۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۲ : ۲۳
عقیق: حضرت معصومه (س) دختر بزرگوار امام کاظم (ع) و خواهر گرامی امام رضا (ع) است. برپایه کتاب تاریخ قم، حضرت معصومه در سال 201 قمری برای دیدار برادرش امام رضا(ع) از مدینه راهی ایران شد که در آن زمان ولیعهد مأمون خلیفه عباسی بود و در خراسان سکونت داشت، اما در میان راه بیمار شد و درگذشت. (قمی، تاریخ قم، توس، ص213) به باور سید جعفر مرتضی عاملی، حضرت معصومه (س) در ساوه مسموم و شهید شده است. (حیاة السیاسیة للامام رضا(ع)، ج1، ص428)
سوای از نگاه تاریخی نسبت به زندگانی حضرت معصومه (س)، آنچه جلوهگری میکند، ویژگیهای آسمانی و منحصر به فردی است که خداوند به ایشان عطا کرده و عالم را نیز تحت تأثیر این جلوههای بیبدیل خود قرار داده است. بانویی که با وجود سن کم، عالم به احکام شریعت و عامل به آموزۀ مکتب وحی بود. عشق و دلدادگی او به پدر و برادر در جایگاه امامان مفترضالطاعة و عمل به دستورات ایشان، از آن بانوی بزرگوار چنان شخصیت وارسته و صاحب فضیلتی ساخت که تا ابد شاخصی برای برترین بانوان تاریخ شد. وقتی همین مختصر تاریخ زندگانی فاطمۀ معصومه (س) را مطالعه میکنیم، در مییابیم او عالم بود، اما در عین حال در نهایت ادب و تواضع. او زاهد بود، اما در عین حال جدای از سیاست و نبرد نرم با دشمن نبود. او حاضر در صحنههای نبرد با دشمن و یار دوران سخت پدر و برادر بود، اما در عین حال در نهایت حیا و عفت.
شاید همین ویژگیِ دلدادگی حضرت معصومه (س) نسبت به ائمه علیهمالسلام از بارزترین ویژگیهای آن بانوی گرامی بود؛ این خصلت به قدری در وجود ایشان ریشه دوانده بود که هنگام خروج امام رضا علیهالسلام بهسوی طوس، طاقت نیاورد و به جستجوی امام خویش رخت سفر بست تا در معیت آن نور مقدس قرار گیرد. ایشان از بارزترین مصداقهای مهاجر الیالله بود، اما در نهایت در همین مسیر به لقای خدا پیوست و شاید یکی از مصادیق این آیه از قرآن شد، آنجا که خداوند فرمود «...وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ؛ هرگاه کسی از خانه خویش برای هجرت بهسوی خدا و رسول بیرون آید و در سفر، مرگ وی فرا رسد اجر و ثواب چنین شخصی بر خداست» (100 نساء) جالب است که امیرالمؤمنین (ع) یکی از مصادیق مفهوم مهاجر را شناخت حجت زمان معرفی کرده، فرمود: «لَایَقَعُ اسْمُ الْهِجْرَةِ عَلَى أَحَدٍ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ الْحُجَّةِ فِی الْأَرْضِ فَمَنْ عَرَفَهَا وَ أَقَرَّ بِهَا فَهُوَ مُهَاجِر؛ نام مهاجر را بر کسى نمىتوان گذاشت جز آن کس که حجّت خدا بهروى زمین را بشناسد؛ هرکه حجّت خدا را شناخت، و به امامت او اقرار کرد مهاجر است.»
از این جهت است که مشاهده میکنیم خداوند مقامی به ایشان عطا کرد که مرقد مطهر ایشان ملجأ تمام شیعیانِ پس از خویش شد؛ مرقدی که بزرگترین عالمان ما از کنار آن بهرههای نورانی بردند و از آن نور به جامعۀ شیعه بهره رساندند. وقتی به متن زیارتنامه ایشان رجوع میکنیم، شاهد برخی از این مقامات معنوی فاطمه معصومه (س) هستیم؛ مثلاً در بخشی از زیارت حضرت میخوانیم:
«اَلسَّلامُ عَلَیْکِ، عَرَّفَ اللهُ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ فِى الْجَنَّة وَ حَشَرَنا فى زُمْرَتِکُمْ، وَ أَوَرَدْنا حَوْضَ نَبِیِّکُمْ، وَ سَقانا بِکَأْس جَدِّکُمْ مِنْ یَد عَلِى ِّ بْن ِ اَبى طالِب، صَلَواتُ الله عَلَیْکُمْ؛ سلام بر تو، خداوند میان ما و شما در بهشت معرفت و شناخت دهد و ما را در زمره شما محشور کند و بر حوض پیامبر شما وارد کند و ما را با کاسه جدّ شما از دست على بن ابى طالب سیراب کند ـ صلوات خدا بر شما باد.»
منبع:تسنیم