۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۷ : ۲۲
عقیق:ماه مبارک رمضانِ امسال متفاوت از دیگر سالها در کشورمان بود. سفرههای افطاری و ایستگاههای صلواتی که هر سال از سوی هیئتهای مذهبی بر پا میشد، به دلیل شیوع ویروس کرونا جای خود را به توزیع بستههای معیشتی و کمکهای مؤمنانه داده بود و خبری از افطاریهای خیابانی هم که مردم بانیاش بودند، نبود.
عموم مردم هم که هر سال از قبل از ماه رمضان برای مراسم افطار، مهمان دعوت میکردند امسال این سنت و رویه را کنار گذاشتهاند و هزینههای مربوط به این کار را به خیریهها، مؤسسههای عامالمنفعه یا هیئتها و مساجد بخشیدند تا برای تهیه بستههای معیشتی و افطاری برای خانوادههای نیازمند صرف شود.
شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان از جنبههای مختلف، بسیاری از رویدادهای فرهنگی و مذهبی را تحت تأثیر قرار داده است؛ از کاهش جلسات و تعطیلی آنها تا لغو برگزاری رویدادهای مختلف و رونمایی از مدلهای جدید همگی از آثار دوران کرونا بود. در تازهترین مدل برگزاری جلسات مذهبی، مدل مجازی و به اصطلاح حسینیههای مذهبی و هیئتهای آنلاین رویکرد جدیدی را برای هیئتها بوجود آورده است.
تا چند مدتی پیش که با توصیههای ستاد ملی مقابله با کرونا، تمام مراکز مذهبی و زیارتگاهها به منظور کنترل ویروس کرونا بسته بود، بیشتر مراسمهای مذهبی هیأتها و مساجد بهصورت مجازی و از طریق شبکههای مجازی برای علاقهمندان پخش میشد. صداوسیما هم که هر ساله برنامههای برخی هیأتها را بهصورت زنده پخش میکرد امسال برنامههای مناسبتی مذهبی را بدون حضور مردم ضبط میکرد و روی آنتن میبرد؛ حتی برنامههای ماه رمضان مقام معظم رهبری از جمله محفل انس با قرآن روز نخست ماه رمضان هم بدون حضور مردم برگزار شد و واکنشهای مثبتی را بهدنبال داشت و پس از آن، برگزاری جلسات آنلاین و مجازی در هیئتها و حسینهها قوت گرفت.
برخلاف بسیاری از مشاغل و اصناف مختلف، هیئتهای مذهبی در طول ممنوعیت برگزاری جلسات حضوری، بهطور کامل متوقف نشدند، بلکه با اعمال محدودیت در رفت و آمدها و تعطیلی کامل امامزادگان و مساجد، هیئتهای مذهبی از کار بازنماندند و جلساتشان را بهصورت غیرحضوری و مجازی برگزار کردند.
با اعلام رسمی ستاد ملی کرونا، مبنی بر برگزاری مراسمات شبهای احیاء، برخی هیأتها و مساجد با توجه به دستورالعملها و مصوبات ستاد کرونا و رعایت فاصله اجتماعی مراسم شبهای احیای ماه رمضان را با حضور مردم برگزار کردند اما در کنار آن، مقوله ارتباط مجازی و پخش آنلاین کنار گذاشته نشد و با همان قوت ادامه داشت.
پس از گذشت حدود سه ماه از تعطیلی هیئتها و جلسات مذهبی که بهصورت مجازی برگزار میشدند، بسیاری از آنها اعلام کردهاند که فعالیت حضوری خود را در سالروز تخریب قبور ائمه بقیع از سر می گیرند. شماری از هیئتهای مذهبی نیز در پی کاهش مقررات مقابله با شیوع کرونا فعالیتشان را از ماه مبارک رمضان از سر گرفتهاند؛ حسینه جلوه و حسینیه دلریش از جمله آنهایند که هفته گذشته در تهران بازگشایی شدند.
بسیاری از هیئتها و جلسات قرآن تدابیری را برای حفظ سلامت مردم در نظر گرفته و از آنان خواستهاند تا بهداشت فردی را در جلسات رعایت کنند تا به این ترتیب از ابتلا به بیماری کرونا جلوگیری شود. همچنین آنان پیش از ورود مردم به ساختمان هیئت توسط خادمان جلسه کنترل میشوند. برای رعایت فاصله اجتماعی از یکدیگر هم علایمی روی زمین کشیده شده است.
برگزاری هیئتهای مجازی، پیش از همهگیری ویروس کرونا موقعیت خوبی نداشت. بسیاری از جلسات شاید فکرش را هم نمیکردند که بخواهند مدل جدیدی از جلسهداری را تجربه کنند اما شیوع ویروس باعث شد تا حضورشان در فضای مجازی تقویت شود و چه بسا در دوران پساکرونا هم این مدل ادامه پیدا کند و تغییری در جلسات مذهبی بوجود آید. از این رو بسیاری از کارشناسان و متخصصانِ برنامهنویس به فکر افتادند تا از مدلهای جدیدی برای جلسهداری مذهبی رونمایی کنند. "هیئت آنلاین"، نام جدیدی بود که توسط گروه از دانشجویان طراحی شد و مورد استقبال وزیر ارتباطات نیز قرار گرفت تا جاییکه وزیر ارتباطات از تبلیغ آن در صفحه اینستاگرام خود دریغ نکرد.
به نظر میرسد سبک جلسهداری و برگزاری محافل مذهبی در دوران پساکرونا تغییر خواهد یافت و این تغییرات بر اساس عادتها و سنتهای فرهنگی در بستر فضای مجازی شکل خواهد گرفت.
منبع:تسنیم