۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۷ : ۲۱
آیه‌ای که غم و اندوه انسان را برطرف می‌کند
تفسیر اجمالی آیه ۸۷ سوره انبیاء و همچنین روایت حضرت محمد (ص) از این آیه را در این گزارش بخوانید.
عقیق:قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَىٰ فِی الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ
و (یاد آر حال) ذو النون (یعنی یونس) را هنگامی که (از میان قوم خود) غضبناک بیرون رفت و چنین پنداشت که ما هرگز او را در مضیقه و سختی نمی‌افکنیم (تا آنکه به ظلمات دریا و شکم ماهی در شب تار گرفتار شد) آن گاه در آن ظلمت‌ها فریاد کرد که خدایی به جز ذات یکتای تو نیست، تو (از شریک و هر عیب و آلایش) پاک و منزهی و من از ستمکاران بودم (که بر نفس خود ستم کردم).
تفسیر آیه ۸۷ سوره انبیاء
پیامبر (ص) در روایتی فرمودند: من کلامی می‌دانم که هیچ اندوهگینی آن را نگفته مگر اینکه خدا اندوهش را برطرف ساخته و بنده مسلمانی به‌وسیله آن دعا نکرده مگر اینکه دعایش مستجاب شده است؛ و آن دعای برادرم یونس (ع) است که خدا آن را، از [زبان]او در کتابش نقل فرمود: «لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ».
آنچه پیرامون داستان حضرت یونس در تفاسیر آمده این است که آن حضرت سال‌های بسیاری مردم را به سوی خداپرستی دعوت کرد، ولی از این میان تنها دو نفر به او ایمان آوردند، یکی شخصی عابد و دیگری انسانی عالم، وقتی وضع بدین صورت ادامه یافت، عابد به یونس علیه السلام پیشنهاد نفرین کرد و حضرت که از سرسختی و لجاجت آنان به ستوه آمده بود به این کار اقدام نمود و به محض پیدا شدن آثار بلا، بدون کسب اجازه از محضر خداوند، با خشم و غضب از منطقه خارج شد به این گمان که دیگر از دست آنان راحت شده است، امّا نمی‌دانست که خداوند بخاطر این کار زندگی را بر او سخت خواهد کرد.
وقتی از آنجا خارج شد، به سوی دریا رفت، سوار بر کشتی شده و به منطقه‌ای دیگر عزیمت نمود. در میانه راه ناگهان کشتی به خاطر مواجه شدن با نهنگی بزرگ، دچار اضطراب گردید و چیزی نمانده بود تا همه اهل کشتی غرق شوند. صاحبان کشتی تصمیم گرفتند تا برای رفع این بلا، یک نفر از ساکنان کشتی را به دریا بیندازند و خود را از این مصیبت رها سازند و، چون قرعه کشیدند، نام یونس (ع) درآمد در نهایت او را به دریا انداختند، بلافاصله نهنگ او را بلعید و به درون دریا رفت، امّا به امر الهی از خوردن و هضم او منع گردید.
یونس (ع) در آن تاریکی‌های شکم ماهی و اعماق آب به ظلم خود، به خروج نابجا از میان مردم پی برد و به آن اعتراف کرد، پس خداوند دعای او را مستجاب فرمود و او را از آن حال نجات داد. از آن پس یونس لقب «ذوالنون» به معنای صاحب ماهی یافت.
پیام‌های آیه ۸۷ سوره انبیاء
۱-در بیان تاریخ، همیشه از شیرینی‌ها و موفّقیّت‌ها سخن نگوییم، بلکه به حوادث تلخ و شکست‌ها نیز اشاره کنیم. «وَ ذَا النُّونِ»
۲-هرگز رسالت الهی خویش را پایان یافته تلقّی و آن را رها نکنیم. «إِذْ ذَهَبَ»
۳-گاه یک حرکت عجولانه، بدون حساب و بی اجازه، کیفر سختی را بدنبال می‌آورد. «إِذْ ذَهَبَ - فَنادی فِی الظُّلُماتِ»
۴-خداوند بر خیالات، افکار و گمان‌های ما آگاه است. «فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ»
۵-گاهی انبیا بر حوادث آینده خود آگاهی ندارند. «فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ»
۶-یک غضب بیجا، گاه یک پیامبر خدا را گرفتار می‌کند. «مُغاضِباً - فَنادی»
۷-گاهی ناشایستگی یک عمل باعث انواع ظلمت‌ها می‌گردد. «الظُّلُماتِ»
۸-در تحلیل گرفتاری ها، خدا را منزّه بدانیم و سرچشمه آن را در عملکرد خود جستجو نماییم. «سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ»
۹-اگر حرکت‌ها و حبّ و بغض‌ها به فرمان خداوند و مرضی خاطر او نباشد، نتیجه مطلوب را در پی نخواهد داشت. «ذَهَبَ مُغاضِباً - إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمِینَ»
۱۰-اقرار به گناه در پیشگاه خداوند، خود یک کمال و از آداب دعاست. «إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمِینَ»
منبع:باشگاه خبرنگاران
گزارش خطا
