عبارت " و عجّل فرجهم" از چه زمانی به صلوات اضافه شد؟

برای نمونه به چند روایت اشاره می‌شود:

۱. در دعایی با نام «دعای حریق» [۱] که امام صادق(علیه السلام) از امامان پیش از خود نقل می‌کند که جبرئیل بر پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) نازل شد و این دعا را به آن حضرت تعلیم داد [۲] در فرازی از آن آمده است: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُم‌...».[۳]

۲. امام حسین(علیه السلام) از امیرالمومنین (علیه السلام) دعایی را نقل می‌کند که در فرازی از آن چنین آمده است: «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی طَیِّبِ الْمُرْسَلِین ... ‌صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُم‌...».[۴]

۳. اسحاق ابن عمار می‌گوید به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم من از عقرب‌ها می‌ترسم. امام(علیه السلام) پس از بیان آداب خاص فرمود: سه مرتبه بگو: «اللَّهُمَّ رَبَّ أَسْلَمَ‌ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ‌ فَرَجَهُمْ‌...».[۵]

۴. در روایت دیگری امام صادق علیه السلام می‌فرماید: هرکس بعد از نماز صبح و نماز ظهر بگوید: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ‌ فَرَجَهُمْ»، نمی‌میرد مگر این‌که قائم از آل محمد را درک کند. [۶]

۵. عمرو بن ابی مِقدام می‌گوید: امام صادق(علیه السلام) دعایی را به من یاد دادند و فرمودند خیر دنیا و آخرت در این دعا جمع شده است. در یک فقره از آن دعا آمده: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ‌ فَرَجَهُمْ‌ وَ رُوحَهُمْ وَ رَاحَتَهُمْ وَ سُرُورَهُمْ وَ أَذِقْنِی طَعْمَ فَرَجِهِمْ وَ أَهْلِکْ أَعْدَاءَهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْس».[۷]

پی نوشت ها:

[۱]. المصباح (جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة)، ص ۷۲؛ مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج ۱، ص ۲۲۰، بحار الأنوار، ج ۸۳، ص ۱۶۵

[۲].بحار الأنوار، ج ۸۳، ص ۱۷۱ – ۱۷۲

[۳]. المصباح (جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة)، ص ۷۸؛ مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج ۱، ص ۲۲۶. 

[۴].تهذیب الأحکام،   ج ۳، ص ۸۳ – ۸۴

[۵].الکافی، ج ۲، ص ۵۷۰

[۶].بحار الأنوار، ج ۸۳، ص ۷۷

[۷]. الکافی، ج ‌۲، ص ۵۸۳