برخی از جزئیات سریال در دست ساخت درباره "سردار سلیمانی" / ملاحظات برخی از فیلم‌سازان در این باره

عقیق:بالأخره بعد از مدت‌ها گمانه‌زنی، چراغِ اول ساخت مجموعه نمایشی برای سردار قاسم سلیمانی را مؤسسه اندیشه شهید آوینی روشن کرد. مؤسسه‌ای که کارهای مؤثری همچون مجموعه مستندهای «خارج از دید» به کارگردانی مهدی نقویان و یا سریال پرطرفدار «گاندو» را در کارنامه خودش دارد. حالا مسئولیت اولین سریال مربوط به حاج قاسم هم به این مؤسسه واگذار شده است.

پیگیری‌های تسنیم  نشان می‌دهد این سریال 6 ماه در پیش‌تولید به سر برده و از اول سال 1400 کار خود را آغاز کرده و در لوکیشن‌های مختلفی همچون تهران، کرمان و کشورهای منطقه، این سریال تصویربرداری می‌شود. این سریال «ترور» نام دارد و قرار نیست به زندگی حاج قاسم بپردازد بلکه اهمیت ایفای نقش منطقه‌ای سردار را به نمایش درمی‌آورد. 

سریال "ترور" را حامد عنقا تهیه‌کنندگی و حمید زرگرنژاد کارگردانی می‌کنند؛‌ عنقا را که شناسنامه مشخصی در عرصه نویسندگی و تهیه‌کنندگی دارد با آثاری همچون "قلب یخی"، "آقازاده" در نمایش‌خانگی می‌شناسیم و در تلویزیون آثاری مثل "نردبام آسمان"، "انقلاب زیبا"،‌ "تنهایی لیلا"، "پدر" و "بر سر دوراهی" را از خودش به جای گذاشته است. حمید زرگرنژاد در حالی نامش به عنوان کارگردان این سریال آمده که در کنار فیلم «ماهورا» کارهای بسیاری در عرصه مستندسازی و فیلمسازی ارائه کرده است. 

یکی از نکاتی که بسیاری از هنرمندان و کارشناسان به آن توصیه‌ کردند این است که کار ساخت سریال و فیلم برای حاج قاسم به جوانان کاربلد و توانمند واگذار شود نه کارگردانان مشهور! سازندگانی که ثابت کرده‌اند اگر به آنها میدان داده شود، می‌توانند آثارِ خوبی از خودشان به جای بگذارند. همچنان که در سینما و تلویزیون کارهای خوبی دیده‌ایم که به واسطه سپردن کار به این جوانانِ‌ مستعد کارهای خوبی از آب درآمده‌اند.

زرگرنژاد 46 ساله را نمی‌توان کم‌تجربه دانست؛ او تاکنون 10 فیلم کوتاه، پنج تله فیلم و دو سریال تلویزیونی و تعداد زیادی فیلم مستند ساخته‌ است. همچنین سه فیلم سینمایی تحت عناوین پایان خدمت و ماهورا و برای مرجان ساخته است که به ترتیب در سی و ‌دومین و سی و ششمین  و سی و نهمین جشنواره فجر حضور داشته‌‌اند.

او همچنین مؤسسه سینمایی پویان فیلم را از سال 1383 مدیریت کرده است. 

زرگرنژاد سابقه ساخت تعداد زیادی فیلم مستند در کشورهای ایران و آلمان، انگلستان، سوئد، ژاپن، هلند، الجزایر، عراق، فرانسه و ترکیه را نیز در کارنامه دارد.

محمدحسین لطیفی هم فیلم "روز سوم" را براساس مستند روز سوم حمید زرگرنژاد ساخته است.

