، حسین مکی و امام موسی صدر نشست‌وبرخاست داشت.این نشست‌ها نه تنها جنبه علمی و سیاسی داشتند، بلکه در آنها خاطرات بسیاری از زندگی این شخصیت‌ها به ثبت رسیده است. آیت‌الله مستجابی در این نشست‌ها نه تنها به عنوان یک عالم دینی شناخته می‌شد، بلکه به عنوان یک انسان با روحیه‌ای متفاوت از دیگران، شخصیت‌هایی با آن ویژگی‌های انسانی و فلسفی خاص خود بود.
پهلوان همه عرصه‌ها
روزی در یکی از این نشست‌ها، در میان صحبت‌ها و بحث‌های سیاسی، ناگهان آیت‌الله مستجابی به اشعار حافظ و مولانا اشاره کرد و با صدای دلنشینش چند بیت از اشعار این بزرگان را خواند. در آن لحظه، همه حاضران متوجه شدند که این روحانی بزرگ تنها یک عالم مذهبی نیست، بلکه در دلش عشقی به هنر و شعر هم دارد. او که خود یکی از بهترین شعرخوانان بود، در دل مردم با اشعارش نفوذ می‌کرد و باعث می‌شد تا کسانی که با مشکلات اقتصادی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنند، کمی آرامش پیدا کنند.اما این تنها بخش کوچکی از زندگی آیت‌الله مستجابی بود.
او در کنار مبارزات سیاسی و اجتماعی، در عرصه‌های خیرخواهانه و انسان‌دوستانه نیز فعال بود؛ همیشه خود را در خدمت مردم می‌دید و در بسیاری از مواقع به دستگیری از نیازمندان و گسترش فعالیت‌های اجتماعی مشغول بود. در گود زورخانه‌ها نیز، آیت‌الله مستجابی یک پهلوان بود که نه تنها در عرصه‌های دینی و علمی، بلکه در زمینه‌های ورزشی نیز از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار بود. او برای مردم یک الگو بود؛ الگویی که نه تنها در عرصه علم و سیاست، بلکه در عرصه‌های انسانی و فرهنگی نیز می‌درخشید.
سال‌ها از فعالیت‌های آیت‌الله مستجابی گذشت، اما یاد و خاطره‌اش در دل مردم و تاریخ ایران باقی ماند. او نه تنها یک عالم بزرگ، بلکه یک مبارز سیاسی، یک شاعر، یک پهلوان و یک خیر بود. میراث او همچنان در دل تاریخ ایران خواهد ماند. وقتی که خبر وفات آیت‌الله مستجابی در ۳۰ بهمن ۱۴۰۲ به گوش مردم رسید، اصفهان و ایران یکبار دیگر سوگوار از دست دادن یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های تاریخ معاصر خود شدند.
آیت‌الله مستجابی، مجتهدی از تبار پهلوانان، با روحیه‌ای استوار و علمی عمیق، نه تنها در عرصه فقه و اصول، بلکه در میدان‌های اجتماعی و فرهنگی نیز به عنوان الگویی از شجاعت و دیانت است که با تلاش‌های بی‌وقفه‌اش در تربیت نسل‌های جدید و دفاع از ارزش‌های اسلامی، نشان داده است که علم و عمل می‌تواند در کنار هم، به قدرتی بی‌نظیر تبدیل شود.
منبع:فارس
