۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۰ : ۱۹
محمدرضا سنگری:
امام سجاد(ع) نخستین پایه گذار هیأت بودند/یکی از ویژگی‌های هیأت استمرار است
رئیس هیأت علمی اندیشکده هیأت گفت: بعد از شهادت امام حسین مردم مدینه سال‌ها سیاه پوشیدند، امام سجاد مراسم سوگواری برپا می‌کرد و در آن اطعام می‌داد، براساس بررسی‌های تاریخی معتقدم امام سجاد(ع) نخستین پایه گذار هیأت به معنای امروزی است.
عقیق: ششمین پیش‌نشست تخصصی همایش علمی هیأت و آیین‌های مذهبی که به همت مرکز تخصصی احیای امر دانشگاه امام صادق(ع) و اندیشکده هیأت سازمان هیأت و تشکل‌های دینی برگزار می‌شود، با عنوان نخستین هیأت با حضور محمدرضا سنگری رئیس هیأت علمی اندیشکده هیأت در محل همین اندیشکده برگزار شد.
هیأت در عصر کنونی فرصت تأثیرگذاری بیشتری یافته است
محمدرضا سنگری در این نشست اظهار داشت: همچنان که انسان در طی زمان فرسایش و یا رویش دارد، همه تشکل‌ها و اجتماعات انسانی از این ویژگی برخوردار است و همواره در طول زمان دچار تغییر و تحول شود. گاهی نیز پدیده‌های جدید فرصت‌های جدیدی را ایجاد می‌کند.
وی افزود: امروز هیأت فرصت‌های جدیدی را پیدا کرده و می‌تواند در حوادث و اتفاقات بر تشکل‌ها و اجتماعات تأثیرگذار باشد. برای مثال هیأت در ایام کرونا فرصت پیدا کرد تا در فضای مجازی شکل جدیدی پیدا کند.
۵ ویژگی هیأت از دیرباز تاکنون
سنگری با بیان اینکه ممکن است برخی ابعاد و ویژگی‌هایی که امروز در هیأت وجود دارد، در تاریخ گذشته هیات وجود نداشته باشد گفت: برای مثال امروز شاهد حرکت و کنش‌گری هیأت هستیم اما این حرکت در گذشته وجود نداشته است یا هیأت‌ها در گذشته ایام فاطمیه نداشتند اما امروز شاهد برگزاری مجالس سوگ ایام فاطمیه در هیأت‌ها هستیم.
رئیس هیأت علمی اندیشکده هیأت تصریح کرد: برای اینکه بدانیم نخستین هیأت در کجا شکل گرفت و دارای چه ابعادی بود، باید بدانیم هیأت چه ویژگی هایی دارد. بنابراین نخستین ویژگی این است که هیأت یک تشکل مذهبی است. دوم هیأت دارای تشکل سازماندهی و تشکیلات است. سومین مسأله در باب ویژگی هیأت این است که سوگواری بخصوص سوگواری حضرت سیدالشهدا محوری ترین فعالیت هیأت به شمار می‌رود. البته تنها سوگواری در هیأت اتفاق نمی‌افتد بلکه بعضا مداحی و مولودیخوانی نیز در هیأت رخ می‌دهد. ویژگی چهارمی که برای هیأت تعریف می‌شود، این است که هیأت‌ها زمان‌مند و مکان‌مند هستند. پنجمین شاخصه این است که هیأت دارای ارکان است.
تأثیر انقلاب اسلامی بر جریان هیأت
وی افزود: پس از وقوع انقلاب اسلامی هیأت یک بود و نمود دیگری پیدا کرد و تشکیلاتی شد. به گونه‌ای که امروز هیأت از ظرفیت رسانه‌ای بهره می‌برد و در امور اجتماعی و حتی فعالیت‌های سیاسی نقش آفرینی دارد.
سنگری افزود: پس از اینکه واقعه کربلا رخ داد و کاروان به کربلا برگشت، درنگ کاروان در کربلا سه روزه بود؛ بعد از این ایام است که افراد آرام آرام به سمت مزار امام حسین(ع) حرکت می‌کنند و به سوگواری می پردازند که مصداق یکی از آن افراد عبیدالله بن حر جعفی است.
اولین عزادار واقعه عاشورا در مدینه
رئیس هیأت علمی اندیشکده هیأت با اشاره به اینکه وقتی این کاروان پس از سه روز به سمت مدینه حرکت کرد از اینجا شکل‌گیری هیأت آغاز می‌شود، تصریح کرد: هیات در مفهومی معادل امروز در مدینه شکل می‌گیرد و بنده آن را هیأت مدینه می‌دانم.
وی افزود: ام سلمه زمانی که در مدینه متوجه شهادت امام حسین(ع) با توصیه و راهنمایی پیامبر(ص) و نشانی قرمز رنگ شدن آن تربت می‌شود، با شیون و زاری از خانه بیرون می‌آید. زنان گرد ایشان جمع می‌شوند و به جوار مرقد مطهر پیامبر می‌روند و به عزاداری می پردازند.
رئیس هیأت علمی اندیشکده هیأت با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های هیأت استمرار است گفت: گفته شده بعد از شهادت امام حسین مردم مدینه سال‌ها مشکی پوشیدند و امام سجاد در مراسم سوگواری اطعام می‌داد. گفته شد که به مدت ۵ سال به تهیه غذای گرم اهتمام داشتند.
وی خاطرنشان کرد: معتقدم که امام سجاد(ع) نخستین پایه گذار هیأت بودند. در این زمینه دیگر پژوهشگران و اندیشمندان می‌توانند اظهارنظر کنند. براساس بررسی‌های تاریخی بنده اولین جلسه هیأت به معنای امروزی توسط امام سجاد(ع) دایر شده است.
گزارش خطا