یکی از نکات دیگر توجه سازندگان سریال به توصیف رهبر انقلاب و انتخاب سوژه جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی سردار سلیمانی  و تلاش چند باره دشمنان برای به شهادت رساندن «حاج قاسم» بوده است. چرا که رهبر انقلاب فرموده‌اند: «حاج قاسم 100 بار در معرض شهادت قرار گرفته بود؛ این بار اوّل نبود، ولی در راه خدا و انجام وظیفه و جهاد فی‌سبیل‌الله از هیچ چیز پروا نداشت؛ نه از دشمن پروا داشت، نه از حرف این و آن پروا داشت، نه از تحمّل زحمت پروا داشت.»

بازیگران بسیاری در جلویِ دوربین این سریال قرار گرفته‌اند و حتماً در هفته‌های آتی جزئیات بیشتری از نامِ این هنرمندان بیرون خواهد آمد. یکی از نقش‌هایی که خیلی برای مخاطبان اهمیت دارد نقش سردار سلیمانی است. اما انگار قرار نیست در این مجموعه که به زندگی حاج قاسم پرداخته نمی‌شود کاراکتری هم به عنوان کاراکتر «قاسم» وجود داشته باشد. یعنی در واقع کسی به عنوان بازیگر نقش سردار سلیمانی گریم نخواهد شد. 

احتمالاً این سریال برای اوایل سال 1401 آماده خواهد شد. 

یکی از اتفاقات مناسب که ما را مهیایِ تماشای یک سریال خوب مستندگونه می‌کند سپردنِ این مجموعه به یک مستندساز است. چرا که تاکنون از واگذار کردن کار به مستندسازان سود برده‌ایم و اتفاقات خوبی در تلویزیون و سینما افتاده است. از طرفی حامد عنقا که سابقه تهیه و نویسندگی سریال‌های استراتژیکی همچون "انقلاب زیبا" را دارد. یکی از دغدغه‌هایی که برخی از کارگردانان و هنرمندان داشتند آن است که این کار پژوهش‌شده و مستندگونه و با نهایت ظرافت و توجه ساخته و پرداخته شود. خوشبختانه این پروژه را به گروهی سپرده‌اند که مستند و پرداخت همراه با ظرافت را به خوبی می‌شناسند.

قرار بود به عملیات آزادسازی کرکوک و ماجرای حضور شبانه حاج قاسم سلیمانی در اربیل کردستان عراق پرداخته شود؛ قراری که سیمافیلم گذاشته بود و معلوم نیست چرا به سرانجام نرسید. اما مؤسسه اندیشه شهید آوینی سریالی را جلوی دوربین برده که به جایگاه منطقه‌ای حاج قاسم می‌پردازد.  به نظر می‌رسد مجموعه‌ها و سازمان‌های دیگر نیز می‌توانند پس از قبول کوتاهی‌ها، هرچه زودتر به فکرِ نمایشِ قهرمانان‌مان باشند نه اینکه کاری بسازند آن‌قدر غیرجذاب و نادرست نسبت به روایات موجود از اتفاقات مربوط شخصیت و قهرمان تاریخی و ملّی، که نتوانیم نامی از آن کار ببریم. از طرفی آن‌قدر حواشی پیرامونِ آن کار ضعیف را می‌گیرد که هر فیلمسازی به خودش جرأت نمی‌دهد واردِ عرصه ساخت فیلم‌ و سریال برای شهدا و قهرمانان تاریخی و ملّی شود. 

جایی رئیس صداوسیما از این کوتاهی می‌گوید؛ چند روزِ قبل هم دریالعل اعلام کرد که درباره شهید سلیمانی کار کردن خیلی سخت است و باید تحقیق‌شده و پژوهش شده وارد این عرصه شد. جایی هم رئیس سازمان اوج گفت: بنیادی هم به‌نام «مکتب حاج قاسم» راه‌اندازی شده است و اگر تقاضای کمک از ما داشته باشند با تمام وجود کمک می‌کنیم چون حاج قاسم متعلق به همه است. البته پیمان جبلی هم در گفت‌وگویش با خبرنگار تسنیم گفته بود: تصمیم گرفتیم با حمایت و هم‌افزایی بین سازمان صدا و سیما و همه مجموعه‌های رسانه‌ای جبهه انقلاب، از شرمندگی شهدا دربیاییم و برای سال آینده اثری فاخر و در شأنِ حاج قاسم تولید کنیم.

همان‌طور که نادر طالب‌زاده در گفت‌وگویی با خبرنگار تسنیم  گفته بود: بدانید که ساخت کاری مفصل و دقیق درباره زندگی و فرماندهی و دستاوردها و موفقیت‌های این سردار رشید، بخش عمده‌ای از تاریخ 40 ساله ما را دربرمی‌گیرد.

یکی از نکات دیگری که می‌توان در این خبر ابتداییِ سریال شهید قاسم سلیمانی به دست آورد، پرداختِ موضوعی به حاج قاسم است نه به صورت پرتره! چون در میانِ این گزارش آمده که قرار نیست به زندگی شهید سلیمانی پرداخته شود. همان‌طور که امثالِ محمدحسین لطیفی کارگردان سینما و تلویزیون درباره ساختن کاری درباره حاج قاسم این‌طور گفت: اگر می‌خواهند کاری درباره حاج قاسم سلیمانی بسازند باید خیلی پژوهش‌شده و درست قدم بردارند یا  قصه درباره دیگرانی باشد که درباره او می‌گویند یا کاری می‌کنند. قصه باید از ایشان دور باشد نه مثل فیلم‌هایی چون گاندی که شخص محور روایت قرار گرفته است.

از طرفی هم امیدواریم این سریالی که آغاز شده و احتمالاً اوایل سال 1401 به پایان می‌رسد و آماده پخش می‌شود، ساختارِ آن به گونه‌ای باشد که بُعدِ بین‌المللی پیدا کند. 

مشکلی که در سینما و تلویزیون وجود دارد، معرفی قهرمانان و حتی ضدقهرمانان است؛ روایت‌ها جهان‌شمول و جامع نیستند و تهیه‌کنندگان و فیلمسازانی بر سر کار می‌آیند که بیش از تأثیرگذاری، مخاطب را درگیرِ نگاه کاریکاتوری خودشان می‌کنند. در صورتی که اولین سریال یا فیلم نمایشی نامطلوب از قهرمان یا حتی ضدقهرمان باعث می‌شود معرفی نادرستی از آن شخصیت به جامعه انتقال پیدا کند. 

به تعبیر بسیاری از کارشناسان همچون سعید مستغاثی، تلویزیون باید بیش از هر چیز تحقیق و پژوهش و انتخاب تهیه‌کننده و کارگردان را برای ساخت سریال درباره زمانه بزرگان تاریخ و سرداران جنگ جدی بگیرد، خصوصاً شخصیت بزرگی همچون "سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی"؛ زیرا بارها شاهد آن بوده‌ایم که کارهایی ساخته شده‌اند و یا در دستور کار قرار گرفته‌اند که در نمایشِ قهرمان و یا ضدقهرمان در آن اثر، جامعه دچار سوءتفاهم شده است، زیرا عدم اشراف مناسب کارگردان و تهیه‌کننده باعث شده جزئیات و نکات ریز زندگی آن قهرمان یا خیانت‌های ضدقهرمان کماکان پنهان بماند.

همچنین امیدواریم قبل از اینکه "حاج قاسم" و البته حاج قاسم‌ها را دیگر کشورها به گونه‌ای تحریف‌آمیز بسازند و جامعه را دچار تشویش اذهان و باور قرار دهند، ما تولید این آثار نمایشی را در دستور کارمان قرار داده باشیم. اگر به جای  برخی از کارهایی که می‌توانند به زمانِ دیگری موکول شوند این کارها را هرچه زودتر جلوی دوربین ببریم بیشتر به کارِ نسل نوجوان و جوان ما می‌آید. 

منبع:تسنیم